Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Τετάρτη 24 Αυγούστου 2016

Η θάλασσα στην ποίηση και τη ζωγραφική. Οι γλάροι του Πολύκλειτου Ρέγκου, της Dorothea Sharp και του Οδυσσέα Ελύτη

Γλάροι. Πολύκλειτος Ρέγκος, Dorothea  Sharp και Οδυσσέας Ελύτης

   Ο πίνακας  του Πολύκλειτου Ρέγκου Τα γλαράκια είδα τυχαία, καθώς ερευνούσα για τον Έλληνα σύγχρονo ζωγράφο, ήταν η αφορμή να θυμηθώ στίχους του Οδυσσέα Ελύτη, που μιλούν για γλάρους, αλλά και πίνακες της Βρετανής ζωγράφου Dorothea Sharp (1874-1955) .

Πολύκλειτος Ρέγκος, Τα γλαράκια. 1982. Ιδιωτική Συλλογή. Κύματα, γλάροι, ουρανός και δύο λευκά σύννεφα. Γαλάζιο σε διάφορες αποχρώσεις και λευκό-γκρίζο. Ένα μεσογειακό θαλασσινό τοπίο...ένα ελληνικό θαλασσινό τοπίο.

Dorothea Sharp, γλάροι. Ιδιωτική Συλλογή. 

   Εξιδανικευμένες σκηνές στην ακροθαλασσιά το καλοκαίρι ζωγραφίζει η Sharp. Νεαρές γυναίκες με παιδιά χαίρονται τη θάλασσα και παίζουν με τους γλάρους. Όλα φαίνονται ήρεμα, χαρούμενα, ανέμελα, λίγο πριν ξεσπάσει ο Πρώτος Μεγάλος Πόλεμος.

 Οδ. Ελύτη, Ο γλάρος

Στο κύμα πάει να κοιμηθεί
δεν έχει τι να φοβηθεί
Μήνας μπαίνει μήνας βγαίνει
γλάρος είναι και πηγαίνει.

Από πόλεμο δεν ξέρει
ούτε τι θα πει μαχαίρι
Ο Θεός του ’δωκε φύκια
και χρωματιστά χαλίκια.

Αχ αλί κι αλίμονό μας
μες στον κόσμο το δικό μας
Δε μυρίζουνε τα φύκια
δε γυαλίζουν τα χαλίκια.

Χίλιοι δυο παραφυλάνε
σε κοιτάν και δε μιλάνε
Είσαι σήμερα μονάρχης
                                                      κι ώσαμ’  αύριο δεν υπάρχεις.
Τα Ρω του Έρωτα

Dorothea Sharp, Κορίτσι με γλάρους. Gregynog Hall. Ουαλία.

I
Ο έρωτας
Το αρχιπέλαγος
Κι η πρώρα των αφρών του
Κι οι γλάροι των ονείρων του
Στο πιο ψηλό κατάρτι του ο ναύτης ανεμίζει
Ένα τραγούδι

Ο έρωτας
Το τραγούδι του
Κι' οι ορίζοντες του ταξιδιού του
Κι η ηχώ της νοσταλγίας του
Στον πιο βρεμένο βράχο της η αρραβωνιαστικιά προσμένει
Ένα καράβι

Ο έρωτας
Το καράβι του
Κι η αμεριμνησία των μελτεμιών του
Κι ο φλόκος της ελπίδας του
Στον πιο ελαφρό κυματισμό του ένα νησί λικνίζει
Τον ερχομό.
Από τους Προσανατολισμούς του Οδυσσέα Ελύτη

Dorothea Sharp, Εκεί που τα παιδιά παίζουν και πετούν οι γλάροι. Museum and Art Gallery Lemington Spa.

