Καλοκαιρινοί πίνακες του Sergei Vinogradov και το Τελευταίο Καλοκαίρι του Γιάννη Ρίτσου

Το Καλοκαίρι στη ζωγραφική και την ποίηση. Sergei Vinogradov και Γιάννης Ρίτσος

  Πέρασε και ο Αύγουστος! Aς τον αποχαιρετήσουμε, λοιπόν, με το "Τελευταίο Καλοκαίρι" του Γιάννη Ρίτσου και με καλοκαιρινούς πίνακες του Ρώσου ιμπρεσιονιστή ζωγράφου Sergei Αrsenievich Vinogradov (1869-1938). Τοπία της και σκηνές της καθημερινότητας από τη ρωσική ύπαιθρο, γυναίκες σε κήπους, σε εσωτερικούς χώρους, σε μπαλκόνια, στην εξοχή και την παραλία είναι τα αγαπημένα του θέματα. 

Sergej Vinogradov, Καλοκαίρι. 1907. Κρατικό Ρωσικό Μουσείο. Αγ. Πετρούπολη.

Sergei Vinogradov, Ηλιόλουστη ημέρα. 1908. Πινακοθήκη Tretyakov. Μόσχα.

Γιάννης Ρίτσος, Το τελευταίο καλοκαίρι

Αποχαιρετιστήρια χρώματα των δειλινών. Καιρός να ετοιμάσεις
τις τρεις βαλίτσες — τα βιβλία, τα χαρτιά, τα πουκάμισα —
και μην ξεχάσεις εκείνο το ρόδινο φόρεμα που τόσο σου πήγαινε
παρ' ότι το χειμώνα δε θα το φορέσεις.
 Εγώ, 
τις λίγες μέρες που μας μένουν ακόμη, θα ξανακοιτάξω 
τούς στίχους που έγραψα Ιούλιο κι Αύγουστο
αν και φοβάμαι πως τίποτα δεν πρόσθεσα, μάλλον
πως έχω αφαιρέσει πολλά, καθώς ανάμεσα τους διαφαίνεται
η σκοτεινή υποψία πως αυτό το καλοκαίρι
με τα τζιτζίκια του, τα δέντρα του, τη θάλασσά του, 
με τα σφυρίγματα των πλοίων του στα ένδοξα λιογέρματα,
με τις βαρκάδες του στο φεγγαρόφωτο κάτω απ' τα μπαλκονάκια
και με την υποκριτική ευσπλαχνία του, θα 'ναι το τελευταίο.

Καρλόβασι, 3.ΙΧ.89

Sergei Vinogradov, Καλοκαίρι στην ντάτσα (ρωσική εξοχική κατοικία).

Sergei Vinogradov, Γυναίκες στην παραλία. 1915.

Sergei Vinogradov, Καλοκαιρινή ημέρα. 1917.

Sergei Vinogradov, Kαλοκαιρινά όνειρα. 1915. Έχει αφήσει το βιβλίο της και ονειρεύεται...

Sergei Vinogradov,  Πρωινό. 1925.

Sergei Vinogradov, Ένας καλοκαιρινός κήπος.

Sergej Vinogradov, Κυρία στο μπαλκόνι. 1916. Μουσείο Καλών Τεχνών του Omsk. 

Sergeι Vinogradov, Καλοκαιρινή νύχτα. 1899.

https://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=a&s=tu&aid=4313

https://en.wikipedia.org/wiki/Sergei_Vinogradov_(painter)
http://www.artnet.com/artists/sergei-arsenievich-vinogradov/past-auction-results

Το καλοκαίρι στη ζωγραφική και την ποίηση.

