Άννα Αγγελοπούλου: Γυναίκες με πασχαλιές. Πίνακες ζωγραφικής και το ποίημα Πασχαλιά του Ρώμου Φιλύρα

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Κυριακή 27 Απριλίου 2014

Γυναίκες με πασχαλιές. Πίνακες ζωγραφικής και το ποίημα Πασχαλιά του Ρώμου Φιλύρα

Πίνακες ζωγραφικής με πασχαλιές και η Πασχαλιά του Ρώμου Φιλύρα

Συμπαθώ πολύ τις πασχαλιές, τη διακριτική ευωδιά τους, τα λεπτά ευγενικά μωβ και λευκά ανθάκια τους. Τα εύθραστα και γλυκύτατα αυτά λουλούδια της Άνοιξης, τα οποία στην Ορθοδοξία έχουν συνδεθεί με την περίοδο του Πάσχα, αποτέλεσαν θέμα για αρκετούς καλλιτέχνες (βλ. και παλιότερες αναρτήσεις όπου πίνακες με πασχαλιές http://annagelopoulou.blogspot.gr/search/label/Πασχαλιές).

Ιδού, λοιπόν, κάποιοι πίνακες που απεικονίζουν γυναικείες μορφές ανάμεσα σε πασχαλιές ή με μπουκέτα πασχαλιάς.

Ξεκινώ μ' έναν αγαπημένο Προραφαηλίτη ζωγράφο, τον Arthur Hughes. Άνθη πασχαλιάς περιβάλλουν την αισθαντική γυναικεία μορφή που κοιτούν πλάγια πέρα μακριά, στο άπειρο. Σχεδόν απειλητικά οι μωβ πασχαλιές αγγίζουν τα μαλλιά της… Στους Προραφαηλίτες ζωγράφους τα άνθη, κοντά σε νεαρές γυναίκες, είναι συνήθως σύμβολα της ματαιότητας , του εφήμερου της ομορφιάς και του θανάτου.

Arthur Hughes, Η κυρία με τις πασχαλιές. 1863. Μουσείο Τέχνης του Οντάριο.

J. Tissot, Tο μπουκέτο με τις πασχαλιές. 1875. Ιδιωτική Συλλογή.

Και ένα ποίημα για την πασχαλιά από τον Ρώμο Φιλύρα

Ρώμος Φιλύρας, Πασχαλιά

Λιλά, και σαν το φραγκοστάφυλο, απαλόχρωμη,

ανθίζεις στην Ανάστασης, το δείλι,

δειλή, μημουαπτική, σεμνή κι ανέγγιχτη

μόλις ονειρευτή, από ένα χείλι.

Ανθίζεις με τα στρογγυλά λουλούδια σου,

σαν αυγουλάκια, κόκκινα και μπλάβα

τονίζοντας, μες στ' άνθη, τα τραγούδια σου,

των τόνων σου, την έβδομην, οχτάβα

12.4.1940{Δημοσ.: 29.4.1940}

Βλ. Ρώμος Φιλύρας Ποιήματα Άπαντα τα ευρεθέντα (Φιλολογική επιμέλεια Χ.Λ.Καράογλου-ΑμαλίαΞυνογαλά), Universtity Studio Press, Θεσσαλονίκη 2013, σ. 365.