Παλιές Ελληνικές Πρωτοχρονιάτικες κάρτες με εγκάρδιες ευχές για το Νέον Έτος
Με αφορμή την άφιξη του Νέου Έτους, ας δούμε μία επιλογή από παλιές ελληνικές ευχετήριες πρωτοχρονιάτικες κάρτες, τις οποίες συνήθιζαν να αποστέλλουν ταχυδρομικά σε αγαπημένα πρόσωπα, για να ευχηθούν "Καλή Χρονιά".
Πρόκειται για κάρτες των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα και κυρίως της εποχής του Μεσοπολέμου (δεκαετίες 1920 και 1930). Η πιο συνηθισμένη ευχή, που αναγράφεται στην καθαρεύουσα, είναι η φράση "Ευτυχές το Νέον Έτος" ή "Αίσιον και Ευτυχές το Νέον Έτος", ενώ κάποιες φορές αναγράφεται, επίσης, η φράση "Χρόνια Πολλά" και δηλώνεται ότι οι ευχές έρχονται "εκ βάθους καρδίας".
Τα θέματα, που απεικονίζονται, έχουν ως πρότυπο τα θέματα των αντίστοιχων ευρωπαϊκών καρτών, κυρίως των αγγλικών και γαλλικών. Πρόκειται κυρίως για επιχρωματισμένες φωτογραφίες φυσικών προσώπων-μοντέλων. Χαριτωμένα, χαμογελαστά και καλοντυμένα παιδάκια, νεαρές καλλονές σύμφωνα με τα πρότυπα της εποχής, ερωτευμένα ζευγάρια, ντυμένα με κομψά ρούχα και σύμφωνα με τις επιταγές της τότε μόδας, ποζάρουν σε ρομαντικά ειδυλλιακά τοπία, αστικές οικογένειες με εμφανή την οικονομική άνεση από το ντύσιμό τους και τη διακόσμηση των σπιτιών τους στέκονται με χαμόγελο δίπλα σε πακέτα δώρων και βαρυφορτωμένα από τα στολίδια χριστουγεννιάτικα δέντρα...
Ευτυχές το 1908! Ο Άγιος Βασίλης μοιράζει δώρα σε δύο μικρά χαρούμενα παιδιά. Δυστυχώς, πολλά ήταν τα παιδιά που δεν πήραν δώρα από τον Άγιο Βασίλη στις αρχές του 20ού αιώνα.
"Ευτυχές το Νέον Έτος 1923"! Eυχές από δύο χαριτωμένα και καλοντυμένα παιδάκια.
"Αίσιον και Ευτυχές το Νέον Έτος" εύχεται μία χαρούμενη οικογένεια. Οι γονείς κοιτάζονται με λατρεία, έχοντας μπροστά τους τα τρία γλυκά κοριτσάκια που κρατάνε λουλούδια.
"Αίσιον και Ευτυχές το Νέον Έτος από ένα ερωτευμένο ζευγάρι. Σας εύχομαι εκ καρδίας Χρόνια Πολλά". Ρομαντική πόζα των δύο ερωτευμένων. Στο λευκό φόρεμα της κοπέλας ένα ροζ τριαντάφυλλο, σύμβολο του νεανικού έρωτα.
"Χαιρετισμούς εγκάρδιους" και ευχές για την ονομαστική εορτή του Βασιλείου από μία χαριτωμένη δεσποινίδα. "Σας εύχομαι εκ βάθους καρδίας Χρόνια Ευτυχισμένα, Βασίλειε"
.
Οι Πρωτοχρονιάτικες ευχετήριες κάρτες απεικονίζουν σκηνές από ένα ιδανικό ουτοπικό κόσμο, με ανθρώπους χαμογελαστούς να ποζάρουν σε ειδυλλιακά τοπία, να μοιράζονται χαρούμενες οικογενειακές στιγμές με αγαπημένα πρόσωπα, να χαίρονται την αγάπη και έρωτα, να ονειρεύονται ένα "αίσιον και ευτυχές νέον έτος".
