Πολύχρωμη ζωή. Ένας πίνακας του Β. Καντίνσκι

Πολύχρωμη ζωή!

...Ας χρωματίσουμε τη ζωή μας ή μήπως έχει πολλά χρώματα, αλλά εμείς δεν έχουμε διάθεση ή δεν έχουμε ασκηθεί να τα διακρίνουμε;

   Oι πινελιές καθαρών χρωμάτων σε σκοτεινό φόντο εντυπωσιάζουν στον παρακάτω πίνακα του μεγάλου Ρώσου ζωγράφου Wassily Kandinsky (1866-1944). Eίναι μια εικόνα του ρωσικού κόσμου, έτσι όπως αποτυπώνεται από τη δημιουργική φαντασία του καλλιτέχνη πολλά χρόνια μετά την εγκατάστασή του στο Μόναχο. Ο Καντίνσκι θυμάται ή μάλλον αναπολεί το ρωσικό παρελθόν της ταυτότητάς του μέσα από το βλέμμα του παρόντος στη Γερμανία. 

   Ας παρατηρήσουμε τις πολύχρωμες μορφές του μικρόκοσμου του πίνακα. Η "πολύχρωμη ζωή" αποτελεί σύνθεση πολλών επιμέρους σκηνών με πρωταγωνιστές-φιγούρες της ρωσικής υπαίθρου. Οι σκηνές διαδραματίζονται στη σκοτεινή εξοχή που φωτίζεται από τις μορφές. Στο κέντρο περπατά ένας γέρος με μακριά γενειάδα που στηρίζεται στο μπαστούνι του. Αυτός είναι το κέντρο της σύνθεσης. Μπροστά του μια Ρωσίδα χωρική αγκαλιάζει το μωρό της. Η στάση και το πέπλο που σκεπάζει τα μαλλιά της μας θυμίζει την Παναγία. Αριστερά διακρίνουμε έναν Ορθόδοξο ιερέα...στο βάθος στρατιώτες μάλλον πολεμούν. Δεξιά ένας νεαρός παίζει φλάουτο έχοντας στα πόδια του μια γάτα,  πίσω ένας ιππότης ορμά εναντίον ενός αόρατου εχθρού, πολεμώντας το κακό. Κορμοί δέντρων, μια εκκλησία και δίπλα της ένα νεκροταφείο πλαισιώνουν τις διάφορες μορφές. Γυναίκες, άνδρες, παιδιά συνθέτουν την εικόνα. Πίσω στην άκρη δεξιά ένας νεαρός κυνηγά ένα κορίτσι, ενώ πίσω στο κέντρο πάνω στο βουνό διακρίνουμε μία περιτειχισμένη πόλη. 

   Η ατμόσφαιρα της εικόνας θυμίζει παραμύθι. Η ανάμνηση του κόσμου της ρωσικής υπαίθρου μεταμορφώνεται σε αλληγορία της ζωής και του θανάτου, με χαρές και λύπες, με την απειλή του πολέμου, το φόβο του θανάτου, αλλά και την ελπίδα του έρωτα και την πίστη στην Αναγέννηση και την Ανάσταση. Γιατί, τελικά, η ζωή έχει πολλές όψεις και πολλά χρώματα...

W. Kandinsky, Πολύχρωμη ζωή. 1907. Πινακοθήκη Lenbachhaus. Μόναχο.

http://www.lenbachhaus.de/collection/the-blue-rider/early-paintings/?L=1

Καντίνσκι, Μεγάλοι ζωγράφοι. Βιβλιοθήκη Τέχνης Η Καθημερινή, Αθήνα 2006, σ. 88-89.