Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Τετάρτη 10 Αυγούστου 2016

Ταξιδεύοντας με πλοίο. Tο ποίημα "Το πλοίο" του Γιάννη Σκαρίμπα

Γιάννης Σκαρίμπας, Το πλοίο

(ο τιτανικός)


...Ξαναδιαβάζω ποιήματα του Γιάννη Σκαρίμπα. Ιδιότυπος ποιητικός λόγος, καυστικός, βαθύτατα ειρωνικός, παιγνιώδης, ανατρεπτικός! Κάθε φορά που διαβάζω τα ποιήματά του, νιώθω ότι ανακαλύπτω κάτι νέο... Στο ποίημα του Το πλοίο (ο τιτανικός), μία "ωχρή", "μελαγχολική", "μοιραία" Κυρία ταξιδεύει μ' ένα βιβλίο... μία σεληνόφωτη βραδιά, η Κυρία περιφέρεται βαριεστημένα μ' ένα βιβλίο στο πλοίο, κινείται στους διαδρόμους, στο κατάστρωμα, στις σάλες του χορού... Περιφέρεται σ' ένα πλοίο που πλέει (ή δεν πλέει;), αναρωτιέται το ποιητικό υποκείμενο ή είναι η ίδια που αναρωτιέται; 
  Ένα πλοίο "προς τις γραμμές του Νότιου απείρου", ένα πλοίο που λικνίζεται με "ονείρου φώτα χρυσά"...ζευγάρια στροβιλίζονται στους ήχους του βαλς, γυναίκες με έξωμες τουαλέττες...και μία Κυρία μ' ένα βιβλίο σαν οπτασία... Εικόνες ονειρικές, σχεδόν υποβλητικές, που γοητεύουν...το ποιητικό υποκείμενο υπαινίσσεται ερωτισμό, όμως γρήγορα διαλύει την ονειρική ατμόσφαιρα με λέξεις και φράσεις αντιποιητικές... και στην τελευταία στροφή ο διάλογος της Κυρίας με τον πλοίαρχο ανατρέπει κάθε ερωτική προσμονή και προσδοκία...
Èmile Vernon (1872-1919), Στο κατάστρωμα του πλοίου. Ιδιωτική Συλλογή.


ΕΚΕΙ, προς τις γραμμές του Νότιου απείρου
Περήφανο ως λικνίζοντας το πλοίο
Με δύο γλαρά φουγάρα και ονείρου
Φώτα χρυσά – η Κυρία μ’ ένα βιβλίο,


Στο χέρι εμελαγχολεί… τι θεία ώρα
Στα βαλς που η σάλα αντηχεί κι είχεν έβγει
Μισή φωτιά η σελήνη!… και τι φιόρα
Οι έξωμες μηλαίδες και τα ζεύγη.


Που ωραία στροβιλίζονταν. Η μπάντα
Που ανύποπτους σε μέθη αιθέρια εώρει!
Και η Κυρία –ωωω! … που εκράτει πάντα
Εκείνο το βιβλίο… το βαπόρι

James Tissot, Ο χορός στο καράβι. 1874. Πινακοθήκη Tate Britain.

Στο πέλαο που αγάλι έκανε κ ρ ά τα ε ι…
Ω η Κυρία, η Κυρία αυτή η μοιραία
Με πάντα το βιβλίο - ΄τώρα – ω νάτη-
Κρυφά το σκα απ’ την πόρτα κι ειν’ ωραία.


Μα ωχρή… Ενώ το πλοίο πλέει ( ή δεν πλέει;)
το πλοίαρχο κρατεί κι αχνή και κρύα:
«Γροίκησα σαν κάποιο τίναγμα…» του λέει.

2 σχόλια:

  1. Πολύ ατμοσφαιρικό ποίημα. Θυμήθηκα ένα άλλο του Σκαρίμπα, που επίσης μου αρέσει.


    Το βαπόρι

    Νάναι ως νάχης φύγει — με τους ανέμους — καβάλλα
    στο άτι της σιγής κι' όλα να πάης
    και vάv' πολλά καράβια, πολλή θάλασσα — μεγάλα
    σύγνεφα πάνω — οι άνθρωποι κι' ο Μάης.

    Κι' εντός μου εμένα να βρυχιέται — όλο να τρέμει —
    βαρύ ένα βαπόρι και κατόπι
    πάλι εσύ κι' ο Μάης κι' οι ανέμοι
    κι' έπειτα πάλιν οι ανθρώποι, οι ανθρώποι.

    Και νάναι όλα απ' ό,τι φεύγει —και δε μένει—
    σε μια πόλη ακατοίκητη, κι' εντός μου
    ακυβέρνητο, όλο να σε πηγαίνει το καράβι
    έξω απ' την τρικυμία τούτου κόσμου.

    ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Το γνωρίζω...και σε μένα αρέσει πολύ. Ιδιαίτερα μου αρέσει η τελευταία στροφή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή