Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Σάββατο 11 Ιουλίου 2020

Βαρκάδα. Πίνακες ζωγραφικής και ένα ποίημα του Κωνσταντίνου Χατζόπουλου

"Ασ' τη βάρκα": ένα ποίημα του Κωνσταντίνου Χατζόπουλου και πίνακες ζωγραφικής με ζευγάρια στη βάρκα

  Ας αφήσουμε τη βάρκα στο κύμα και στον άνεμο να μας ταξιδέψει σε τόπους ονειρεμένους και μαγικούς... 
  Ας ταξιδέψουμε, διαβάζοντας το ποίημα του Κωνσταντίνου Χατζόπουλου "Ασ' τη βάρκα..." και βλέποντας πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν στιγμές ζευγαριών στη βάρκα...

Émile Friant (1863 - 1932), Η μικρή βάρκα. 1895. Μουσείο Καλών Τεχνών του Nancy.

Pierre Auguste Renoir, Ζευγάρι στη βάρκα. Γύρω στα 1881. Μουσείο Καλών Τεχνών. Βοστόνη.

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, Ἄσ᾿ τὴ βάρκα...


Ἄσ᾿ τὴ βάρκα στὸ κῦμα ὅπου θέλει νὰ τρέχει,

ἂς ὁρίζει τ᾿ ἀγέρι, τιμόνι-πανί,
τὰ φτερὰ ἅπλωσε πλέρια, ἄκρη ὁ κόσμος δὲν ἔχει,
εἶναι πι᾿ ὄμορφοι οἱ ἄγνωστοι πάντα γιαλοί,
ἡ ζωὴ μία δροσιὰ εἶναι, ἕνα κῦμα, ἂς τὸ φέρει
ὅπου θέλει τ᾿ ἀγέρι, ὅπου ξέρει τ᾿ ἀγέρι.
Ἂς ἀλλάζουν λιβάδια μὲ βράχους καὶ δάση,
γύρω ἂς φεύγουν ποῦ πύργοι, ποῦ καλύβας καπνός,
εἴτ᾿ εἰδύλλιο γελούμενο ἀπλώνετ᾿ ἡ πλάση,
εἶτ᾿ ἀντάρτες καὶ μπόρες σου κρεμᾷ ὁ οὐρανός,
μὴ θαρρεῖς τὸ πανί σου μπορεῖς νὰ βαστάξεις,
ὅπου θέλει τὸ κῦμα μαζί του θ᾿ ἀράξεις.
Τί γυρεύεις, τί θέλεις μὴ κι ἐσὺ τὸ γνωρίζεις;
Ἔχεις πιάσει ποτέ σου τὸ τί κυνηγᾷς;
Μή ῾που σπέρνεις καλὸ τὸ κακὸ δὲ θερίζεις;
Δὲ σκοντάβεις σὲ ρώτημα σ᾿ ὅτι ρωτᾷς;
Ὅτι σ᾿ ἔχει μαγέψει κι ὅτι σοῦ ῾χει γελάσει,
τό ῾χεις μόνος κερδίσει, μοναχὸς ἑτοιμάσει;

Anders Zorn (1860-1940), Καλοκαιρινή διασκέδαση, 1886.

Anders Zorn (1860-1940), Καλοκαιρινή διασκέδαση, Σχέδιο. 1886.



Ἄσε τότε τὸ κῦμα ὅπου θέλει νὰ σπάζει,

ἄσ᾿ τὶς ζάλες νὰ σέρνουν τυφλὰ τὴ καρδιὰ
κι ἂν τριγύρω βογγὰ κι ἂν ψηλὰ συννεφιάζει,
κάπου ὁ ἥλιος σὲ κάποιο γιαλὸ θὰ γελᾷ
κι ἂν πικρό τη ψυχή σου τὸ δάκρυ τὴ ραίνει
πάντα κάπου κρυφή, μιὰ χαρὰ τὴ προσμένει.

Édouard Manet, Βαρκάδα, 1874, The Metropolitan Art Museum.


Τετάρτη 8 Ιουλίου 2020

Εικόνες από Καλοκαίρι. Πίνακες ζωγραφικής του Louis Ritman

Το Καλοκαίρι στη ζωγραφική

Ήρθε για ακόμη μια χρονιά ο Ιούλιος και μαζί του το Καλοκαίρι είναι πια πραγματικότητα!
Χωρίς αμφιβολία, διανύουμε μέρες Καλοκαιριού και έχουμε ακόμα δρόμο μπροστά μας για να φτάσουμε στο τέλος της εποχής... Για αυτό, ας δούμε εικόνες με στιγμές Καλοκαιριού δια χειρός του Αμερικανού ιμπρεσιονιστή ζωγράφου Louis Ritman (1889-1963).

...Και αφού είναι Ιούλιος, ας ξεκινήσουμε από τον πίνακα που απεικονίζει τη στιγμή μίας "Μέρας του Ιουλίου".  Η γυναικεία φιγούρα στέκεται όρθια στη βάρκα. Είναι ελαφρά ντυμένη...στη βάρκα διακρίνουμε την ομπρέλλα της και την πουκαμίσα που προφανώς έχει βγάλει, γιατί κάνει ζέστη.

Louis Ritman, Μια μέρα του Ιουλίου. 1918. Μουσείο Καλών Τεχνών του Σαν Φρανσίσκο.

Ο Ritman γεννήθηκε στην Ουκρανία, αλλά από το 1900 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στις Η.Π.Α., όπου σπούδασε ζωγραφική στο Ινστιτούτο Τέχνης της Σχολής Καλών Τεχνών του Σικάγο και στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Φιλαδέλφειας, ενώ αργότερα συνέχισε τις σπουδές στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι και έζησε για πολλά χρόνια στη Γαλλία.

Ακολουθώντας την παράδοση της προηγούμενης γενιάς Αμερικανών ζωγράφων και το παράδειγμα των σύγχρονων Αμερικανών ομότεχνων και φίλων του (Fr. Carl Friesecke,  Lawton St. Parker, Richard E. Miller) περνούσε την Άνοιξη και τα Καλοκαίρια του στο Giverny της Γαλλίας, ζωγραφίζοντας σκηνές στην ύπαιθρο κατά το πρότυπο των Γάλλων ιμπρεσιονιστών.

Louis Ritman (1889-1963), Καλοκαιρινή ημέρα.

Louis Ritman (1889-1963), Ένα καλοκαιρινό απόγευμα. Μία γυναικεία μορφή κεντάει στον κήπο. Στο τραπέζι διακρίνουμε διάφορα αντικείμενα. Ξεχωρίζει το κουτί της ραπτικής.

Το αγαπημένο του θέμα είναι στιγμιότυπα  με γυναικείες μορφές στην ύπαιθρο, σε κήπους, βεράντες ή σε εσωτερικούς χώρους δίπλα σε ηλιούλουστα παράθυρα και μπαλκόνια.  Προσπαθεί να αποδώσει τη μαγεία των φωτοσκιάσεων σε διάφορες στιγμές της καλοκαιρινής ημέρας.

Louis Ritman (1889-1966), Στον κήπο.  Ένα ζευγάρι στον κήπο μια καλοκαιρινή μέρα.


Louis Ritman (1889-1963), Κοπέλα στο μπαλκόνι. 1914-1918.  Ο ουρανός έχει σύννεφα...

Louis Ritman  (1889-1963), Κοπέλα με βεντάγια. 1914. Μια ζεστή μέρα του Καλοκαιριού στον κήπο.


Louis Ritman  (1889-1963), Καλοκαιρινή Σκιά  Αναζητά τη σκια κάτω από ένα δέντρο...

Louis Ritman  (1889-1963), Στο τραπέζι, 1918.  Συλλογισμένη κάθεται στο τραπέζι του κήπου.

Στα έργα του από τα μέσα της δεκαετίας του 1910 είναι εμφανής η επιρροή του Γάλλου ζωγράφου Π. Σεζάν.

Louis Ritman (1889-1963), Γυναίκα στον κήπο με ποτιστήρι.  Ποτίζει τα λουλούδια του κήπου.

Louis Ritman (1889-1963), Ανάγνωση στη λιακάδα. 1913-1914. Μία μέρα του Καλοκαιριού διαβάζει στον κήπο υπό τη σκια της ομπρέλας της. Υπέροχες φωτοσκιάσεις στη λευκή φούστα και το λευκό τραπεζομάντηλο.

Louis Ritman  (1889-1963), Κήπος στο Giverny, 1914.

Ζωγράφιζε την Άνοιξη και τα Καλοκαίρια στο Giverny της Γαλλίας για πολλά χρόνια (πάνω από είκοσι).  Στο Giverny είχε δημιουργηθεί παροικία Αμερικανών ζωγράφων που σπούδαζαν και μαθήτευαν στη Γαλλία, μελετώντας κυρίως τον γαλλικό ιμπρεσιονισμό. To 1929 επέστρεψε στις Η.Π.Α για να διδάξει στη Σχολή Καλών Τεχνών του Σικάγο, αλλά συνέχισε να επισκέπτεται το Giverny.

Louis Ritman (1889-1963), Ένα αυτοσχέδιο καλάθι λουλουδιών. Μια ηλιούλουστη ημέρα μαζεύει λουλούδια στο καλάθι της. Φωτοσκιάσεις στο γρασίδι, στο μονοπάτι του κήπου, στα ρούχα της...Φωτοσκιάσεις παντού!