Άννα Αγγελοπούλου: Οι κοινωνικοί αγώνες στη ζωγραφική, χαρακτικά του Τάσσου

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Κυριακή 18 Νοεμβρίου 2012

Οι κοινωνικοί αγώνες στη ζωγραφική, χαρακτικά του Τάσσου

Ζωγραφίζοντας την εργατική τάξη: Χαρακτικά του Τάσσου.

Ο Τάσσος (1914-1985), κατά κόσμο Αναστάσιος Αλεβίζος, υπήρξε ασφαλώς ένας από τους πιο διακεκριμένους χαράκτες της νεοελληνικής τέχνης. Το έργο του χαρακτηρίζεται από βαθύτατο ανθρωπισμό και εκπέμπει πολιτικό και κοινωνικό μήνυμα. Στα μέσα της δεκαετίας του 30 (για την ακρίβεια το 1936), έχοντας πια τελειώσει τις σπουδές του στο Εργαστήριο Χαρακτικής της Σχολής Καλών Τεχνών κοντά στο μεγάλο δάσκαλο Γιάννη Κεφαληνό, ο Τάσσος παρουσιάζει για πρώτη φορά τις ξυλογραφίες του σε ατομική έκθεση που διοργανώθηκε από τον τότε διευθυντή της Εθνικής Πινακοθήκης Ζαχαρία Παπαντωνίου. Πρόκειται για έργα με εμφανή χαρακτηριστικά του γερμανικού εξπρεσιονισμού, που εκφράζουν έντονη κοινωνική κριτική ματιά. Στα έργα του απεικονίζει ομάδες ανθρώπων του μόχθου που ανήκουν στην εργατική τάξη και προφανώς δηλώνουν συλλογική συνείδηση. Οι σκηνές των χαρακτικών του χαρακτηρίζονται από δραματικότητα. Οι μορφές χωρίς πρόσωπα, με σκληρά, αδρά περιγράμματα και μαύρες πυκνές γραμμώσεις προκαλούν ισχυρή εντύπωση στο θεατή. Από αυτή την περίοδο σας παρουσιάζω δύο πράγματι εξπρεσιονιστικές ξυλογραφίες με θέμα την εργατική τάξη...

Τάσσος, Εργάτες. 1932. Μία από τις άγνωστες ξυλογραφίες του Τάσσου. Ανήκει στη Συλλογή της Ιονικής Τράπεζας.

Τάσσος, Η φάμπρικα σχολάει. 1935-1936. Ξυλογραφία. Ιδιωτική Συλλογή.

Τάσσος, Υψικάμινος. 1943. Ξυλογραφία. Συλλογή Ιονικής Τράπεζας.

...Και τις επόμενες δεκαετίες ο Τάσσος θα συνεχίσει να χαράσσει σκηνές με καθημερινούς ανθρώπους του μόχθου...

Τάσσος, Μεσημέρι. 1958. Πινακοθήκη Τράπεζας Άλφα.

Τάσσος, Ψαράδες. Συλλογή της Ιονικής Τράπεζας.

Το κοινωνικό μήνυμα της παρακάτω ξυλογραφίας δηλώνεται ξεκάθαρα από τον τίτλο του έργου...Απεικονίζεται ένα ζευγάρι μάλλον αγροτών, όπως φανερώνει το δρεπάνι που κρατά ο άνδρας...