Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2016

Όνειρο. Ένα ποίημα του Έντγκαρ Άλαν Πόε και πορτρέτα γυναικών του Thomas Edwin Mostyn

Όνειρο του Έντγκαρ Άλαν Πόε και γυναικείες προσωπογραφίες του Thomas Edwin Mostyn

Είναι ένα αγαπημένο ποίημα "Το όνειρο του ονείρου" του Έντγκαρ Άλαν Πόε. Απόλυτη έκφραση του λυρισμού και του ρομαντισμού. Μου θυμίζει τα γυναικεία πορτρέτα του Βρετανού ζωγράφου του Thomas Edwin Mostyn (1864-1930). Γυναικείες μυστηριώδεις, απόμακρες μορφές που ονειρεύονται...

Thomas Edwin Mostyn (1864-1930), Ρομάντσο. Ιδιωτική Συλλογή.

Έντγκαρ Άλαν Πόε, Όνειρο ενός ονείρου

Έλα, το μέτωπό σου να φιλήσω !

Και τώρα, που από σένα θα χωρίσω,

Θα ‘θελα κάτι να σου ομολογήσω —

Δεν έχεις άδικο που λες πως τάχα

Οι μέρες μου ήταν όνειρο μονάχα∙

Μα κι αν φτερούγισε η ελπίδα πέρα,

Σε μια νύχτα ή σε μια μέρα,

Σε μια οπτασία, ή σε καμιά,

είναι γι’ αυτό λιγότερο  μ α κ ρ υ ά  ;

Όσα  κι αν μοιάζουμε ή θωρούμε τάχα

Τ’ όνειρο ενός ονείρου είναι μονάχα.

   
Thomas Edwin Mostyn, Το πράσινο φόρεμα. Μουσείο και Πινακοθήκη του Bolton.

Thomas Edwin Mostyn, Γυναικεία Φύση. 1925. Πινακοθήκη της Τέχνης του Manchester.


Στέκομαι αντίκρυ στην ανεμοζάλη
Που δέρνει αφρολουσμένο ένα ακρογιάλι,
Και μες το χέρι το κλειστό
Λίγη άμμο, ολόχρυση κρατώ —
Τι λίγη ! κι όμως πώς γλιστρά μου
Μες στο βυθό, απ’ τα δάχτυλά μου.
Σαν τα δάκρυά μου — τα δάκρυά μου !
Ω, Θεέ μου, ας ήταν να μπορούσα
σφιχτότερα να την κρατούσα!
Ω, Θεέ μου ! ούτ’   έ ν α  μόριο μόνο
Απ’ τ’ άσπλαχνο το κύμα δεν γλυτώνω ;
Να ‘ναι  ό σ α  μοιάζουμε ή θωρούμε, τάχα
Ενός ονείρου τ’ όνειρο μονάχα ;




Μετάφραση: Ν ί κ ος   Σ η μ η ρ ι ώ τ η ς

Βλ. Έδγαρ Πόε, Τα ποιήματα, Μετάφραση Νίκου Σημηριώτη, Αθήνα, Εκδόσεις Α. Καραβία, 1965, 
σελ. 77-78.

Thomas Edwin Mostyn (1864-1930), Άλυτο πρόβλημα. 1903. Ιδιωτική Συλλογή.

Thomas Edwin Mostyn (1864-1930), Η κόρη του ψαρά. Πινακοθήκη του Oldham.

Thomas Edwin Mostyn (1864-1930), Οι ονειροπόλοι. 1897. Ιδιωτική Συλλογή.

Thomas Edwin Mostyn (1864-1930), Προσωπογραφία μίας κυρίας σε πράσινο και χρυσό φόρεμα. Ιδιωτική Συλλογή.



2 σχόλια:

  1. Εκπληκτικός ο στίχος Όνειρο μέσα σε όνειρο/Όνειρο ενός ονείρου κτλ. στις διάφορες μεταφράσεις/αποδόσεις του στα ελληνικά:
    Τόσο όσο οι επίσης κλασικοί στίχοι :
    Είμαστε φτιαγμένοι από τα υλικά των ονείρων. (Σαίξπηρ)
    Πάτα ελαφρά γιατί πατάς πάνω στα όνειρά μου.(Ουίλιαμ Μπάτλερ) Γέιτς)

    Από όλη την ...ονειροσυλλογή μου, θα μοιραστώ μαζί σας το BEATA BEATRIX. Πάλι; Ναι, πάλι.

    BEATA BEATRIX

    Είδα τη Βεατρίκη μου στο δρόμο, κι’ ευθύς ο δρόμος έγινε δρόμος
      ονείρου.
    Αντιπαρήλθα πλάι της σα διαβάτης, και όλη η ψυχή μου άνθισε ως
      σε άνοιξη.
    Χαθήκαμε κι’ οι δυο στην κίνηση της πόλης, αλλά πλουτίσαν οι
      ανάμνησές μας
    με την εικόνα του άλλου ζωντανή, και συντροφιά τα δυο του μάτια
      φωτοβόλα.
    Στο πλάι μου, Φύλακες Αγγέλοι, αιωρούμενα τα βλέμματα της
      αγάπης.
    Άστρα εξαιρετικά στ’ ολόμαυρο Στερέωμα του γύρω μου κενού,
      έρημου χώρου.
    Μας εδάμασε και τους δυο το μυστήριο που καλύπτει την ψυχή του
      πλησίον.
    Μας έφερε αντιμέτωπους, στο χάος του εγκόσμιου βίου, πρόσωπο
      προς πρόσωπο.
    Η κοινότατη γένηκε με μιας ζωή, για μας, θαύμα ονείρου.
    Και τέφρα πολλή συγκάλυψε την πριν ανόητη φωτοχυσία.
    Με μεγαλοπρέπειαν ανάτειλε για μας ο φλογερός ο Ήλιος των
      Μεσονυχτίων,
    που συγκρατεί στην αγκαλιά του όλα τα πλήθη των Αστερισμών του
      Στερεώματος,
    και ουδέποτε αναζήτησε τον όλεθρό τους στη γαλανή εξαφάνιση.
    Μας εσυγκάλυψαν με μιας τα πυκνά νυχτερινά σύννεφα.
    Επερπατήσαμε νυχτερινά σε δασώδη βουνά, σε συννεφιές μουντές,
      σαν θεοί·
    χανόνταν οι συνομιλίες μας σε αιώνιες εκτάσεις,
    κινούσαμε το ενδιαφέρον όλης της πλάσης, αγαπημένοι καθώς
      διαβαίναμε.
    Σκοπός κανένας ή επιθυμία δε μας οδηγούσε σ’ αυτούς τους
      περιπάτους.
    Ήταν η ξενοιασιά κι’ η αμεριμνησία των σκοτεινών κόσμων.
    Η ευτυχία του μυστηρίου, που κρατώντας μας απ’ το χέρι, μας
      οδηγούσε.
    Δεν μας ετάρασσε η συνάντηση των ρυακιών, των πουλιών τα
      πετάγματα,
    ούτε το φύσημα των ανέμων, ούτε ο θόλος της υγρασίας.
    Όλα ήταν γοητεία, τα δώρα ουράνια, και ανάπαυση πάρα πολλή.
    Αλλά ήρθε ο Χρόνος να σημάνει, ο γήινος, με τους μεταλλικούς
      τούς ήχους,
    που, αυτοί, περνούνε αλάθητα, σα σφαίρες, τα διαστήματα
    και φθάνουν ώς εμάς. Ήρθαν τα ρόδινα σύννεφα της Αυγής.
    Ήρθεν ο Ήλιος. Να βγαίνει από τη θάλασσα και να φωτίζει.
    Ήρθεν η Μέρα. Και η σφραγίδα των πλανήσεών μας.
    Και οι δρόμοι να πληθαίνουνε από κίνηση, περίσκεψη πολλή,
      ασχολίες εγκόσμιες.
    Μόνος προς την Ανάμνηση ανυψώνω τώρα τα χέρια ικετευτικά,
    να μου χαρίζει κάποτε με όλη τη δύναμη τις στιγμές των ονείρων,
    τώρα, που εφυγαδεύθηκαν, ίσως για πάντα, οι τέτοιες απέραντες
      νύχτες.

    ΤΑΚΗΣ Κ. ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ
    Από το βιβλίο: Τ. Κ. Παπατσώνης «Εκλογή Α΄, Ursa minor», Έκδοση Γ΄, Ίκαρος, Αθήνα 1975, σελ. 43.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εξαιρετικό!!! Εδώ και καιρό έχω στη σκέψη μου αυτό το ποίημα και τον Τάκη Παπατσώνη!. Είναι από τις καλύτερες στιγμές της νεοελληνικής ποίησης. Θα μιλήσω για αυτόν κάποια στιγμή...Καλή εβδομάδα!

      Διαγραφή