Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Δευτέρα 31 Ιουλίου 2023

Το Καλοκαίρι στην ποίηση και τη ζωγραφική. Ένα ποίημα της Μελισσάνθης και πίνακες ζωγραφικής του Hermann Seeger

Τοπίο της Μελισσάνθης και στους αμμόλοφους της Βαλτικής του Hermann Seeger

 

   Aς αποχαιρετήσουμε τον Ιούλιο και ας υποδεχθούμε τον τρίτο μήνα του Καλοκαιριού, τον Αύγουστο, μ' ένα ποίημα της αισθαντικής ποιήτριας Μελισσάνθης (1907-1991) και πίνακες ζωγραφικής του Γερμανού Hermann Seeger (1857-1945) που απεικονίζουν νεαρές κοπέλλες στους αμμόλουφους της παραλίας της Βαλτικής Θάλασσας.

   Διαβάζοντας το ποίημα, παρακολουθούμε το σχεδόν πνευματικό "οδοιπορικό" του ποιητικού υποκειμένου (που μιλάει-μάλλον στοχάζεται- σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο) σε μία απόκοσμη παραλία με αμμόλοφους κατά τη διάρκεια μίας καλοκαιρινής ημέρας...

Hermann Seeger (1857-1945), Ένα κορίτσι στην παραλία. Ιδιωτική Συλλογή.

Hermann Seeger (1857-1945),  Στους αμμόλοφους της Βαλτικής Θάλασσας.

Μελισσάνθη, Τοπίο

Από τους κινητούς αμμόλοφους περάσαμε

που αλλάζουν σχήματα με τις φωτοσκιάσεις

Ο δρόμος είχε πολλούς ελιγμούς

αλλά υπήρχε μια επίμονη σκέψη

που ο τζίτζικας την πήρε στη φωνή του

τρυπούσε το μυαλό καθώς καυτό βόλι

Hermann Seeger (1857-1945), Ένα απόγευμα στους αμμόλοφους.

Hermann Seeger (1857-1945), Κορίτσι με μπλε φόρεμα στην παραλία της Βαλτικής Θάλασσας, 1923.

                                                         Φθάσαμε ως τ' ακροθαλάσσι

κανείς δεν ήταν να μας υποδεχτεί

μία αίσθηση μόνον παράξενη

πρωτοφανέρωτων πραγμάτων

κι άνεμος, άνεμος ερημικός

Το πέλαγο είχε μια δίβουλην όψη

που μετάλλαζε απ' το μπλάβο

ως τ' ανοιχτό μαβί. Όλα γίνηκαν δίβουλα

προπάντων η επίμονη σκέψη

  

Hermann Seeger (1857-1945), Στην παραλία.

Hermann Seeger (1857-1945),  Κορίτσια στην παραλία.


Hermann Seeger (1857-1945), Kορίτσια που ονειρεύονται.

Κάποιος πλατάγισε μες στο νερό

Τότε σκεπάστηκε όλο το τοπίο

απ΄τους ιριδισμούς του κύματος

-ένα κομμάτι νερό χορευτικό

ανάμεσα σε γυμνά σφυρά-

κι η επιμονή του τζίτζικα

Υπήρχαν στίγματα χρυσά μες στο νερό

που μετατόπιζαν το βάρος της στιγμής

Σκύβαμε ολοένα, ατενίζοντας προς το βυθό

και μια κραυγή ξέκοβε μέσα απ' τη βουή

της θάλασσας "πέρασμα δεν υπάρχει"...

Τα στοιχεία της γης και του νερού

μάχονταν σιωπηλά.


Hermann Seeger (1857-1945), Στους αμμόλοφους.

Για το ποίημα της Μελισσάνθης, βλ.

Μελισσάνθη, Οδοιπορικό. Ποιήματα 1930-1984, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2000, σ. 143.