Η Συλλογή έργων τέχνης Φρικ (Frick)
Πιστεύω ότι είναι μία από τις πιο σημαντικές ιδιωτικές συλλογές έργων τέχνης και σίγουρα μία από τις πιο αγαπημένες μου πινακοθήκες. Πρόκειται για τη Συλλογή Φρικ (Frick), η οποία στεγάζεται σ᾽ ένα κομψό, πανέμορφο θα έλεγα, κτίριο στη γωνία του Ανατολικού 70ού δρόμου με την 5η Λεωφόρο, απέναντι από το γνωστό Κεντρικό Πάρκο (Central Park) της Ν. Υόρκης. Στην ίδια περιοχή βρίσκονται, επίσης, το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης και η Πινακοθήκη Guggenheim. Η επίσκεψη της συλλογής και η περιήγηση στις αίθουσες του κτιρίου Φρικ είναι μία στάση γαλήνης και ηρεμίας από την πολυθόρυβη Ν. Υόρκη, που σε μεταφέρει πίσω στο μεταίχμιο του 19ου με τον 20ό αιώνα. Είναι ένα μαγικό ταξίδι επιστροφής σε μία εποχή κατά την οποία πλούσιοι Αμερικανοί επιχειρηματίες και βιομήχανοι, επιδεικνύοντας την οικονομική άνεση και ισχύ, συναγωνίζονταν στο να οικοδομήσουν επιβλητικά μέγαρα κατά μήκος της τότε αναπτυσσόμενης 5ης Λεωφόρου και στο να συλλέγουν έργα τέχνης. Ευτυχώς, κάποιοι από αυτούς δεν ήταν τόσο πλεονέκτες, ώστε να κρατούν τα πολύτιμα έργα μόνο για δική τους θέα και απόλαυση. Αντίθετα, ήταν τόσο ματαιόδοξοι που επιθυμούσαν να τα επιδεικνύουν όχι μόνο στους λίγους οικείους, αλλά σε όσο το δυνατόν περισσότερους, κληροδοτώντας τις συλλογές τους σε μουσεία και πινακοθήκες για να μη λησμονηθεί το όνομά τους με το πέρασμα των αιώνων.
Το κτίριο της Συλλογής Φρικ οικοδομήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα, για να αποτελέσει την κατοικία του Αμερικανού μεγαλοβιομήχανου Χένρι Κλέι Φρικ (1849-1919), αλλά και για να φιλοξενήσει τη συλλογή από πίνακες Ευρωπαίων ζωγράφων που αυτός από χρόνια συνέλεγε. Φαίνεται ότι ο Φρικ είχε από την αρχή την πρόθεση να κληροδοτήσει τη συλλογή έργων τέχνης και να μετατρέψει το κτίριο σε ανοιχτό μουσείο για το κοινό. Είναι μάλλον απορίας άξιο πώς ένας αυτοδημιούργητος βιομήχανος από το επαρχιακό Πίτσμπουργκ, χωρίς τυπική ανώτερη εκπαίδευση και παιδεία, που ξεκίνησε τις δραστηριότητές του από τα ανθρακωρυχεία και συνέχισε στη χαλυβουργία, κατόρθωσε σε ηλικία 30 ετών να είναι ήδη εκατομμυριούχος και στα 40 του πολυεκατομμυριούχος και φιλότεχνος.
Μία όψη του κτιρίου της συλλογής Frick από την πλευρά της 5ης Λεωφόρου. Απέναντι βρίσκεται το Κεντρικό Πάρκο (Central Park) της N. Υόρκης.
