Άννα Αγγελοπούλου: Γιώργος Λυκίδης: ένας φωτογράφος στη Θεσσαλονίκη του Μεσοπολέμου

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Δευτέρα 18 Ιουλίου 2011

Γιώργος Λυκίδης: ένας φωτογράφος στη Θεσσαλονίκη του Μεσοπολέμου

Μια ασπρόμαυρη ματιά από τη Θεσσαλονίκη του Μεσοπολέμου

Την αγαπώ πολύ αυτή τη φωτογραφία από την παλιά Θεσσαλονίκη! Είναι μια "ασπρόμαυρη" ματιά στο Θερμαϊκό μέσα από το φωτογραφικό βλέμμα ενός πολύ σημαντικού φωτογράφου της Θεσσαλονίκης, του Γιώργου Λυκίδη.

Ένας κομψός νεαρός άνδρας ατενίζει τα καράβια του Θερμαϊκού από τον εξώστη του πολυτελούς ξενοδοχείου Mediterranean Palace. Μια εικόνα από την κοσμοπολίτικη Θεσσαλονίκη του Μεσοπολέμου, της δεκαετίας 1920-1930. Από την καμάρα στο βάθος διακρίνεται ο Λευκός Πύργος.

Γιώργου Λυκίδη, Άποψη από τον εξώστη του ξενοδοχείου Mediterranean Palace. 1926-1930

(από τη συλλογή του Γιάννη Μέγα)

O Γιώργος Λυκίδης γεννήθηκε το 1887 στην Κρώμνη της επαρχίας Τραπεζούντας του Πόντου και πέθανε το 1967 στη Θεσσαλονίκη. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή έφθασε στη Θεσσαλονίκη από την Κωνσταντινούπολη όπου είχε διδαχθεί την τέχνη του φωτογράφου. Στη Θεσσαλονίκη άνοιξε φωτογραφείο στο κέντρο της πόλης, αφού πρώτα δούλεψε ως υπαίθριος φωτογράφος στο Λευκό Πύργο. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 άρχισε να καταγράφει με το φωτογραφικό του φακό γνωστά κτίρια και δρόμους της Θεσσαλονίκης. Ατενίζει την πόλη με απόμακρο βλέμμα, φαινομενικά ψυχρό, καταγράφοντας αστικά στιγμιότυπα με κάδρα που χαρακτηρίζονται από απόλυτη γεωμετρία και αρμονία των γραμμών. Όψεις από το νεοαναγερθέν κτίριο της Τράπεζας Ελλάδος (1925-1928), από την πλατεία Αγ. Σοφίας, την οδό Εγνατίας, την 1η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και το ξενοδοχείο Mediterranean Palace είναι από τις πιο γνωστές φωτογραφικές του εικόνες που ακινητοποιούν στο χρόνο στιγμές από μια πόλη που έβγαινε από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και πορευόταν ανυποψίαστη σε μία περίοδο που τελικά θα οδηγούσε σ' έναν ακόμα καταστροφικό πόλεμο. Οι περισσότερες από αυτές τις φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης του Μεσοπολέμου εκδίδονταν σε σειρά καρτ-ποστάλ που θα διασώσουν ιδανικές εικόνες της πόλης του Μεσοπολέμου.

Βλ. Στ. Καράβατος (επιμέλεια-εισαγωγή), Ματιές στην πόλη. Φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης στον 20ο αιώνα, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2005, σ. 41-53.

Γ. Μέγας, Ν. Χόρμπος, Η Θεσσαλονίκη μέσα από το φακό του Γιώργου Λυκίδη, εκδ. Ιανός, Θεσσαλονίκη 2006.
http://www.perizitito.gr/persons.php?personid=26728 (βιογραφικά στοιχεία του Γ. Λυκίδη)
http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=165262