Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Κυριακή 7 Απριλίου 2013

Γυναίκες μπροστά στον καθρέπτη. Πίνακες της Berthe Morisot

Γυναίκες μπροστά στον καθρέπτη. Πίνακες της Berthe Morisot.

    Είναι η νέα μου εμμονή! Πίνακες που απεικονίζουν γυναικείες μορφές μπροστά στον καθρέπτη. Υπάρχουν αρκετοί τέτοιοι πίνακες, γεγονός που δείχνει ότι το θέμα της γυναίκας μπροστά στον καθρέπτη φαίνεται ότι ήταν ελκυστικό για τους ζωγράφους του 19ου αλλά και των αρχών του 20ού αιώνα.
    Η Γαλλίδα ζωγράφος, εκπρόσωπος του ιμπρεσιονισμού, Berthe Morisot (1841-1895) έχει ζωγραφίσει αρκετά έργα μ᾽αυτό το θέμα. Το πρώτο της έργο, που είναι γνωστό κυρίως με το όνομα Ψυχή, είναι από τους πιο γνωστούς πίνακές της που εκτέθηκαν στην Τρίτη Έκθεση των Ιμπρεσιονιστών, η οποία διοργανώθηκε το 1877 στο διαμέρισμα του πλούσιου ιμπρεσιονιστή ζωγράφου, αλλά και φιλότεχνου, Gustave Caillebotte. Για το έργο της Morisot έγιναν τότε πολλά θετικά σχόλια από κριτικούς τέχνης της εποχής, αλλά και ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών (όπως, για παράδειγμα, ο γνωστός συγγραφέας Εμίλ Ζολά).
    Η Morisot απεικονίζει μία νεαρή γυναίκα να ξεντύνεται αργά μπροστά σ᾽έναν αυτοκρατορικού τύπου μεγάλο καθρέπτη. Η γυναικεία μορφή στέκεται απόμακρη, μέσα στη μοναξιά της κρεβατοκάμαράς της, ενώ ένα γλυκύτατο φως την περιβάλλει δημιουργώντας ατμόσφαιρα ονείρου. Οι σκηνές από τον ιδιωτικό μυστικό κόσμο των γυναικών αποτελούσαν σύνηθες θέμα των έργων της Morisot που πολλές φορές φαίνεται ότι ζωγράφιζε εικόνες από τη δική της ζωή.
       Η Morisot, έχοντας παντρευτεί τον Ευγένιο Μανέ, τον αδελφό του γνωστού Γάλλου ζωγράφου, συνδέθηκε στενά με τα ιδρυτικά μέλη του ιμπρεσιονιστικού κινήματος της ζωγραφικής και έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως όλοι οι ιμπρεσιονιστές ζωγράφοι, για τα παιχνίδια της αντανάκλασης των χρωμάτων και των φωτοσκιάσεων. Αυτό, ίσως, εξηγεί γιατί οι αντανακλάσεις των μορφών μέσα στους καθρέπτες είχαν σημαντικό ρόλο στο έργο της. Το όνομα Ψυχή έχει διπλό νόημα: αναφέρεται στο όνομα της νεαρής γυναίκας, που σύμφωνα με το μύθο, την ερωτεύτηκε ο Έρως, αλλά και σ᾽έναν τύπο μεγάλου ολόσωμου καθρέπτη, όπως αυτού που απεικονίζεται στον πίνακα.

Berthe Morisot, O ολόσωμος καθρέπτης ή η Ψυχή. 1876. Μουσείο Thyssen Bornemisza. Μαδρίτη.

Σ᾽έναν ακόμα πίνακα της ίδιας εποχής, η Morisot απεικονίζει μία νέα γυναίκα καθισμένη να πουδράρει τον πρόσωπό της μπροστά στο μικρό καθρέπτη που βρίσκεται πάνω σ᾽ ένα τραπεζάκι.
Berthe Morisot, Νέα γυναίκα πουδράρει το πρόσωπό της. 1877. Musée d' Orsay.

Ένας αγαπημένος μου πίνακας!. Έχοντας γυρισμένη την πλάτη της στους θεατές μία νέα κομψή γυναίκα κάθεται μπροστά στον καθρέπτη της τουαλέτας της. Υπέροχο το λευκό σχεδόν έξωμο φόρεμά της. Περιβάλλεται από ένα σύννεφο γκρι-λευκών πινελιών. Η Morisot απεικονίζει αριστοτεχνικά τις λεπτομέρειες της κόμμωσης, το σκουλαρίκι στο αυτί, τη μαύρη κορδέλα στο λαιμό.

Berthe Morisot, Γυναίκα στην τουαλέτα της. 1885-1890. The Art Institute of Chicago.

Μία απόλυτη ιδιωτική στιγμή της νεαρής γυναίκας απεικονίζεται στον παρακάτω πίνακα. Η γυναίκα, έχοντας ξεντυθεί μπροστά στον καθρέπτη, ετοιμάζεται να λύσει τα μαλλιά της.
Berthe Morisot, Μπροστά στον καθρέπτη. 1890. Ιδιωτική Συλλογή.

Στον παρακάτω πίνακα, ο καθρέπτης απουσιάζει... Η κοπέλλα απόλυτα προσηλωμένη, χωρίς να γνωρίζει ότι την παρακολουθούν, χτενίζει τα μαλλιά της...
Berthe Morisot, Η τουαλέτα. Ιδιωτική Συλλογή.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου