Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Παρασκευή 27 Μαΐου 2016

Οι κερασιές στην ποίηση και τη ζωγραφική. Πίνακες της Berthe Morisot και ένα ποίημα του Μενέλαου Λουντέμη

Οι κερασιές θ' ανθίσουν και φέτος. Μαζεύοντας κεράσια


      Από τα αγαπημένα μου φρούτα τα κεράσια! Σκέφτομαι ότι οι κερασιές έχουν ανθίσει και φέτος... και έχουν καρποφορήσει... Για αυτό, θυμήθηκα εικόνες της Γαλλίδας ιμπρεσιονίστριας ζωγράφου Berthe Morisot (1841-1895). Κοπέλες μαζεύουν κεράσια. Η μεγαλύτερη έχει ανεβεί στη σκάλα και συλλέγει τους καρπούς από τα κλαδιά. Η μικρότερη κρατά ένα καλάθι για τα κεράσια.

 
Berthe Morisot, Οι συλλέκτριες κερασιών. 1891. Μουσείο Τέχνης του Marmottan.

Berthe Morisot, Κορίτσι που μαζεύει κεράσια. Ιδιωτική Συλλογή.

Berthe Morisot, Μαζεύοντας κεράσια. Σπουδή. 1891. Ιδιωτική Συλλογή.

...Και θυμήθηκα το βιβλίο ενός αγαπημένου συγγραφέα των παιδικών μου χρόνων, τον Μενέλαο Λουντέμη. "Οι κερασιές θ' ανθίσουν και φέτος". Τίτλος με μήνυμα αισιόδοξο και ελπιδοφόρο. Τα δένδρα ανθίζουν κάθε χρόνο και η Άνοιξη έρχεται κάθε χρόνο. Ο Λουντέμης έχει γράψει και ένα ποίημα με τον ίδιο τίτλο, που, όμως εκφράζει, γλυκιά θλίψη και αποδοχή της έλλειψης της αγάπης.

Μενέλαος Λουντέμης, Οι κερασιές θ΄ανθίσουν και φέτος
Οι κερασιές θ’ ανθίσουνε και φέτος στην αυλή
και θα γεμίσουνε με άνθη το παρτέρι.

Πικρή που είν’ η άνοιξη σαν είσαι δίχως ταίρι,

πικρή που ’ν’ η ζωή!

Άνοιξε το παράθυρο στην πρωινή γιορτή,
για νάμπουν οι μοσκοβολιές από το περιβόλι.

Αχ, κάθε του τριαντάφυλλο και μια πληγή από βόλι,

είναι για σε, ποιητή!

Πικρή  που είν’ η άνοιξη σαν είσαι δίχως ταίρι,
πικρή που ‘ν’ η ζωή!


Berthe Morisot, Τριαντάφυλλα. 1894. Ιδιωτική Συλλογή.

Κουράστηκα  να σε καρτερώ, Έρωτα, και να λιώνω,
πα’ στο βιβλίο της ζωής σκυμμένος μια ζωή!

Μ’ αν ήτανε να ‘ρχόσουνα για ένα έστω πρωί

χίλια θε να ‘δινα πρωινά να ζούσα εκείνο μόνο!

Πικρή  που είν’ η άνοιξη σαν είσαι δίχως ταίρι,
πικρή που ‘ν’ η ζωή!


Benjamin Haughton (1865 -1924), Ανθισμένη κερασιά I. Μουσεία του Πόρτσμουθ.

Benjamin Haughton (1865 -1924), Ανθισμένη κερασιά II. Μουσεία του Πόρτσμουθ.
 Οι στίχοι του Λουντέμη έχουν μελοποιηθεί από τον Σπύρο Σαμοΐλη και τραγουδηθεί από την Ισιδώρα Σιδέρη αλλά και την Ελένη Βιτάλη.
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/menelaos_loyntemhs_poems.htm http://www.museuma.com/berthe-morisot/the-cherry-tree.html
http://www.artble.com/artists/berthe_morisot/paintings/the_cherry_pickers
http://www.wikiart.org/en/berthe-morisot/roses
http://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=a&s=tu&aid=103
http://artuk.org/discover/artworks/cherry-blossom-24102
http://www.museumsyndicate.com/artist.php?artist=1069http://www.museumsyndicate.com/artist.php?artist=1069http://www.museumsyndicate.com/artist.php?artist=1069http://www.museumsyndicate.com/artist.php?artist=1069http://www.museumsyndicate.com/artist.php?artist=1069

2 σχόλια:

  1. Κερασιά

    «Μην καταπίνεις τα κουκούτσια απ’ τα κεράσια
    Θα φυτρώσει μέσα σου μια κερασιά»

    Κι ύστερα;
    -θυμάσαι, μπαμπά;-
    Κατάπια εκατομμύρια κουκούτσια
    Συστάδες δέντρων
    Μαζί
    Το κεντρί των μελισσών

    Κερασιά δεν έγινα
    Μα απέκτησα φυλλωσιές
    Εκεί τρυπώνουν
    Εραστές
    Απρόσμενα βρέφη
    Ποιήματα με πατερίτσες

    Εγκυμονώ χυμό βύσσινο
    Τα κουνούπια τσιμπολογούν αδιαλλείπτως
    Την παραφουσκωμένη κοιλιά μου

    -Α! Μ’ εξημέρωσε μια αλεπού,
    τα κουνούπια δεν μ’ ενοχλούν-

    Κερασιά δεν αξιώθηκα
    Κι ας μ’ αιχμαλώτισαν
    Ξυλοκόποι
    Κι ας έγινα τόσες φορές
    Φύλλο ντουλάπας
    Τραπεζάκι σαλονιού
    Κι ας ρίζωσα
    σε γλάστρες…

    Οι μνήμες φορούν παγοπέδιλα
    Γλιστρούν χαριτωμένα
    Από τους λείους καρπούς μου
    Και κατακάθονται στις ρίζες μου
    Έτσι πηγαινοφέρνω
    Χρόνια
    -σαν παιδική αρρώστια-
    Την πεταλούδα-κόσμημα-θυμάσαι;
    Απ’ τα νηπιακά γυαλιά οράσεως
    Κι αυτή…
    Δεν λέει να ξεψυχήσει
    -όπως είν’ το γραφτό της-
    Σε μια μέρα

    Κατάπια
    Ολόκληρη Σαχάρα κουκουτσιών
    Μα το στομάχι μου άδειο
    Από κερασιές

    Γουργουρίζει μονάχα
    Ένα φουριόζικο ποτάμι
    Από λέξεις
    Και μια ασπρόμαυρη φωνή
    «δεν είναι εχθρός σου ο αέρας
    είσαι φτιαγμένη από κορμό αλύγιστο»

    Κι ας φύτρωσα σε κήπο απάνεμο
    Με αντισεισμική θωράκιση
    Και προστατευτικό κάλυμμα οθόνης

    ΧΑΡΑ ΝΑΟΥΜ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έχω διαβάσει ποιήματα της Χαράς Ναούμ. Είναι ιδιαίτερη ποιητική περίπτωση. Νεορομαντισμός και υπερρεαλισμός ταυτόχρονα.

      Διαγραφή