Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2019

Παράκλησις της Κικής Δημουλά και πίνακες του Diego Rivera

Diego Rivera, Μελαγχολικός Περίπατος.

Ο πίνακας αυτός του Μεξικανού ζωγράφου Diego Rivera (1886-1957) ανήκει στα πρώιμα έργα του. Μου θύμισε ένα ποίημα της Κικής Δημουλά...Το ποιητικό υποκείμενο επιθυμεί να εμπιστευτεί την ιστορία του στο άγνωστο "εσύ"...

Diego Rivera, Μελαγχολικός Περίπατος. 1904.

Κική Δημουλά, Παράκλησις


Αὐτὴ τὴ μέρα
ἄφησε νὰ σοῦ ἐμπιστευτῶ τὴν ἱστορία μου:
Μελαγχολικός της ζωῆς ἄνεμος εἶμαι
ποὺ νυχτώθηκα καὶ ἀπόμεινα σ᾿ ἕνα χθὲς ἀνάλγητο.


Ἔλα λοιπόν, καὶ μὲ τὰ μάτια σου,
ποῦ ῾ναι καταχνιὰ κι ἐνάστρωση,
τὸ σύθαμπο καὶ τὸ πρωὶ
σὲ μιὰν ἀλλόκοτη σύγκλιση,
ἀνάστειλε τὴ νύχτα μου.


Ἔλα
Κι ἂς εἶναι μοιραῖο πὼς ἀργότερα,
ὅταν ἀνάμεσά μας θ᾿ ἀναδεύεται,
σὲ ἀνυπόφορη μεγέθυνση,
τὸ μυστικό μας τ᾿ ἀδυσώπητο,
-πὼς σημερινοὶ εἴμαστε καὶ ξένοι-
μὲ τὸν ὑποβολέα τῆς πίκρας μου
παμπάλαιο κατευόδιο θ᾿ ἀπαγγείλω πάλι
στὶς ὧρες τὶς ἀγέρωχες,
ποὺ ἀνεβασμένες στὶς σχεδίες τοῦ ἀνέκκλητου
πρὸς ἕνα ἀδηφάγο αὔριο θὰ λάμνουν.

Diego Rivera, To πορτρέτο μίας γυναίκας. 1947.


Παρασκευή 1 Νοεμβρίου 2019

Έμιλυ Ντίκινσον, ένα ποίημα για τον Νοέμβριο.

Nοέμβριος: Ένα ποίημα της Έμιλυ Ντίκινσον και πίνακες του John Atkinson Grimshaw

Είναι Νοέμβριος πια, σκέφτομαι. Ο τελευταίος μήνας του Φθινοπώρου έχει έρθει και ο χειμώνας είναι κοντά. Για αυτό, ένα "φθινοπωρινό" ποίημα της Έμιλυ Ντίκινσον, νομίζω ότι ταιριάζει με τη διάθεση της εποχής, των ημερών και της ψυχής μας…και βέβαια οι πίνακες του Βρετανού ζωγράφου της Βικτωριανής εποχής John Atkinson Grimshaw(1836-1893) ταιριάζουν απόλυτα με τη "φθινοπωρινή ατμόσφαιρα" που μας περιβάλλει.

{1140}

Η Μέρα συνέχεια μίκραινε, πιεσμένη
Από μια Νύχτα κυρτωμένη και πρόωρη
Το Απόγευμα έριχνε το λιγοστό του Κίτρινο
Στο βαθύ Δειλινό-
Οι Άνεμοι έβγαλαν τις πολεμικές τους συνήθειες
Τα Φύλλα ζήτησαν άδεια και την πήραν-
Ο Νοέμβρης κρέμασε το Γρανιτένιο Καπέλο του
Πάνω σε καρφί Βελουδένιο.

John Atkinson Grimshaw, Ειδυλλιακό Φθινόπωρο. 1885. Ιδιωτική Συλλογή.

The Day grew small, surrounded tight
By early, stooping Night-
The Afternoon in Evening deep
Its yellow shortness dropt-
The winds went out their martial ways
The Leaves obtained excuse-
November hung his Granite Hat
Upon a nail of Plush-

Johh Atkinson Grimshaw, Νοέμβριος. 1879. Ιδιωτική Συλλογή.

Johh Atkinson Grimshaw, Πρωινό Νοεμβρίου στο Leeds. 1883. Ιδιωτική Συλλογή.

Βλ. Emily Dickinson, Έλα στον κήπο μου. Ποιήματα, Μετάφραση Κώστας Λάνταβος, εκδ. Αρμός, Αθήνα 2013.