Παλιά Καλοκαίρια. Ένα ποίημα της Λένας Παππά και πίνακες της Zinaida Serebriakova

   Τελευταίες ημέρες του Αυγούστου, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι το Καλοκαίρι τελειώνει  με τον ερχομό του Σεπτεμβρίου. Παραμένει "καλοκαιρινός" μήνας ο Σεπτέμβριος... Αυτό τουλάχιστον θέλω να πιστεύω. Ωστόσο, είμαστε για ακόμη μια φορά κοντά στο "τέλος εποχής".  Το φετινό Καλοκαίρι σε λίγο θα γίνει ακόμα ένα από τα περασμένα καλοκαίρια, ένα από τα παλιά Καλοκαίρια...

Zinaida Serebriakova (1884-1967), Menton. Παραλία με ομπρέλλες. 1931.

   Για αυτό, ένα ποίημα της Λένας Παππά με τον τίτλο "Παλιά Καλοκαίρια", που αγαπώ πολύ με καλοκαιρινούς πίνακες της Ρωσίδας ζωγράφου Zinaida Serebriakova (1884-1967).

Zinaida Serebriakova (1884-1967), Στην τουαλέτα.  1909. Αυτοπροσωπογραφία της ζωγράφου. Mετά τη Ρωσική Επανάσταση η Serebriakova έφυγε από τη Ρωσία και εγκαταστάθηκε στη Γαλλία,  όπου πολιτογραφήθηκε ως Γαλλίδα.

Παλιά Καλοκαίρια

Καρπίζουν μέσα μου παλιά καλοκαίρια

ανάβουνε βλέμματα αλλότινα

θροίζουν αγγίγματα

Τίποτα, τίποτα δεν χάθηκε στ΄ αλήθεια

όλα είναι εδώ, όλα είναι εδώ

Zinaida Serebriakova (1884-1967), Η Κάτυα στο μπαλκόνι. 1931. Η νεαρή κοπέλα είναι η κόρη της ζωγράφου.

Μια σπίθα μόνο ανάβει πυρκαγιές

στις θημωνιές της μνήμης 

πυρκαγιές στις θημωνιές της μνήμης

κι αν η ελπίδα το μέλλον συντηρεί

η μνήμη τρέφει το παρόν

το παρελθόν μας δικαιώνοντας

γιατί ό, τι υπήρξε μια φορά

δεν γίνεται να πάψει να εχει υπάρξει.

Για τη βιογραφία και το έργο της Λένας Παππά, βλ. http://www.biblionet.gr/author/13565/%CE%9B%CE%AD%CE%BD%CE%B1_%CE%A0%CE%B1%CF%80%CF%80%CE%AC

Zinaida Serebriakova (1884-1967), Στην παραλία. 1927.

Zinaida Serebriakova (1884-1967), Καλοκαίρι. 1910. 

https://en.wikipedia.org/wiki/Zinaida_Serebriakova https://www.wikiart.org/en/zinaida-serebriakova
http://www.rusartist.org/zinaida-yevgenyevna-serebryakova-1884-1967/#.WaGMwsd7w1g

Η Βαρκελώνη του Πάμπλο Πικάσο

Η Βαρκελώνη  και οι στέγες της στο έργο του Πάμπλο Πικάσο

 O Πικάσο γεννήθηκε στη Μάλαγα της Νοτίου Ισπανίας το 1881 και από το 1905 που εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του στη Γαλλία. Από τα παιδικά του χρόνια ο Πικάσο άλλαξε διάφορους τόπους διαμονής, ακολουθώντας τον πατέρα του που ήταν επίσης ζωγράφος και καθηγητής καλών τεχνών. Το 1891 η οικογένεια του Πικάσο μετακόμισε στην Κορούνια της Β. Ισπανίας (στη Γαλικία) και το 1895 άλλαξε και πάλι διαμονή. Εγκαταστάθηκε στη Βαρκελώνη όπου άρχισε να διακρίνεται ξεκάθαρα το ταλέντό του στη ζωγραφική και να διαμορφώνεται η καλλιτεχνική του ταυτότητα.

