Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου 2014

Η Γέννηση του Χριστού. Πίνακες του Fr. von Uhde και η Γέννηση του Τάσου Λειβαδίτη

Χριστούγεννα. Πίνακες του Fr. Von Uhde και η Γέννηση του Τάσου Λειβαδίτη

   Είναι Χριστούγεννα σήμερα. Η Αγία Νύχτα έχει περάσει και ο Χριστός έχει γεννηθεί. Σας εύχομαι με δύο αγαπημένες απεικονίσεις της Γέννησης του Χριστού. O Γερμανός ζωγράφος Fritz Von Uhde (1848-1911) απεικονίζει τη Γέννηση του Χριστού σ' ένα γερμανικό στάβλο στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα. Το ζευγάρι των ευτυχισμένων γονέων είναι απλοί συνηθισμένοι Γερμανοί αγρότες. Τα άγια πρόσωπα του πίνακα δεν φέρουν φωτοστέφανο.

Fritz von Uhde, Η Αγία Νύχτα. 1911.

   Γλυκύτατη ατμόσφαιρα, θαλπωρή, στοργή και τρυφερότητα χαρακτηρίζουν τη σκηνή της Γέννησης της "Αγίας Νύχτας" του Uhde. Aν και ο Uhde θεωρείται από τους πρώτους Γερμανούς ιμπρεσιονιστές ζωγράφους, στη συνέχεια πέρασε προς τον κοινωνικό ρεαλισμό. Συνήθιζε να ζωγραφίζει σκηνές από την καθημερινή ζωή των ανθρώπων της υπαίθρου και θρησκευτικά θέματα που τα μετέφερε σε σκηνικό της εποχής του.

Fritz Von Uhde, Η Αγία Νύχτα. 1888-9. Πινακοθήκη Νέων Ζωγράφων. Δρέσδη. Το τρίπτυχο αυτό της Γέννησης είναι από τα αγαπημένα μου.

Οι εικόνες του Uhde μου θυμίζουν τους στίχους ενός αγαπημένου ποιητή, του Τάσου Λειβαδίτη.

Τάσου Λειβαδίτη, Η Γέννηση

Ένα άλλο βράδυ τον άκουσα να κλαίει δίπλα.
Χτύπησα την πόρτα και μπήκα.
Μου' δειξε πάνω στο κομοδίνο ένα μικρό ξύλινο σταυρό.
"Είδες-μου λέει-γεννήθηκε η ευσπλαχνία".
Έσκυψα τότε το κεφάλι κι έκλαψα κι εγώ.
Γιατί θα περνούσαν αιώνες και αιώνες
και δε θα' χαμε να πούμε τίποτα ωραιότερο απ' αυτό"...
Από τη συλλογή "Ο αδελφός Ιησούς"

Fritz Von Uhde, Η Αγία Οικογένεια. 1894. Πινακοθήκη Νέων Ζωγράφων. Δρέσδη.

   Στον παραπάνω πίνακα ο Uhde αναπαριστά μία οικογένεια Γερμανών αγροτών ως "Αγία Οικογένεια". Ρεαλιστική απεικόνιση του χώρου και φυσικότητα στα "ιερά" πρόσωπα.

Fritz Von Uhde, Άγγελος καθισμένος στη σκάλα. 1910. Ένας άγγελος κάθεται με περισυλλογή στη σκάλα ενός γερμανικού αγροτόσπιτου.

Fr. Von Uhde, Ο δρόμος για τη Βηθλεέμ ή η δύσκολη διαδρομή. 1890. Νέα Πινακοθήκη. Μόναχο.

  Ο παραπάνω πίνακας είναι επίσης ένας από τους αγαπημένους μου και χαρακτηρίζεται από συμβολισμό. Ο Χριστός δεν έχει ακόμα γεννηθεί. Το ζευγάρι των Γερμανών αγροτών βαδίζει στο λασπωμένο δρόμο του χωριού. Μουντή, σχεδόν θολή ατμόσφαιρα. Ο άνδρας στηρίζει τη γυναίκα που φαίνεται πως βαδίζει με δυσκολία. "Ο δρόμος προς τη Βηθλεέμ" είναι δύσκολος.

Fr. Von Uhde, Ας έρθουν τα παιδιά σε μένα. 1884. Μουσείο Τέχνης του Λάιπσιχ.

...Και δύο πίνακες με τον Χριστό άνευ φωτοστέφανου ανάμεσα σε καθημερινούς απλούς ανθρώπους της γερμανικής υπαίθρου...

Fr. Von Uhde, Ο Χριστός ανάμεσα σε αγρότες. 1887-88. Μουσείο του Ορσέ. Παρίσι.

http://www.musee-orsay.fr/en/collections/works-in-focus/painting/commentaire_id/christ-with-the-peasants-17764.html?tx_commentaire_pi1%5BpidLi%5D=509&tx_commentaire_pi1%5Bfrom%5D=841&cHash=580043f211

2 σχόλια:


  1. Εύχομαι κάθε καλό για τις μέρες.


    Γιώργος Θέμελης, III. Φάτνη

    [Από την ενότητα Αθύρματα]

    Μέσα μας γίνεται η Γέννηση.
    Έξω στέκει το σχήμα της –
    Μας φανερώνεται.

    Εδώ που στήσαμε τη φάτνη,
    Εδώ που κρεμάσανε το άστρο,
    Είναι σα μια μεγάλη πέτρα –
    Πέτρα υψηλή, μετέωρη.
    Ένα πυκνό σημείο αιωνιότητας.

    Το Βρέφος, ο Ιωσήφ και η Μαρία,
    Τ' αγαθά ζώα. Οι άγγελοι
    Σταματημένοι σε μια πτήση
    Ψηλά, στη σιωπή, παίζοντας όργανα.

    Άρπα, κορνέττα, βιολί και φυσαρμόνικα.

    Ακίνητοι σαν από πορσελάνη,
    Με σιωπή απόλυτη, μουσική.

    (Η Νύχτα απλώνεται σαν την ηχώ
    Αυτής της μουσικής, της σιωπής,
    Της μουσικής των Αγγέλων μέσα μας, έξω μας).

    Αν στέκουν εδώ, πετούν εκεί,
    Στον άλλο χώρο∙ αντλούν
    Αίμα σκληρό απ' το αίμα μας,
    Αγάπη απ' την αγάπη μας.

    Παίρνουν τα όνειρά μας και τα ψηλώνουν.

    Η Μόνα στέκει κοντά τους ακίνητη,
    Σαν από πορσελάνη, αγγίζει τα εύθραυστα πόδια τους.

    Βλέπει το αόρατο στο μαγικό καθρέφτη του ορατού.

    Τι τώρα, τι πάντα.

    Ω καθαρώτατη ψυχή,
    Άμωμη, αμόλυντη, ανυπόκριτη.

    Ο χρόνος ανοίγει σαν το φεγγίτη που μας φωτίζει.

    Τα παίρνουμε και τα πλαγιάζουμε
    Μέσα σ' ένα κουτί να κοιμηθούν
    Πάνω σε χάρτινο άχυρο να μη ραγίσουν.

    (Από το ποίημα: Η Μόνα παίζει, 1961)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Υπέροχο! Ευχαριστώ πολύ που μου το θύμισες. Κάθε καλό για όλους!

      Διαγραφή