Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου 2014

Ποιήματα Χαϊκού των μαθητών του Μειονοτικού Γυμνασίου Ξάνθης

Χαϊκού των μαθητών του Ιδιωτικού Μειονοτικού Σχολείου Ξάνθης

   Θέλω εδώ και καιρό να κάνω αυτή την ανάρτηση για να σας παρουσιάσω τα χαϊκού, που έγραψαν, στην ελληνική γλώσσα οι Έλληνες Μουσουλμάνοι μαθητές του Ιδιωτικού Μειονοτικού Γυμνασίου-Λυκείου Ξάνθης, ενός σχολείου της Παιδαγωγικής μου Ευθύνης. Στο σχολείο αυτό κάποια μαθήματα διδάσκονται στην τουρκική γλώσσα και κάποια στην ελληνική. Τα φιλολογικά μαθήματα γίνονται στην ελληνική γλώσσα από αποσπασμένους φιλολόγους που πραγματικά μοχθούν για να μάθουν στους μαθητές τους την επίσημη γλώσσα της χώρας στην οποία γεννήθηκαν και ζουν, για να γίνουν πραγματικά λειτουργικοί Έλληνες πολίτες. Θεωρώ, λοιπόν, πολύ συγκινητικό να διαβάζει κάποιος ποιήματα αυτών των μαθητών γραμμένα στην ελληνική γλώσσα, ενώ τα ελληνικά δεν είναι η μητρική τους γλώσσα.
   Η ιαπωνική τεχνοτροπία των ποιημάτων χαϊκού (τρίστιχο με 5, 7 και 5 συλλαβές) μπορεί να αποτελέσει "παιγνιώδη" άσκηση δημιουργικής γραφής, που διευκολύνει τα παιδιά να αναπτύξουν τη φαντασία τους, να εκφράσουν τα συναισθήματά τους ελλειπτικά, αλλά και να μιλήσουν για τις σκέψεις τους με ακρίβεια και σαφήνεια στην ελληνική γλώσσα, εμπλουτίζοντας ταυτόχρονα το λεξιλόγιο τους. Μετά το σεμινάριο δημιουργικής γραφής  χαϊκού που πραγματοποιήσαμε με τους φιλολόγους των σχολ. μονάδων της περιφέρειας μου (περιφέρεια νομού Ξάνθης) την περσινή σχολική χρονιά (2013-2014), η φιλόλογος και υποδιευθύντρια του Ιδιωτικού Μειονοτικού Γυμνασίου-Λυκείου Ξάνθης, Στεργιανίδου Ευαγγελία, καθοδήγησε τους μαθητές της στη συγγραφή χαϊκού στην ελληνική γλώσσα, τα οποία συνοδεύονται και από αντίστοιχες ζωγραφιές-εικόνες. Άλλωστε, όπως είναι γνωστό, το χαϊκού είναι ένα ποίημα-εικόνα, που αποτυπώνει-εκφράζει συνήθως με ελλειπτικότητα ένα αίσθημα του ποιητικού υποκειμένου.
   Ιδού, λοιπόν, το αποτέλεσμα αυτής της δημιουργικής εργασίας. Οι μαθητές εμπνέονται από τον κύκλο των 4 εποχών του χρόνου και τις ομορφιές της φύσης, για να συνθέσουν εικόνες με λέξεις και χρώματα, που αντιστοιχούν σε σκέψεις, δικές τους, αλλά και δικές μας, όπως θα διαπιστώσετε.


Το φθινόπωρο
Πέφτουν τα φύλλα νεκρά
Στο υγρό χώμα.


Κιτρίνισε πια
Ο τόπος με φυλλαράκια
Ώρα για ξύλα.



Χιονάνθρωπος που
Κοιτάει ανέκφραστα
Παιδί νεογνό.


Θάνατος ήρθε
Ακόμα και τα πουλιά
Δεν κελαηδάνε.


Άνοιξη ήρθε
Ζωή χρωματίστηκε
Με λουλούδια.


Τα λουλούδια μας
Χρωματιστά ωραία
Σα παιδικά χρόνια.


Κυλάει το νερό
Φυσάει ο αέρας
Το ψάρι κολυμπά.


Διψά το πουλί
Μέσα στη ζεστή μέρα
Και περιμένει.


Καλοκαίρι μου,
Με τη δροσιά την καλή
Μου φτιάχνεις τη ζωή.


Πάλι φωτίζει
Ο ήλιος με λαμπερά
Και κίτρινα μαλλιά.


Ήλιος που καίει
Πίσω από το γιαλό
Όμορφα είναι.


Βλέπω τη θάλασσα
Στο ηλιοβασίλεμα
Το καλοκαίρι.


Κόκκινος ήλιος
Ξαπλώνει στη θάλασσα
Του καλοκαιριού.



Ένα κορίτσι
Με τα γαλάζια μάτια
Μες στο φως λάμπει.


Όμορφα πολύ
Τα αηδόνια λαλούνε
Οι καρποί ήρθανε.




Έμεινα μόνη
Σκέφτομαι το αύριο
Μελαγχολικά.


Μέσα στη φύση
Στον καθαρό αέρα
Χαλαρώνω.


Συναισθήματα
Μας κάνουν στη ζωή να
Έχουμε αξία.


Η καλή ζωή
Θέληση του ανθρώπου
Πόνος, προσμονή.



Όλοι οι κακοί
Έχουν χαλάσει τη γη
Ήταν…άνθρωποι.


Όλοι εκείνοι
Ξεγέλασαν το φίλο
Που έδινε ζωή.


Φύγε, την πόρτα
Κλείσε της καρδιάς μου
Και κλείδωσέ την.


Με χαρές, λύπες
Ζυμωμένη η ζωή,
Με λαχτάρες.



Καλημέρα
Στην καινούργια ημέρα
Με μαύρα σύννεφα.


Έχω κουραστεί
Σαν τη μαύρη θάλασσα
Αλλά, δε λυπάμαι.



Νύχτα έγινε
Ουρανός σκοτείνιασε
Το φως ξάπλωσε.


Βράδιασε πάλι
Βγήκε το φεγγαράκι
Σιωπή παντού.


   Τα χαϊκού συντάχθηκαν από τις μαθήτριες και τους μαθητές της Β Γυμνασίου του Ιδιωτικού Μειονοτικού Γυμνασίου-Λυκείου Ξάνθης: Mεχμέτ Κιρλή Ταρκάλ, Μαχμούτ Μουμπερά, Ζεϊμπέκ Εμινέ, Κεχαγιά Νουρσέν, Αρναούτ Σαμί, Μποζ Ντιλμπέρ, Γκιρ Λιβανούρ, Καρά Χαλήλ Ομέρ, Κεμπρά Χασάν Μερβέ, Γιακούπ Ογλού Γιγήτ, Καλεντζή Μερβέ, Ισμέτογλου Ελίφ, Κεχαγιά Μπετούλ, Απτουλάχ Εσμά, Καΐ Ζεϊνέπ, Αλημπάσογλου Εμινέ, Ιμπραχήμ Μπερκάι, Ζεϊμπέκ Μελέκ, Εμπλιούκ Λουκμάν, Βελή Μπερήλ, Αρναούτ Γκιουνάι.

   Οι ζωγραφιές που συνοδεύουν τα χαϊκού είναι δημιουργίες των μαθητών στο μάθημα των Καλλιτεχνικών υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας τους Χασάνογλου Νεμπιέ.

Καί ένα χαϊκού της Στεργιανίδου Εύας, της καθηγήτριας που ενέπνευσε τους μαθητές να μιλήσουν ποιητικά.
Του λευκού χαρτιού
Οι κούκιδες πέταξαν
Σα χαρταετοί.

Για την τεχνοτροπία του χαϊκού, βλ. το άρθρο στο https://www.dropbox.com/s/ym1eqbnoc5yfhd0/Hronika%20%CF%84%CE%B5%CF%8D%CF%87.%2017-2007.pdf?dl=0

4 σχόλια:

  1. Σπουδαία δουλειά των παιδιών και των συναδέλφων αλλά και δική σου, Άννα. Ευχαριστώ που τη μοιράστηκες μαζί μας. Συγχαρητήρια σε όλους και καλή δύναμη για τη νέα σχολική χρονιά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαίρομαι πολύ που επικοινώνησες μαζί μου, Αναστασία. Ανταποδίδω τις ευχές για Καλή και Δημιουργική Χρονιά! Να συνεχίσεις το έργο σου με το ίδιο πάθος και ενθουσιασμό...

      Διαγραφή
    2. Μπράβο στα παιδιά και στους δασκάλους τους!

      Διαγραφή
    3. Πράγματι, Ελευθερία! Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια!

      Διαγραφή