Άννα Αγγελοπούλου: Ο Χριστός με αγκάθινο στεφάνι. Πίνακες του Κωνσταντίνου Παρθένη και του Guido Reni

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Παρασκευή 10 Απριλίου 2015

Ο Χριστός με αγκάθινο στεφάνι. Πίνακες του Κωνσταντίνου Παρθένη και του Guido Reni

O Χριστός με ακάνθινο στεφάνι

Σήμερα, Μ. Πέμπτη προς Μ. Παρασκευή, τον θυμήθηκα με θλίψη τον Χριστό του Κωνσταντίνου Παρθένη, ενός από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της νέας ελληνικής ζωγραφικής. Πρόκειται για την προσωπογραφία ενός ώριμου γενειοφόρου άνδρα που φέρει αγκάθινο στεφάνι στο κεφάλι του. Η γλυκύτατη μορφή, που περιβάλλεται από βαθύ γαλάζιο χρώμα, έχει στρέψει με δραματική ένταση το βλέμμα της προς τα πάνω, προς μία ακτίνα φωτός. Ο πόνος, ο σπαραγμός και η οδύνη της έκφρασης του προσώπου του Χριστού προκαλεί βαθύτατη συγκίνηση στον θεατή.

Κ. Παρθένης, Χριστός. Περίπου 1900. Εθνική Πινακοθήκη. Αθήνα. Ο Χριστός απεικονίζεται ως άνθρωπος που υποφέρει και πονά.

Η κυκλική σύνθεση του Παρθένη έχει προφανώς δεχθεί επιρροή από τις προσωπογραφίες του Χριστού, που έχει απεικονίσει ο Ιταλός ζωγράφος του μπαρόκ Guido Reni (1575-1642). Έργα των πρώτων δεκαετιών του 17ου αιώνα οι Χριστοί του Reni διακρίνονται για τη δραματικότητα ως προς την έκφραση και εκφράζουν το πνεύμα της Καθολικής Αντιμεταρρύθμισης

Guido Reni, Ο Χριστός με αγκάθινο στεφάνι. 1620-23. Εθνική Πινακοθήκη του Οντάριο.

Ο εξανθρωπισμός της απεικόνισης του Χριστού είναι χαρακτηριστικό της τέχνης της Αντιμεταρρύθμισης. Ο Χριστός παρουσιάζεται ως ένας συνηθισμένος και απλός άνθρωπος που υποφέρει και πονά, φορώντας το αγκάθινο στεφάνι...