Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Τρίτη 6 Νοεμβρίου 2012

Σαράντος Παυλέας, Το δίχτυ

   Μέρες κοινωνικών αγώνων η σημερινή και η αυριανή...
Την απέραντη θλίψη που νιώθω να με κυριεύει και που ξέρω ότι και πολλοί άλλοι γνωστοί και άγνωστοι την αισθάνονται, μόνο με ποίηση μπορώ να την ξορκίσω.
Σας αφιερώνω, λοιπόν, τους παρακάτω στίχους του Σαράντου Παυλέα (Πλάτσα Μάνης 1917-Θεσσαλονίκη 2005). Γνωρίζω ότι δεν είναι γνωστός στο ευρύ κοινό, λίγοι γνωρίζουν το όνομά του και λιγότεροι έχουν διαβάσει κείμενά του. Υπήρξε, όμως, ένας σημαντικός διανοητής. Πολυγραφότατος ποιητής, δοκιμιογράφος και φιλόλογος στο ιστορικό Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.


Σαράντος Παυλέας, Δίχτυ 
(απόσπασμα)

...

Οι θλίψεις σκλήρυναν πια την καρδιά μου,
χιλιοπατημένος είναι η καρδιά μου δρόμος,
όπου πέρασαν πάνω του όλοι οι οδοστρωτήρες,
όλα τα οχήματα τα μικρά και τα μεγάλα.
Τώρα πια είμαι άφοβος.
Την καρδιά μου την πέρασαν όλα τα τρακτέρ
και είναι σκληρή σαν πεζοδρόμιο.
Μπορείτε να βαδείστε πάνω της.
Είναι μια βέβαιη λεωφόρος χαράς.
Είναι μια έξοδος προς το θάρρος και
Μια διδασκαλία θέλησης.

Εμπρός, προχωρείστε πάνω της όλοι αγκαλιασμένοι
χαμογελώντας προς το μέλλον σας.
Δεν υπάρχει άλλη ασφαλέστερη οδός προς το μεγάλο Αύριο
από την καρδιά μου.

Θα παραδεχτώ εκείνη την πολιτεία
ευτυχισμένη
όπου όλοι οι πολίτες έγραψαν
σ᾽ένα όστρακο
τη λέξη “φόβος” και τον εξόρισαν
από τους νόμους της
και από τις καρδιές τους,
όπου δεν υπάρχουν αφέντες και δούλοι
και η φανταστική ελευθερία
ανταμώνεται η δικαιοσύνη.

Ναι, τότε θα ονομάσω την πολιτεία ευτυχισμένη
σαν οι πολίτες της δουλεύουν αδερφωμένοι.

(Λέγω πολιτεία του Θεού εκείνη όπου ο κάθε εργαζόμενος
είναι του κόπου του κύριος)

Σας παραδίδω την καρδιά μου,
Όλες οι ελπίδες
της γέλασαν, όλων των ενθουσιασμών οι σημαίες,
αφού της κρυφόγνεψε η κάθε αλήθεια,
αυτή την πικραμένη πέτρα, πατριώτες μου.
Πάνω της πέρασαν όλες οι χαιρετιστήριες φωνές
των βαποριών και των τρένων,
την τρικύμισαν και την εγκατέλειψαν,
την κράτησαν όλες οι απελπισίες,
την γέμισαν όλες οι επιθυμίες και την φλόγισαν όλες οι χαρές,
της ανέμισαν όλα τ᾽όνειρα.
Αυτή την καρδιά που γέμισε
πατρίδα και ανθρωπότητα

σας την προσφέρω δώρο
να την κάμετε πλατύ δρόμο δικαιοσύνης
κι αλήθειας φως, παντού φως, γιατί τόσο ο τόπος
μας το εστερήθη.
...

 Edw. Munch, Αγωνία. 1894. Μουσείο Μουνχ. Όσλο.

Για τον Σαράντο Παυλέα, βλ.
 http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=329
http://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=8466.0

http://www.wikipaintings.org/en/edvard-munch/anxiety-1894

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου