Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Σάββατο 16 Οκτωβρίου 2021

"Έβρεχε η βροχή, βροχή καθημερινά"! Στίχοι του Σαίξπηρ και πίνακες ζωγραφικής με θέμα τη βροχή

 H βροχή στη ζωγραφική με στίχους του Σαίξπηρ

"Με αγέρα και βροχή..." περάσαμε τις προηγούμενες ημέρες...
...επειδή, λοιπόν, έβρεχε καθημερινά, μέρα και νύχτα, αυτές τις ημέρες, θυμήθηκα το στίχο του Σαίξπηρ "έβρεχε η  βροχή, βροχή καθημερινά" ("rain it raineth every day") από τη ρομαντική κωμωδία "Δωδέκατη Νύχτα" ή "Ό,τι θέλετε" που θεωρείται ότι γράφηκε γύρω στα 1601-1602.
Ο στίχος "rain it raineth every day" αποτελεί και τον τίτλο  έργων Βρετανών  ζωγράφων, που εμπνεύστηκαν από το έργο του Σαίξπηρ. To μοτίβο της βροχής επαναλαμβάνεται στο τραγούδι, που λέει στο τέλος του έργου ο Γελωτοποιός (Fest). Σας παραθέτω το τραγούδι σε μετάφραση του Βασίλη Ρώτα. 

Σαίξπηρ Έργα, Δωδεκάτη Νύχτα-Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας. 
Μετάφραση Βασίλη Ρώτα, α΄ έκδοση Ίκαρος, Αθήνα 1949.

Σαν ήμουν ήμουν κούτσικο μωρό
Με χάι χάι μ’αγέρα και βροχή
Τρελό’μουνα κι ανήξερο
Κι έβρεχε η βροχή, βροχή καθημερινά

Μα κι όταν εμεγάλωσα καλά
Με χάι χάι μ’αγέρα και βροχή
Χαμίνια κλέφτες ποιος βοηθά
Κι έβρεχε η βροχή, βροχή καθημερινά

Κι όταν, αλί μου, μπήκα σε παντρειά
Με χάι χάι μ’αγέρα και βροχή
Με τον καβγά δεν πρόκοψα
Κι έβρεχε η βροχή, βροχή καθημερινά

Το βράδυ πάντα πλάγιαζα βαρύς
Με χάι χάι μ’αγέρα και βροχή
Μπεκροπαρέα ολημερίς
Κι έβρεχε η βροχή, βροχή καθημερινά

Πάει καιρός που πιάστη η πλάση αυτή
Με χάι χάι μ’αγέρα και βροχή
Κι ας πάει, το δράμα τέλειωσε
Πρόθυμοι για σας εδώ καθημερινά

   Ας δούμε τις απεικονίσεις του στίχου "Έβρεχε η βροχή, βροχή καθημερινά" από τρεις Βρετάνους ζωγράφους, του Norman Garstin (1847-1926), του Leonard Campbell Taylor (1874-1969) και του George Frederic Watts (1817-1904).

Norman Garstin (1847-1926), "Έβρεχε  βροχή, η βροχή καθημερινά ". 1889. Penlee House Gallery and Museum. Στην προβλήτα του Penlee της Κορνουάλης μία βροχερή ημέρα! Μία μητέρα με παιδί σε πρώτο πλάνο.


Ο πίνακας του Garstin μου θύμισε τον παρακάτω πίνακα του Αμερικανού Childe Hassam, που απεικονίζει μία βροχερή ημέρα σε δρόμους της Βοστόνης.

Childe Hassam (1859-1935), Βροχερή ημέρα. Βοστόνη. 1885.  Toledo Art Museum. Μία μητέρα και το παιδί της στη βροχή.

Δύο γυναίκες σε περισυλλογή και ονειροπόληση, που βρίσκονται στο εσωτερικό μίας Βικτωριανής εξοχικής κατοικίας μία βροχερή ημέρα, απεικονίζει ο πίνακας του Leonard Campbell Taylor.  Η μία στέκεται στο παράθυρο και κοιτάζει το μουντό τοπίο, κρατώντας ένα βιβλίο, ενώ η άλλη ονειροπολεί έχοντας στην αγκαλιά της μία γάτα, καθισμένη αναπαυτικά στην πολυθρόνα. O τίτλος υπονοεί  ότι βρέχει καθημερινά για μέρες.

Leonard Campbell Taylor (1874-1969), "Έβρεχε η βροχή, βροχή καθημερινά". 1906. 

Κατά κάποιον τρόπο ο πίνακας του Taylor μου θύμισε την ατμόσφαιρα του παρακάτω πίνακα του Αμερικανού Fr. Weston Benson. Στη σκηνή διακρίνουμε μόνο μία νεαρή γυναίκα να κάθεται αναπαυτικά και να διαβάζει μπροστά στο τζάκι. Το παράθυρο μόλις που διακρίνεται στο βάθος του δωματίου...

Frank Weston Benson (1862-1951), Μία βροχερή ημέρα, 1906. Chicago Art Institute.

Τέλος, ένας ακόμα πίνακας για τη "βροχή, που έβρεχε βροχή καθημερινά" του Προραφαηλίτη George Frederic Watts (1817-1904).

George Frederic Watts (1817-1904),  "H βροχή έβρεχε βροχή καθημερινά", 1883.

Norman Garstin, Η βροχή που βρέχει καθημερινά

Child Hassam, Βροχερή Ημέρα. Βοστόνη.

Leonard Campbell Taylor, Η βροχή που βρέχει καθημερινά

Fr. W. Benson, Μία βροχερή ημέρα

George Frederic Watts, H βροχή που βρέχει καθημερινά