Άννα Αγγελοπούλου: Τα κολάζ του Οδυσσέα Ελύτη

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Πέμπτη 21 Ιουλίου 2011

Τα κολάζ του Οδυσσέα Ελύτη

Ποίηση και οι εικόνες: Οι συνεικόνες του Οδυσσέα Ελύτη

   Το 1936 στην "Α' Διεθνή Υπερρεαλιστική Έκθεση των Αθηνών" ο Οδυσσέας Ελύτης παρουσίασε για πρώτη φορά ζωγραφικούς πίνακες με τη λεγόμενη τεχνική της χαρτοκολλητικής (collage). Ήδη την προηγούμενη χρονιά είχε δημοσιεύσει ποιήματά του στο περιοδικό "Νέα Γράμματα" και είχε γνωρίσει τον Ανδρέα Εμπειρίκο με τον οποίο θα συνδεθεί με φιλία. Ο Ανδρέας Εμπειρίκος είχε παρουσιάσει επίσημα στο νεοελληνικό κοινό τον υπερρεαλισμό με τη διάλεξη "Υπερρεαλισμός, μια νέα ποιητική γραφή" που έδωσε τον Ιανουάριο του 1935, ενώ την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε και την υπερρεαλιστική ποιητική συλλογή "Υψικάμινος". Το Πάσχα του 1935 ο Ελύτης και ο Εμπειρίκος πηγαίνουν στη Μυτιλήνη όπου με τη βοήθεια των Μυτιληνιών ζωγράφων Ορ. Κανέλλη και Τ. Ελευθεριάδη ανακαλύπτουν την τέχνη του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου.
  Υπό την επιρροή του ανανεωτικού πνεύματος του υπερρεαλισμού αλλά και της παραδοσιακής λαϊκής τέχνης, φαίνεται ότι ο Ελύτης θα πειραματισθεί με την τεχνική της "χαρτοκολλητικής" εικόνων και τον επόμενο χρόνο θα παρουσιάσει για πρώτη φορά έργα του. Με την τεχνική του κολάζ θα ασχοληθεί και αργότερα και μάλιστα θα διακοσμήσει με κολάζ και κάποιες ποιητικές του συλλογές.
   Για τον Ελύτη τα κολάζ ήταν "συνεικόνες", ήταν μια άλλη θέαση της ποίησης, οι "συνεικόνες" του επικοινωνούσαν με την ποίησή του, αφού άλλωστε η ποίησή του στηριζόταν σε συνειρμούς εικόνων...

Ιδού, λοιπόν, κάποια από τα κολάζ του Οδυσσέα Ελύτη!