Στα 1900 ο Φρικ εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη και το 1913 αποφάσισε την ανέγερση του κτιρίου όπου θα κατοικούσε με την οικογένειά του και θα στέγαζε τη συλλογή. Από μικρή ηλικία γνωρίζουμε ότι έδειχνε "μάλλον υπερβολικό ενθουσιασμό για τις εικόνες", για τον οποίο λέγεται ότι δέχτηκε επικρίσεις από τους γονείς του, που προφανώς δεν είχαν την κατάλληλη παιδεία για να κατανοήσουν καλλιτεχνικές ευαισθησίες και προτιμήσεις. Ο ενθουσιασμός αυτός, σε συνδυασμό με τις οικονομικές δυνατότητες που απέκτησε, φαίνεται ότι οδήγησαν τον Φρικ στη συλλογή έργων τέχνης. Δεν ξέρω εάν η αγορά των εξαιρετικών έργων τέχνης που συμπεριλαμβάνονται στη συλλογή ήταν το αποτέλεσμα δικών του επιλογών που αποδεικνύουν την ύπαρξη έμφυτης καλαισθησίας και ενός διαισθητικού κριτηρίου, ή αποτελεί προϊόν της επαγγελματικής ευσυνειδησίας ειδημόνων της τέχνης στους οποίους ο Φρικ είχε αναθέσει να αναζητούν και να αγοράζουν εκ μέρους του έργα διάσημων Ευρωπαίων ζωγράφων. Πάντως, ανεξάρτητα από το πώς δημιουργήθηκε, η Συλλογή Φρικ είναι πράγματι υπέροχη και συμπεριλαμβάνει έργα ανεκτίμητης αξίας.
Όταν το 1919 ο Φρικ απεβίωσε, κληροδότησε τη συλλογή και το κτίριο της κατοικίας του για να γίνει μουσείο. Σύμφωνα με τη διαθήκη του, το κτίριο θα μετατρεπόταν σε μουσείο, όταν θα πέθανε η σύζυγός του. Άφησε, επίσης, ένα σημαντικό ποσό για τη συντήρηση της συλλογής και τη μετατροπή του κτιρίου σε μουσείο. Το κτίριο και η Συλλογή Φρικ άνοιξαν στο κοινό το 1935. Από τότε μέχρι σήμερα το κτίριο γνώρισε διάφορες επεκτάσεις και αλλαγές, ενώ η Συλλογή εμπλουτίστηκε με εκθέματα.
Σήμερα η Συλλογή Φρικ περιλαμβάνει πάνω από 1100 έργα από την περίοδο της Ιταλικής Αναγέννησης έως τον ύστατο 19ο αιώνα. Χαρακτηριστικά δείγματα της τέχνης των Μεγάλων Δασκάλων της Αναγέννησης, των Ολλανδών ζωγράφων του 17ου αιώνα, των Γάλλων ζωγράφων του ροκοκό, των Άγγλων προσωπογράφων του 18ου αιώνα και των Ευρωπαίων ζωγράφων του 19ου αιώνα συμπεριλαμβάνονται στη συλλογή. Βερονέζε, Τισιανός, Ρέμπραντ, Φρ. Χαλς, Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, Γκόγια, Βερμέερ, Μπουσέ, Φραγκονάρ, Γκαίνσμπορο, Τέρνερ, Ρενουάρ, Ντεγκά, Ουίστλερ, είναι μόνο κάποια από τα ονόματα των ζωγράφων, έργα των οποίων συναντάμε στη Συλλογή Φρικ. Εκτός από τους πίνακες ζωγραφικής, η συλλογή περιλαμβάνει έπιπλα, πορσελάνες, είδη διακόσμησης, γλυπτά, σχέδια και βιβλία.
Όταν το 1919 ο Φρικ απεβίωσε, κληροδότησε τη συλλογή και το κτίριο της κατοικίας του για να γίνει μουσείο. Σύμφωνα με τη διαθήκη του, το κτίριο θα μετατρεπόταν σε μουσείο, όταν θα πέθανε η σύζυγός του. Άφησε, επίσης, ένα σημαντικό ποσό για τη συντήρηση της συλλογής και τη μετατροπή του κτιρίου σε μουσείο. Το κτίριο και η Συλλογή Φρικ άνοιξαν στο κοινό το 1935. Από τότε μέχρι σήμερα το κτίριο γνώρισε διάφορες επεκτάσεις και αλλαγές, ενώ η Συλλογή εμπλουτίστηκε με εκθέματα.
