Άννα Αγγελοπούλου: Ποιήματα για τα Χριστούγεννα: Μίλτος Σαχτούρης, Ο νεκρός των γιορτών, τα λυπημένα Χριστούγεννα των ποιητών

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Κυριακή 23 Δεκεμβρίου 2012

Ποιήματα για τα Χριστούγεννα: Μίλτος Σαχτούρης, Ο νεκρός των γιορτών, τα λυπημένα Χριστούγεννα των ποιητών

Είναι δύο ποιήματα του Μίλτου Σαχτούρη (1919-2005) για τα Χριστούγεννα. Ξέρω ότι δεν θα σας βοηθήσουν να αισθανθείτε ευχάριστα...όμως, τα Χριστούγεννα, παρά τα λαμπερά φωτάκια που αναβοσβήνουν στους δρόμους, στα μπαλκόνια και στα χριστουγεννιάτικα δένδρα, παρά τις στολισμένες βιτρίνες των καταστημάτων, παρά τις εξιδανικευμένες εικόνες που βλέπουμε στις χριστουγεννιάτικες κάρτες, παρά τα δώρα, τα χαμόγελα και τις ευχές που ανταλλάσσουμε, παρά, τέλος πάντων, όλο αυτό το φως που λάμπει...κρύβουν θλίψη και δυστυχία...
Γιατί, τελικά, τα Χριστούγεννα είναι φωτεινά, ακριβώς γιατί είναι και λυπημένα. Μία Γέννηση μπορεί να σώσει τον κόσμο; Όλοι γνωρίζουν ότι η Γέννηση είναι η αρχή μίας πορείας που οδηγεί κάποια στιγμή-αργά ή γρήγορα - στο θάνατο.

Ο Μίλτος Σαχτούρης. Ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Η ποίησή του κινείται στην ατμόσφαιρα του συμβολισμού και του υπερρεαλισμού.

Μίλτος Σαχτούρης, Ο νεκρός στις γιορτές

Ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια

σὰν πλησιάζουν τὰ Χριστούγεννα

(αὐτός) ὁ νεκρὸς γεννιέται μέσα μου

δὲ θέλει δῶρα

δὲ θέλει χρήματα

πάγο καὶ χρόνια

χιόνια καὶ πάγο

σκισμένα ροῦχα

ἀχνὰ παπούτσια

ὁ χρυσὸς νεκρὸς

θὰ βγεῖ ἔξω

δὲν τὸν γνωρίζει κανένας

τὸν ἀλήτη νεκρὸ

θὰ κάτσει στὸ πικρὸ καφενεῖο

νὰ πιεῖ τὸν καφέ του

κι ὕστερα πάλι

σὲ λίγες μέρες

ἥσυχα θὰ πεθάνει

(ὁ νεκρός)

ὅταν ἔρθει ὁ χρόνος

κι ὅλες οἱ ρόδες

κόκκινες ὅπως πρῶτα

θὰ γυρίζουν πάλι.

Από τη συλλογή Εκτοπλάσματα (1986)

Μίλτος Σαχτούρης, Τα λυπημένα Χριστούγεννα των ποιητών

Στὴν Ἑλένη Θ. Κωνσταντινίδη

Εἶναι τὰ λυπημένα Χριστούγεννα 1987
εἶναι τὰ χαρούμενα Χριστούγεννα 1987
ναί, τὰ χαρούμενα Χριστούγεννα 1987!
σκέπτομαι τόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα...
Ἄ! ναὶ εἶναι πάρα πολλά.
Πόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα πέρασε
ὁ Διονύσιος Σολωμὸς
πόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα πέρασε
ὁ Νίκος Ἐγγονόπουλος
πόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα πέρασε
ὁ Μπουζιάνης
πόσα ὁ Σκλάβος
πόσα ὁ Καρυωτάκης
πόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα
πέρασε ὁ Σκαλκώτας
πόσα
πόσα
Δυστυχισμένα Χριστούγεννα τῶν Ποιητῶν.

Από τη συλλογή Καταβύθιση (1990)