Αθώα παιδάκια, οικογένειες, ερωτευμένα ζευγάρια, λουλούδια, περιστέρια, χελιδόνια και κύκνοι, γαλήνια λίμνη ή θάλασσα, μικρά ή μεγάλα καράβια και βάρκες με λευκά πανιά, ήλιοι με λαμπρές ακτίνες, είναι κάποια από τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα που απεικονίζονται στις κάρτες. Είναι σύμβολα της ευτυχίας, του αγνού έρωτα, της πιστής και αφοσιωμένης αγάπης, της ειρήνης, της ελπίδας, της αισιόδοξης ενατένισης στο μέλλον..
"Ευτυχές το Νέον Έτος" από μία κομψή νεαρή γυναίκα που δείχνει το ημερολόγιο με την 1η Ιανουαρίου. Το ημερολόγιο βρίσκεται μέσα σ᾽ένα λουλουδένιο στεφάνι, πάνω από το οποίο βρίσκεται μία καρδιά με δύο περιστέρια που φιλιούνται...Τον έρωτα ονειρεύεται και προσδοκά η νέα γυναίκα.
"Ευτυχές το Νέον Έτος" από μία νεαρή κοπέλα και από ένα ζευγάρι κύκνων, που συμβολίζουν τον αγνό έρωτα. Κρατά ένα κόκκινο τριαντάφυλλο, σύμβολο του ερωτικού πάθους, και ονειρεύεται τον ιδανικό έρωτα...
"Χρόνια Πολλά. Με υγεία το νέον έτος" εύχεται η νεαρή χορεύτρια που κρατά ένα περιστέρι, σύμβολο της ειρήνης και της αγνής αγάπης.
"Ευτυχές το Νέον Έτος" από ένα ερωτευμένο ζευγάρι που κάνει πατινάζ σε ειδυλλιακό χιονισμένο τοπίο.
"Ευτυχές το Νέον Έτος" από το αγκαλιασμένο ερωτευμένο ζευγάρι μπροστά στο ημερολόγιο της 1ης Ιανουαρίου.
"Ευτυχές το Νέον Έτος. Χρόνια Πολλά" με μία ανθοδέσμη.
Οι παλιές κάρτες εκφράζουν την οπτική μίας άλλης εποχής. Μεταφέρουν "συμβολισμούς" και στερεότυπα, "εικόνες" για τη ζωή και τον κόσμο, που πρέπει να "διαβάσουμε" με προσοχή και να προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε. Αποτελούν δευτερογενείς, άλλα άμεσες από άποψη χρόνου, ιστορικές πηγές για τον καθημερινό βίο των ανθρώπων μίας εποχής. Συμπεριλαμβάνονται στα χαρακτηριζόμενα ως "εφήμερα" τεκμήρια.
"Εφήμερα" χαρακτηρίζονται, κυρίως, τα χαρτώα τεκμήρια που εξυπηρετούσαν ένα συγκεκριμένο σκοπό του καθημερινού βίου, όπως εισιτήρια, διαφημίσεις, χαρτί αλληλογραφίας και κάρτες, τετράδια και ετικέτες, διάφορα έντυπα και πολλά άλλα. Δημιουργήθηκαν για να εξυπηρετήσουν καθημερινές ανάγκες και όχι να διατηρηθούν και να διασωθούν μετά τη χρήση τους. Πρόκειται για ενθύμια-τεκμήρια της καθημερινότητας ατόμων που ανήκαν σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες. Μπορεί να φαίνονται ασήμαντα για την ιστορική μελέτη, αποτυπώνουν όμως την ατμόσφαιρα της εποχής και δίνουν πληροφορίες για διάφορες εκφάνσεις του καθημερινού βίου. Εάν εξετασθούν συμπληρωματικά και διασταυρωθούν με άλλα στοιχεία-τεκμήρια μπορεί να βοηθήσουν να φωτισθούν πτυχές και όψεις της ιστορικής εποχής κατά την οποία δημιουργήθηκαν.
"Ευτυχές το Νέον Έτος" παιανίζει ένας άγγελος στο αγκαλιασμένο νιόπαντρο ζευγάρι. Στο βάθος ένας φωτεινό ήλιος και ένα καράβι που πλέει στην ήρεμη θάλασσα. "Καλοτάξιδος" και "Eλπιδοφόρος" να είναι Νέος Χρόνος που έρχεται με τη μορφή ενός ατμόπλοιου να παραλάβει το ερωτευμένο ζευγάρι....
"Ευτυχής Όλος ο Χρόνος" εύχεται μία χαρούμενη οικογένεια δίπλα στο λαμπρό Χριστουγεννιάτικο Δέντρο με τα δώρα. 1933. Τα παιδάκια χαίρονται με τα χριστουγεννιάτικα δώρα που έχουν λάβει από τους προφανώς ευκατάστατους γονείς τους . Το ένα κοριτσάκι κρατά στην αγκαλιά της μία τεράστια κούκλα με πολυτελή ενδυμασία. Όλα τα κοριτσάκια ονειρεύονταν εκείνη την εποχή μία τέτοια κούκλα, αλλά πόσα είχαν το προνόμιο να την αποκτήσουν;
Οι αποστολείς, όπως και αποδέκτες των καρτών, ανήκαν σ᾽εκείνα τα κοινωνικά στρώματα, που είχαν πρόσβαση στην εκπαίδευση-γνώριζαν, δηλαδή, ανάγνωση και γραφή-αλλά και σχετική οικονομική άνεση για να διαθέτουν κάποια χρήματα από το εισόδημά τους για την αποστολή ευχετήριων καρτών.
Χαρούμενοι γονείς με το κοριτσάκι τους λένε τα Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα και εύχονται "Χρόνια Πολλά".
"Ευτυχές το Νέον Έτος" από ένα ερωτευμένο ζευγάρι που κάνει "ρεβεγιόν", πίνoντας σαμπάνια μάλλον στη βεράντα ενός νεοκλασικού μεγαλοπρεπούς κτιρίου. Η νεαρή γυναίκα κρατά στην αγκαλιά της λουλούδια. Η κάρτα έχει σταλεί στη Χίο την 1η Ιανουαρίου 1926.
Προφανώς το εορταστικό ζευγάρι δεν ανήκει στους πρόσφυγες που είχαν φθάσει ρακένδυτοι και σε άθλια κατάσταση πριν από λίγα χρόνια στο νησί από τα παράλια της Μ. Ασίας.
Το οπισθόφυλλο της κάρτας: ""Αίσιον και Ευτυχές το Νέον Έτος 1926 ευχόμεθα..."
"Ευτυχές το Νέον Έτος" από ένα αγγελάκι που ραίνει λουλούδια και δύο περιστέρια. Το ένα περιστέρι κρατά στο ράμφος του ένα φάκελο με λουλούδια. Η κάρτα έχει σταλεί από τη Καβάλα την 1η Ιανουαρίου 1922. Συλλογή Εριφύλης Μάντζαρη. Γενικά Αρχεία του Κράτους. Καβάλα.
"Αγαπητή μας εξαδέλφη Σοφία, εύχωμαι να διέλθη το νέον έτος αίσιον και ευτυχές με άκρα υγεία και ευδεμονία. Αν κρύα πλαξ του τάφου μου το μνήμα μου καλύψη τους της φιλίας τους δεσμούς αδύνατον να σβύση. Η εξαδέλφη σου..." Πολλές φορές υπήρχαν ορθογραφικά λάθη στο κείμενο των καρτών.
"Ευτυχές το Νέον Έτος" μ´ένα ερωτευμένο ζευγάρι στην ακροθαλασσιά. Βαρκούλες με λευκά πανιά πνέουν στην ήρεμη θάλασσα, λουλούδια και χελιδόνια που προμηνύουν τον ερχομό της Άνοιξης. Η κάρτα στάλθηκε από την Αθήνα στις 29-12-1929.
"Eυτυχές το νέον έτος 1953" από την περίλαμπρη Ακρόπολη. Ένας ήλιος με τεράστιες ακτίνες προβάλλει πίσω από τον Παρθενώνα. Το 1953 γράφεται με λουλούδια κεντημένα με πολύχρωμες και χρυσές κλωστές .
"Ευτυχές το Νέον Έτος" μ᾽ένα γλυκό παιδάκι που φορά ναυτική στολή. Στάλθηκε στο Σουφλί στις 12 Ιανουαρίου 1924.
Στο οπισθόφυλλο της κάρτας: "Αγαπητή ανεψιά Δοξούλα, σου εύχομαι τον νέον έτος να διέλθη εν άκρα υγεία και χαρά. Σε φιλώ η θεία σου...".
https://gnafala.blogspot.com/p/blog-page_07.html?view=mosaic
Vilhelm Hammershøi (1864-1916), To υπνοδωμάτιο. 1890. Συλλογή Hirschsprung.