Σήμερα η Συλλογή Φρικ περιλαμβάνει πάνω από 1100 έργα από την περίοδο της Ιταλικής Αναγέννησης έως τον ύστατο 19ο αιώνα. Χαρακτηριστικά δείγματα της τέχνης των Μεγάλων Δασκάλων της Αναγέννησης, των Ολλανδών ζωγράφων του 17ου αιώνα, των Γάλλων ζωγράφων του ροκοκό, των Άγγλων προσωπογράφων του 18ου αιώνα και των Ευρωπαίων ζωγράφων του 19ου αιώνα συμπεριλαμβάνονται στη συλλογή. Βερονέζε, Τισιανός, Ρέμπραντ, Φρ. Χαλς, Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, Γκόγια, Βερμέερ, Μπουσέ, Φραγκονάρ, Γκαίνσμπορο, Τέρνερ, Ρενουάρ, Ντεγκά, Ουίστλερ, είναι μόνο κάποια από τα ονόματα των ζωγράφων, έργα των οποίων συναντάμε στη Συλλογή Φρικ. Εκτός από τους πίνακες ζωγραφικής, η συλλογή περιλαμβάνει έπιπλα, πορσελάνες, είδη διακόσμησης, γλυπτά, σχέδια και βιβλία.
Τισιανός, Προσωπογραφία νέου άνδρα με κόκκινο καπέλο. 1510. Συλλογή Φρικ. Ν. Υόρκη.
Υπέροχες προσωπογραφίες, έργα των Μεγάλων Δασκάλων, περιλαμβάνονται στη συλλογή.
X. Χολμπάιν ο Νεώτερος, Προσωπογραφία του Σερ Τὀμας Μούρ. 1527. Συλλογή Φρικ. Ν. Υόρκη.
Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (El Greco), Αγ. Ιερώνυμος. 1590-1600. Συλλογή Φρικ. Ν. Υόρκη.
Η Συλλογή Φρικ περιλαμβάνει δύο από τα πιο γνωστά έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου.
Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (El. Greco), Η εκκαθάριση του Ναού. 1600. Συλλογή Φρικ. Ν. Υόρκη.
Τα τρία αριστουργήματα του Ολλανδού ζωγράφου Γ. Βερμέερ είναι από πιο πολύτιμα έργα της Συλλογής Φρικ.
Γ. Βερμέερ (J. Vermeer), Ο αξιωματικός και το γελαστό κορίτσι. 1657. Συλλογή Φρικ. Ν. Υόρκη.
Γ. Βερμέερ (J. Vermeer), Κορίτσι που διακόπτεται από το μάθημα μουσικής. 1658-59. Συλλογή Φρικ. Ν. Υόρκη.
Γ. Βερμέερ (J. Vermeer), Κυρία και υπηρέτρια. 1666-67. Συλλογή Φρικ. Ν. Υόρκη.
Φρ. Μπουσέ (Fr. Boucher,) Μία κυρία στο κρεββάτι της ημέρας. 1746.
Οι πίνακες του Μπουσέ και του Φραγκονάρ, που περιέχει η Συλλογή Φρικ, είναι αντιπροσωπευτικά δείγματα του γαλλικού ροκοκό.
Ζ. Ον. Φραγκονάρ (J. H. Fragonard), Η πρόοδος του έρωτα. Ερωτικά γράμματα. 1763.
Η παρακάτω προσωπογραφία από τον Ενγκρ θεωρείται από τα πιο δημοφιλή έργα της Συλλογής Φρικ.
Ζ. Ογκ. Ντ. Ενγκρ (J. Aug. D. Ingres), To πορτρέτο της κοντέσσας d' Haussonville. 1845. Συλλογή Φρικ. Ν. Υόρκη.
Ζ. Ογκ. Ρενουάρ (J. Aug. Renoir), Ο περίπατος. 1875-76. Συλλογή Φρικ. Ν. Υόρκη.
Δύο υπέροχες προσωπογραφίες κυριών από τον Αμερικανό ζωγράφο Ουίστλερ κατέχει η Συλλογή Φρικ.
J. McNeill Whistler, Συμφωνία σε απαλά χρώματα και σε ροζ. Το πορτρέτο της κυρίας Frances Leyland. 1871-1874. Συλλογή Φρικ. Ν. Υόρκη.
J. McNeill Whistler, Αρμονία σε ροζ και γκρι. Το πορτρέτο της Lady Meux. 1882-1883. Συλλογή Φρικ. Ν. Υόρκη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου