Άννα Αγγελοπούλου: Πίνακες ζωγραφικής με θέμα τα Χριστούγενα: H γέννηση του Χριστού

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Πέμπτη 22 Δεκεμβρίου 2011

Πίνακες ζωγραφικής με θέμα τα Χριστούγενα: H γέννηση του Χριστού

Τα Χριστούγεννα στη ζωγραφική: Πίνακες του Σάντρο Μποτιτσέλλι (Sandro Botticelli)

Οι χριστουγεννιάτικοι πίνακες της ιταλικής Αναγέννησης είναι φυσικά πολυάριθμοι. Η Γέννηση του Χριστού και η Προσκύνηση του θείου Βρέφους ήταν αγαπημένο θρησκευτικό θέμα των γνωστών ζωγράφων και των εργαστηρίων τους που δέχονταν προφανώς δεκάδες παραγγελίες. Ιδού παρακάτω κάποιοι από αυτούς τους πίνακες του γνωστού Ιταλού ζωγράφου Σάντρο Μποτιτσέλλι (1445-1510).

H "Μυστική Γέννησις" είναι ίσως ένας από τους πιο χαρμόσυνους και πανηγυρικούς πίνακες που αποτυπώνουν την εορταστική ατμόσφαιρα του ελπιδοφόρου συμβάντος για το μέλλον ολόκληρου του κόσμου. Η γλυκειά Παρθένος Μαρία γονατίζει και προσκυνά με τρυφερότητα το γιο της υπό το σοβαρό βλέμμα των δύο ζώων. Ο γέρος Ιωσήφ κοιμάται δίπλα στο Χριστό. Απλοί βοσκοί και σοφοί άνθρωποι δεξιά και αριστέρα προσκυνούν με ευσέβεια. Οι άγγελοι ψηλά γιορτάζουν, χορεύοντας και ψάλλοντας χαρούμενοι. Στο κάτω επίπεδο άγγελοι και άνθρωποι αγκαλιάζονται...

Σάντρο Μποτιτσέλλι, Μυστική Γέννησις. 1500. Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου.

Οι υπόλοιποι πίνακες έχουν ως κεντρικό θέμα την Προσκύνηση του Χριστού από τους Μάγους ή τους Βασιλείς. Η ιστορία των τριών Μάγων (ή Βασιλέων) που ταξίδεψαν από μακριά για να προσκυνήσουν το θείο Βρέφος είχε μεγάλη απήχηση στη Φλωρεντία του 15ου αιώνα και τα εργαστήρια των γνωστών ζωγράφων δέχονταν πολλές παραγγελίες μ' αυτό το θέμα.

Σάντρο Μποτιτσέλλι, Η προσκύνησις των Βασιλέων. Περίπου 1470-1475. Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου.

Ο πίνακας αυτός ζωγραφίστηκε από τον Μποτιτσέλλι και τον επίσης γνωστό Ιταλό ζωγράφο Φιλιππίνο Λίπι. Ο Λίπι ήταν μαθητευόμενος στο εργαστήριο του Μποτιτσέλλι. Η Παρθένος Μαρία και ο Χριστός, ο βασιλιάς που φιλά το πόδι του Χριστού και οι μεγάλες μορφές πίσω από τον βασιλέα έχουν γίνει από τον Λίπι. Ο Μποτιτσέλλι φαίνεται ότι ολοκλήρωσε τη σύνθεση του μαθητή του, ζωγραφίζοντας τους βοσκούς δεξιά και τους ακόλουθους των βασιλέων αριστερά. Είναι σπάνιο φαινόμενο ο δάσκαλος να ολοκληρώνει τη σύνθεση του μαθητή. Προφανώς είχε διακρίνει το ταλέντο του χαρισματικού μαθητή του.