Πάμπλο Πικάσσο, Αυτοπροσωπογραφία. 1896. Μουσείο Πικάσο. Βαρκελώνη.

   Μία σειρά από τα νεανικά του έργα έχουν ως θέμα όψεις της πόλης, από την παραλία και από μνημεία. 

Πάμπλο Πικάσο, Μπαρτσελονέτα (παραλία της Βαρκελώνης). 1896. Μουσείο Πικάσο. Βαρκελώνη.

Πάμπλο Πικάσο, Ιστιοφόρο στην παραλία της Βαρκελώνης. 1896. Mουσείο Πικάσο Βαρκελώνης.

Πάμπλο Πικάσο, Γωνία στο παρεκκλήσι του Αγ. Pau del Camp. 1896. Mουσείο Πικάσο Βαρκελώνης.

Πάμπλο Πικάσο, Το παρεκκλήσι του καθεδρικού της Βαρκελώνης. 1896. Mουσείο Πικάσο Βαρκελώνης.

Χαρακτηριστικά είναι τα έργα του που απεικονίζουν εικόνες από τις στέγες της Βαρκελώνης, έτσι όπως τις έβλεπε από το παράθυρο του δωματίου- εργαστηρίου του.

 Πάμπλο Πικάσο, Στέγες και δεξαμενή νερού στη Βαρκελώνη. 1896. Mουσείο Πικάσο Βαρκελώνης.

 Πάμπλο Πικάσο, Στέγες και δεξαμενή νερού στη Βαρκελώνη. 1896. Mουσείο Πικάσο Βαρκελώνης.

Πάμπλο Πικάσο, Στέγες και δεξαμενή νερού στη Βαρκελώνη. 1896. Mουσείο Πικάσο Βαρκελώνης.

Πάμπλο Πικάσο, Οι στέγες της Βαρκελώνης και η εκκλησία της Aγ. Μάρθας. 1900. Μουσείο Πικάσο. Βαρκελώνη.

Πάμπλο Πικάσο, Οι στέγες της Βαρκελώνης. 1902. Μουσείο Πικάσο. Βαρκελώνη.

Πάμπλο Πικάσο, Οι στέγες της Βαρκελώνης. 1903. Μουσείο Πικάσο. Βαρκελώνη.

http://www.bcn.cat/museupicasso/en/picasso/barcelona-chronology.html

http://colleccio.museupicasso.bcn.cat/eMuseumPlus?service=direct/1/ResultDetailView/moduleContextFunctionBar.navigator.next&sp=10&sp=Scollection&sp=SfieldValue&sp=0&sp=9&sp=3&sp=SdetailView&sp=102&sp=Sdetail&sp=3&sp=F&sp=103

http://colleccio.museupicasso.bcn.cat/eMuseumPlus?service=direct/1/ResultDetailView/moduleContextFunctionBar.navigator.next&sp=10&sp=Scollection&sp=SfieldValue&sp=0&sp=9&sp=3&sp=SdetailView&sp=98&sp=Sdetail&sp=3&sp=F&sp=99

http://colleccio.museupicasso.bcn.cat/eMuseumPlus?service=direct/1/ResultDetailView/moduleContextFunctionBar.navigator.back&sp=10&sp=Scollection&sp=SfieldValue&sp=0&sp=9&sp=3&sp=SdetailView&sp=73&sp=Sdetail&sp=3&sp=F&sp=72

http://colleccio.museupicasso.bcn.cat/eMuseumPlus?service=direct/1/ResultDetailView/moduleContextFunctionBar.navigator.next&sp=10&sp=Scollection&sp=SfieldValue&sp=0&sp=9&sp=3&sp=SdetailView&sp=67&sp=Sdetail&sp=3&sp=F&sp=68

http://colleccio.museupicasso.bcn.cat/eMuseumPlus?service=direct/1/ResultListView/result.t1.collection_list.$TspTitleImageLink.link&sp=10&sp=Scollection&sp=SfieldValue&sp=0&sp=8&sp=3&sp=SdetailList&sp=345&sp=Sdetail&sp=3&sp=F&sp=T&sp=356

http://colleccio.museupicasso.bcn.cat/eMuseumPlus?service=direct/1/ResultListView/result.t1.collection_list.$TspTitleImageLink.link&sp=10&sp=Scollection&sp=SfieldValue&sp=0&sp=7&sp=3&sp=SdetailList&sp=0&sp=Sdetail&sp=0&sp=F&sp=T&sp=4

http://colleccio.museupicasso.bcn.cat/eMuseumPlus?service=direct/1/ResultListView/result.t1.collection_list.$TspTitleImageLink.link&sp=10&sp=Scollection&sp=SfieldValue&sp=0&sp=6&sp=3&sp=SdetailList&sp=0&sp=Sdetail&sp=0&sp=F&sp=T&sp=11

http://www.bcn.cat/museupicasso/en/collection/chronology.html

http://www.barcelona-life.com/barcelona/picasso

http://www.blogmuseupicassobcn.org/2012/01/picasso’s-barcelona-roofs/?lang=en

H Παναγία στην ποίηση και τη ζωγραφική. Η Παναγία της Ρεματιάς της Νίνας Κάσδαγλη και Μαντόνες της Marianne Stokes

Η Παναγιά της Ρεματιάς

Δεκαπενταύγουστος σήμερα...Μεγάλη γιορτή της Παναγίας! Σκέφτηκα τις Μαντόνες μίαε ιδιότυπης ζωγράφου με επιρροές από το κίνημα των Προραφαηλιτών, της Marianne Stokes  (1855-1927), και ένα ποίημα της Λίνας Κάσδαγλη (1921-2009) που με συγκινεί πολύ, όταν το διαβάζω για την τρυφερή προσέγγιση του θέματος.

Marianne Stokes (1855-1927), Μαντόνα με παιδί. 1905. Wolverhampton Art Gallery. 

Ο παλιός ζωγράφος νήστεψε πολύ,
έκανε την προσευχή του κατά την ανατολή,
έπιασε με κατάνυξη το πινέλο και χάραξε
τα κερένια χέρια και τα χαμηλωμένα μάτια της
και το στρογγυλό μάγουλο του Βρέφους.

Είχε όμως στα πόδια του ένα σκύλο μ'αγαθή ματιά,
ο κότσυφας σφύριζε τον όρθρο στην ιτιά,
κ' η καλόγρια έβγαζε νερό από το πηγάδι
κ' έψελνε ένα τροπάριο στή Χαριτωμένη.

Ο ζωγράφος έκανε το σταυρό του κ' έγραψε: Μήτηρ Θεού.
Και δεν ήξερε πώς είχε ζωγραφίσει μια μητερούλα ταπεινή,
που σκυμμένη νανουρίζει το μωρό της με ψιλή παιδιάτικη φωνή.

Χωρίς άλλο η Παναγιά σηκώνεται πρωί-πρωί
και γυρνάει τη ρόκα της ως την ώρα που σημαίνει εσπερινός.
Η μια μέρα πλάι στην άλλη πάει στρωτά
σαν τα γράμματα του Οκτώηχου -
κ' η βδομάδα αρχίζει μ' ένα κόκκινο μεγάλο κεφαλαίο:την Κυριακή.)

Χωρίς άλλο το μωρό της παίζει με μια γίδα κανελλιά,
κ' εκείνη το κοιτάζει με πελώρια μάτια εκστατικά,
που δεν πίστεψαν ακόμα ολότελα το μήνυμα του Αγγέλου.

Κι όπως είναι απλή κι ανήξερη, και δε φοβάται το κακό,
λέει στην προσευχή της να γεμίσουνε καρπό oι δαμασκηνιές,
να γιάνουν τα μικρά, που τα πείραξε της καρυδιάς το αγερικό.

Μοναχά την ώρα που μακραίνουν οι ίσκιοι στις γωνιές
απλώνεται και στην άσπρη ψυχή της ο άγνωστος ίσκιος του Σταυρού
και τότε μπορείς ν' ακουμπήσης στην ποδιά της και να φωνάξης σιωπηλά
τον πλούσιο πόνο, τον ατέλειωτο καημό του κόσμου,
το μεγάλο σου φόβο,το μεγάλο φόβο της αγάπης...

Κ' η Παναγιά θα σε νανουρίζη, μαζί με το μωρό της, χωρίς να μιλά...

Marianne Stokes, Μητέρα και παιδί. Περίπου 1899.

Marianne Stokes (1855-1927), Μαντόνα με το παιδί. 

Marianne Stokes (1855-1927), Μαντόνα με παιδί και σύμβολα. Περίπου 1905. Ιδιωτική Συλλογή.

https://eclecticlight.co/2016/05/05/into-the-light-marianne-stokes-a-major-woman-artist/

https://en.wikipedia.org/wiki/Marianne_Stokes

http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/theotokos/kasdagli.htm

https://el.wikipedia.org/wiki/Λίνα_Κάσδαγλη

https://www.art-prints-on-demand.com/a/stokes-marianne/mother-and-child-17.html

Κράτα τοΚράτα το

'Ονειρα. Ένα ποίημα του William Butler Yeats και πίνακες των Προραφαηλιτών ζωγράφων Dante Gabriel Rossetti και του Frederic William Burton

Τα ουράνια μεταξωτά. Ένα ποίημα του  Γέητς για τα όνειρα

   Σκέφτομαι ότι χωρίς όνειρα δεν υπάρχει έρωτας, δεν υπάρχει ζωή...Το ποιητικό υποκείμενο το μόνο που έχει να προσφέρει στο ερωτικό εσύ είναι τα όνειρά του... Πρόκειται για μία υπέροχη ποιητική σύλληψη από τον  Ιρλανδό ποιητή Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέητς που μου θύμισε πίνακες του Προραφαηλίτη Βρετανού ζωγράφου Dante Gabriel Rossetti και του Ιρλανδού Frederic William Burton.

Dante Gabriel Rossetti, Η ονειροπόλος της ημέρας. 1878. Ashmolean Μουσείο. Οξφόρδη.

Τα ουράνια τα μεταξωτά τα χιλιοπλουμισμένα

Που'ναι με μάθημα από φως κι ασήμι δουλεμένα

Τα γαλάζια τα διάφανα και τα βαθιά βαμένα

Με φως, νύχτα και μούχρωμα, δικά μου αν τα 'χα ωστόσο

Θα 'θελα κάτω από τα δυο σου πόδια να τ' απλώσω.

Μα είμαι φτωχός και δεν κατέχω άλλο τι από τα όνειρά μου

Για να διαβαίνεις τ' άπλωσα στα πόδια σου Κυρά μου,

Πάτα ελαφρά, γιατί πατάς απάνω στα όνειρά μου.
Σε μετάφραση της Μελισσάνθης

Dante Gabriel Rossetti, Η ονειροπόλος της ημέρας. 1880. Victoria and Albert Μουσείο. Λονδίνο.

Frederic William Burton, Όνειρα. 1861.

https://en.wikipedia.org/wiki/W._B._Yeats

https://en.wikipedia.org/wiki/The_Day_Dream_(painting)
http://www.libraryireland.com/irishartists/sir-frederick-william-burton.php

Ο έρωτας στη ζωγραφική. Ένας πίνακας του Ιρλανδού ζωγράφου Frederic William Burton.

Frederic William Burton, H συνάντηση στις σκάλες του πύργου

   Επειδή μας αρέσουν οι σκοτεινές μεσαιωνικές ιστορίες με ιππότες και βασιλοπούλες, σας παρουσιάζω τον πίνακα του  Ιρλανδού ζωγράφου Frederic William Burton, Η συνάντηση στις σκάλες του πύργου.  Θεωρείται ο πιο αγαπημένος πίνακας των Ιρλανδών. Απεικονίζει μία δραματική στιγμή έντασης ανάμεσα σ' ένα ερωτευμένο ζευγάρι, την Hellelil και τον Hildebrand, τη στιγμή της τελευταίας συνάντησης και του αποχαιρετισμού των δύο νέων.

  O  Burton εμπνέεται το θέμα του από μία μεσαιωνική Δανέζικη μπαλάντα που αφηγείται την ερωτική ιστορία της βασιλοπούλας Hellelil, η οποία ερωτεύτηκε τον προσωπικό της φρουρό Hinderband,  Πρίγκιπα του Engelland. Ο πατέρας της, όμως, δεν αποδέχτηκε την ερωτική σχέση και διέταξε τους εφτά αδελφούς της να σκοτώσουν τον νεαρό πρίγκιπα. Το ενδιαφέρον για τη μεσαιωνική θεματολογία αποτελεί χαρακτηριστικό του ρομαντισμού των Προραφαηλιτών ζωγράφων της Βικτωριανής εποχής.

Frederic William Burton (1816-1900), Η συνάντηση στις σκάλες του πύργου. 1864. Εθνική Πινακοθήκη της Ιρλανδίας. Δουβλίνο.  Ίσως, το πιο δημοφιλές έργο της Πινακοθήκης. Ένα ρομαντικό στιγμιότυπο που γοητεύει και συναρπάζει τους σύγχρονους θεατές. 

https://www.nationalgallery.ie/hellelil-and-hildebrand-meeting-turret-stairs-frederic-william-burton

Φως και Ελληνικό Καλοκαίρι. Νικόλαος Λύτρας και Οδυσσέας Ελύτης

Από το Ψάθινο Καπέλο στο Φως του Ελληνικού καλοκαιριού.

  Κατακαλόκαιρο! Μία θερμή Αυγουστιάτικη ημέρα είναι η σημερινή. Βρισκόμαστε στην "καρδιά" του ελληνικού Καλοκαιριού. Οι εκτυφλωτικές ακτίνες του ήλιου περιβάλλουν τα πάντα...όλα μεταμορφώνονται ή παραμορφώνονται και γίνονται ΦΩΣ. 

  Για αυτό, σκέφτηκα ένα πίνακα σύμβολο της ιδέας του φωτεινού ελληνικού καλοκαιριού, ένα έργο που αποτελεί εξαιρετικό δείγμα του πρώιμου μοντερνισμού στην ελληνική ζωγραφική δια χειρός ενός μεγάλου Έλληνα ζωγράφου, του Νικόλαου ή Νίκου Λύτρα (1883-1927). "Το ψάθινο καπέλο", ένα έργο ιδιότυπου ελληνικού εξπρεσιονισμού, αποπνέει την αίσθηση της θερμότητας από τον δυνατό ήλιο μίας καλοκαιρινής ημέρας σ' ένα ελληνικό νησί. 

Νίκος Λύτρας, Το ψάθινο καπέλο. Περίπου 1925. Εθνική Πινακοθήκη. Μια ηλιοκαμμένη μορφή (είναι γυναικεία) με λευκό-ιώδη πουκάμισο φορά ψάθινο καπέλο για να προστατευθεί από το φώς του κατακαλόκαιρου. Πίσω της ένα ξερό ελληνικό τοπίο με λευκά σπίτια που θυμίζουν αιγιοπελαγίτικο νησί. Πιθανόν πρόκειται για την Τήνο, το νησί από όπου καταγόταν ο ζωγράφος, ο οποίος ήταν γιος του επίσης μεγάλου ζωγράφου, του Νικηφόρου Λύτρα. Οι εξπρεσιονιστικές πινελιές μεταδίδουν περισσότερο τη διάθεση της παραίτησης και της γαλήνης από την καλοκαιρινή ραστώνη, παρά δημιουργούν αισθήματα αγωνίας, όπως συμβαίνει με τα έργα του ευρωπαϊκού εξπρεσιονισμού.

Νίκος Λύτρας, Βάρκα με πανί. 1925. Εθνική Πινακοθήκη.  Ένας ακόμα πίνακας με φωτεινό ελληνικό νησιωτικό τοπίο. Εικόνα μάλλον από την Τήνο.

   Οι εικόνες του ελληνικού καλοκαιρινού φωτός από τον Νικόλαο Λύτρα μου θύμισαν το παρακάτω απόσπασμα του Οδυσσέα Ελύτη, από το "Εν Λευκώ"

   "...Σιγά σιγά, μες στο κατακαλόκαιρο, το φως αφανίζει την Ελλάδα. Χωνεύει τα νησιά, εξουδετερώνει τις θάλασσες, αχρηστεύει τους ουρανούς. Μήτε που βλέπεις πια βουνά, μήτε δέντρα, μήτε πολιτείες, μήτε χώμα και νερό. Άφαντα όλα.

Πιωμένος φως – μονάχα μια σκιά μαύρη – ο άνθρωπος. Μια σκιά που μεγαλώνει, δυσανάλογα προστατευμένη από την ίδια του τη θυσία...

Νίκος Λύτρας, Θαλασσογραφία. Περίπου 1925. Εθνική Πινακοθήκη.

Νίκος Λύτρας, Άγιος Δημήτριος. Καριά. 1923. Εθνική Πινακοθήκη.

  Η αντίσταση σ’ ένα τέτοιο φως: να ποιο είναι το βαθύτερο νόημα της ελληνικής αρχιτεκτονικής.

Μέσα στη διαφάνεια, πιο διάφανος ακόμη, πιο λευκός, ο Παρθενώνας δικαιώνει μυστηριακά την ύπαρξή του την ώρα που το μεσημέρι το αττικό φτάνει στη μεγαλύτερή του ένταση κι όπου μονάχα νεράιδες τριγυρνάν μες στο θαμπωτικό διάστημα.

Η Ελλάδα στους χάρτες ανύπαρχτη.

Λες και βρήκε ο κόσμος το μακαρισμένο τέλος του σ’ αυτή την απόλυτη ισότητα...

Νίκος Λύτρας, Φάρος. 1925-1927. Εθνική Πινακοθήκη. Αθήνα

Νίκος Λύτρας, Χωράφια με στάχυα. 1920. Εθνική Πινακοθήκη. Αθήνα.

  Κι όμως, το ίδιο αυτό φως, το αστραφταβόλο, το καταιγιστικό, που αναιρεί την Ελλάδα μες στα μεσημέρια, την αποκαθιστά πάλι το ηλιοβασίλεμα κάτω από τα φαντασμαγορικά πυροτεχνήματα του δειλινού και αργότερα κάτω από την τρυφερή παρουσία της Σελήνης.

Τότε ξαναβρίσκει τον εαυτό της η Ελλάδα. Ξαναγίνεται αυτό που πραγματικά είναι. Ξαναπαίρνει στους χάρτες τη θέση που της αξίζει. Θέλω να πω τη θέση των ονείρων.”

(Απόσπασμα από το Ο. Ελύτης, Εν λευκώ, εκδ. Ίκαρος)

Νίκος Λύτρας, Άποψη της Ακρόπολης το Ηλιοβασίλεμα. Πινακοθήκη Λεβέντη.

https://el.wikipedia.org/wiki/Νικόλαος_Λύτρας

http://www.nationalgallery.gr/el/ζωγραφική-μόνιμη-έκθεση/painter/λυτρας-νικος.html

http://www.leventisgallery.org/explore-the-aglc/collections/the-greek-collection/painting/147