III
Φλοίσβος φιλί στη χαϊδεμένη του άμμο - Έρωτας 
Τη γαλανή του ελευθερία ο γλάρος
Δίνει στον ορίζοντα
Κύματα φεύγουν έρχονται

Αφρισμένη απόκριση στ' αυτιά των κοχυλιών.
Από τους Προσανατολισμούς 


https://paletaart.wordpress.com/2012/07/08/ρέγκος-πολύκλειτος-polykleitos-rengos-1903-1984/ρέγκος-πολύκλειτος-τα-γλαράκια-1982/
https://www.bonhams.com/auctions/21492/lot/132/
http://annagelopoulou.blogspot.gr/2011/07/o.html
http://artuk.org/discover/artworks/search/actor:sharp-dorothea-18741955/page/2#artwork-girl-and-seagulls-180966

4 σχόλια:

  1. Με χαλαρώνει να κοιτάζω τον πίνακα του Πολύκλειτου Ρέγκου σε όλες τις αποχρώσεις του γαλάζιου. Θυμήθηκα Το άλμπατρος του Μπωντλαίρ:



    ΑΛΜΠΑΤΡΟΣ

    Συχνά για να περάσουνε την ώρα οι ναυτικοί
    άλμπατρος πιάνουνε, πουλιά μεγάλα της θαλάσσης,
    που ακολουθούνε σύντροφοι, το πλοίο, νωχελικοί
    καθώς γλιστράει στου ωκεανού τις αχανείς εκτάσεις.

    Και μόλις στο κατάστρωμα του καραβιού βρεθούν
    αυτοί οι ρηγάδες τ' ουρανού, αδέξιοι, ντροπιασμένοι,
    τ' αποσταμένα τους φτερά στα πλάγια παρατούν
    να σέρνονται σαν τα κουπιά που η βάρκα τα πηγαίνει.

    Πώς κείτεται έτσι ο φτερωτός ταξιδευτής δειλός!
    Τ' ωραίο πουλί τι κωμικό κι αδέξιο που απομένει!
    Ένας τους με την πίπα του το ράμφος του χτυπά
    κι άλλος, χωλαίνοντας, το πώς πετούσε παρασταίνει.

    Ίδιος με τούτο ο Ποιητής τ' αγέρωχο πουλί
    που ζει στη μπόρα κι αψηφά το βέλος του θανάτου,
    σαν έρθει εξόριστος στη γη και στην οχλοβοή
    μέσ' στα γιγάντια του φτερά χάνει τα βήματά του.

    Σαρλ Μπωντλαίρ, μτφρ. Αλέξανδρος Μπάρας
    (1906-1990)

    *

    ΤΕΡΑΣΤΙΟΙ ΓΛΑΡΟΙ

    Συχνά για να σκοτώσουνε τον άδειο τους καιρό
    οι ναύτες παίζουν με «άλμπατρος» που πιάνουν επιτήδεια·
    τεράστιους γλάρους που πετούν απάνω απ' το νερό
    κι ακολουθούν, νωχελικοί συντρόφοι, τα ταξίδια.

    Μόλις πάνω στου καραβιού τα ξύλα με χαρές
    τους βασιλιάδες του γλαυκού ο ναύτης ακουμπάει,
    αφήνουν τις φτερούγες τους εκείνοι χαλαρές
    να τους κρεμούν σαν δυο κουπιά αχρείαστα στοπλάι.

    Οι αγέρωχοι ταξιδευτές πώς φαίνονται δειλοί!
    Τι αστείοι που 'ναι κι άσκημοι οι ωραίοι αιθεροβάτες!
    Κάποιος το ράμφος τους με το τσιμπούκι του ενοχλεί
    ή αναγελά κουτσαίνοντας τους φτερωτούς σακάτες.

    Όμοια μ' αυτούς τους πρίγκιπες του αιθέρα κι ο Ποιητής
    ούτε για βέλη νοιάζεται ούτε αν βροντά κι αστράφτει·
    μα μέσ' στη χλεύη εξόριστος μιας κοινωνίας αστής
    απ' τα γιγάντια του φτερά στο βάδισμα σκοντάφτει.

    Σαρλ Μπωντλαίρ, μτφρ. Νίκος Φωκάς

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εμβληματικό ποίημα του Μπωντλαίρ!. Έχει μεταφρασθεί από πολλούς. Μου αρέσουν και οι δύο μεταφράσεις, του Μπάρα και του Φωκά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πολύ όμορφη, καλοκαιρινή και ταξιδιάρικη ανάρτηση, ευχαριστούμε Άννα που μας ταξιδεύεις τόσο όμορφα και καλή συνέχεια !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή