Άννα Αγγελοπούλου: Τα Χριστούγεννα στη ζωγραφική και την ποίηση. Το Χριστουγεννιάτικο Δένδρο.

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Τρίτη 27 Δεκεμβρίου 2022

Τα Χριστούγεννα στη ζωγραφική και την ποίηση. Το Χριστουγεννιάτικο Δένδρο.

Το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο στη ζωγραφική και στην ποίηση.

Stephen Bone (British, 1904-1958), Χριστουγεννιάτικο Δέντρο, 1938.

Πάντα με μάγευαν και συνεχίζουν να με μαγεύουν τα στολίδια και τα λαμπερά, πολύχρωμα φωτάκια του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου... Μικρά ή μεγάλα, σεμνά και απλά διακοσμημένα ή βαρυφορτωμένα με φανταχτερά και αστραφτερά στολίδια, "φυσικά" ή "ψεύτικα" δέντρα στέκονται μοναχικά σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, σε σπίτια φτωχικά ή πλούσια, σε μικρές ή μεγάλες πλατείες, σε δρόμους ή λεωφόρους, σε βιτρίνες μικρών μαγαζιών ή μεγάλων εμπορικών πολυκαταστημάτων (παντού σε κάθε γωνιά, δίπλα μας, στέκεται όρθιο και μόνο του, ένα Χριστουγεννιάτικο Δέντρο), μαγνητίζοντας -όχι πάντα (γιατί πολλές φορές τα προσπερνάμε χωρίς να ρίξουμε ούτε μια ματιά), το βλέμμα των μικρών και μεγάλων παιδιών, το βλέμμα των παιδιών που κάποτε υπήρξαμε, το βλέμμα των παιδιών που κρύβουμε καθώς περνούν τα χρόνια και θυμόμαστε να κοιτάξουμε μ' αυτό τις μέρες, τις "Γιορτινές"...

Margaret Thomas (British, 1916-2016), Χριστουγεννιάτικο Δέντρο. Guildhall Art Gallery.

Στέκονται μόνα τους και σιωπηλά τα Χριστουγεννιάτικα Δέντρα με μία αδιόρατη θλίψη, γιατί τα στόλισαν και τα φώτισαν, για να μας θυμίζουν ότι ήρθαν για ακόμη μια χρονιά οι ημέρες των Εορτών, για να δημιουργήσουν μία πρόσκαιρη εορταστική ατμόσφαιρα, για να προσφέρουν αφορμή για χαρά στους θεατές τους ...Πρέπει να υπομείνουν τη μοναξιά και την "ορθοστασία", να αντέξουν το βαρύ το φορτίο στολιδιών και φώτων...Πρέπει να σηκώσουν στα κλαδιά τους, όλα αυτά τα στολίδια, που άλλοι τα έχουν επιλέξει...και κυρίως να σηκώσουν τις σκέψεις και τα όνειρα όλων μας, τις μνήμες και αναμνήσεις, τις προσδοκίες και τις ελπίδες μας... Τίποτα δεν είναι πραγματικό και αληθινό στα Χριστουγεννιάτικα Δέντρα, το μόνο αληθινό είναι η επίγνωση και η συναίσθηση της προσωρινότητας του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου... όλοι μας το γνωρίζουμε ότι σύντομη είναι παρουσία του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου...Σύντομα θα το "ξεστολίσουμε"...και θα πούμε "Και του Χρόνου"!

Magnus Enckell (Finnish, 1870-1925), Χριστουγεννιάτικο Δέντρο στο σαλόνι της έπαυλης Kilo, γύρω στα 1919. Serlachius Museums.

Για τα Χριστουγεννιάτικα Δέντρα, λοιπόν, είναι αυτή η ανάρτηση! Για αυτά τα εποχιακά διακοσμητικά των κλειστών και ανοιχτών χώρων, που άλλοτε σταματάμε για να τα θαυμάσουμε και άλλοτε τα προσπερνάμε αδιάφοροι, γιατί βιαζόμαστε ή γιατί έχουμε τόσα να σκεφτούμε...

Aς διαβάσουμε ένα τρυφερό ποίημα με τον τίτλο "Μικρό Δέντρο", του γνωστού μοντερνιστή Αμερικανού μοντερνιστή ποιητή και ζωγράφου Edward Estlin Cummings (1894-1962) και ας δούμε μία επιλογή με πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν Χριστουγεννιάτικα Δέντρα μιας άλλης εποχής. Mπορείτε να δείτε και άλλους πίνακες με Χριστουγεννιάτικα Δέντρα στο https://annagelopoulou.blogspot.com/2019/12/blog-post.html

Louis Lang (American, 1812-1893), Στολίζοντας το Χριστουγεννιάτικο Δένδρο, 1865. Palmer

Museum of Art.

E.E. Cummings, Μικρό Δέντρο

Μικρό δέντρο

μικρό σιωπηλό χριστουγεννιάτικο δέντρο

είσαι τόσο μικρό

μοιάζεις πιο πολύ με λουλούδι

ποιος σε βρήκε στο πράσινο δάσος

και πόσο στενοχωρήθηκες που έφυγες;

κοίτα θα σε παρηγορήσω

γιατί μυρίζεις τόσο ωραία

Marcel Rieder (French, 1862-1942), Στολίζοντας το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο, 1898.

Harry Bush (British, 1883-1957), Το Χριστουγεννιάτικο Δένδρο, 1933.

Eliot Hodgkin British (1905-1987), Χριστουγεννιάτικο Δένδρο.

θα φιλήσω τον δροσερό κορμό σου

και θα σ’ αγκαλιάσω σφιχτά να νιώθεις ασφαλές

όπως θα έκανε η μαμά σου,

μόνο μη φοβάσαι

Max Rimböck (German, 1890-1956), Νεαρή γυναίκα δίπλα στο Χριστουγεννιάτικο Δέντρο, 1918.

Max Rimböck (German, 1890-1956), Εσωτερικό δωματίου με Χριστουγεννιάτικο Δέντρο, 1936.

Max Rimböck (German, 1890-1956), Χριστουγεννιάτικο Εσωτερικό.

κοίτα τα στολίδια

που κοιμούνται όλο τον χρόνο σ’ ένα σκοτεινό κουτί

και ονειρεύονται κάποιος να τα βγάλει και να τ’ αφήσει να λάμψουν,

οι μπάλες οι γιρλάντες κόκκινες και χρυσές τα αφράτα νήματα,

Lovis Corinth (German, 1858-1925), Χριστουγεννιάτικα στολίδια, 1913. Lentos Art Museum.

τέντωσε τα μικρά σου χέρια

και θα σου τα δώσω όλα να τα κρατήσεις

κάθε δάχτυλο θα έχει το δαχτυλίδι του

και δεν θα μείνει ούτε μια γωνίτσα σκοτεινή ή δυστυχισμένη

Max Rimböck (German, 1890-1956), Χριστουγεννιάτικη Νεκρή Φύση. 1949.

Max Rimböck (German, 1890-1956), Χριστουγεννιάτικο Δέντρο.

Helga Cathrine Ancher (Danish, 1883–1964), Μέρες Χριστουγέννων. Η Anna Ancher κάθεται δίπλα στο Χριστουγεννιάτικο Δένδρο. 1919. Art Museum of Skagens.