Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014

Γυναίκες που διαβάζουν. Maria Konstantinova Bashkirtseva

Στο βιβλίο. Ένας πίνακας της Maria Konstantinova Bashkirtseva

   Η Ουκρανή ζωγράφος Maria Konstantinova Bashkirtseva ή Bashkirtsev (1858;-1884) απεικονίζει με πραγματική δεξιοτεχνία τη στάση μιας νεαρής γυναίκας καθώς εκείνη διαβάζει σε κλειστό εσωτερικό χώρο το βιβλίο της, αποτυπώνοντας με εκφραστικότητα την εσωτερική ζωή της ανάγνωσης. Είναι μια απόλυτα προσωπική, ιδιωτική στιγμή αυτοσυγκέντρωσης...η στιγμή της ανάγνωσης του βιβλίου.
     Σε απόλυτα μαύρο φόντο και ντυμένη στα μαύρα, η κοπέλα βυθίζεται με περισυλλογή και προσήλωση στις σελίδες του βιβλίου που βρίσκεται ανοιγμένο πάνω στο τραπέζι. Φυσικά, αγνοεί ή δείχνει να αγνοεί ότι την παρατηρούμε και προσέχουμε τις λεπτομέρειες. Στηρίζεται στο τραπέζι με τα δύο χέρια της. Το ένα χέρι στηρίζει το κεφάλι και το άλλο στηρίζει όλο το πάνω μέρος του κορμού της. Τα χέρια, όμως, δεν στηρίζουν μόνο...κυρίως αγγίζουν...Το ένα χέρι αγγίζει το άλλο, το οποίο αγγίζει με τη σειρά του το μέτωπο της γυναίκας. Η σκοτεινή εικόνα φωτίζεται από το λευκό της επιδερμίδας του προσώπου και των χεριών, τις ξανθές ανταύγειες των μαλλιών και τις σελίδες του βιβλίου.

Maria Konstantinova Bashkirtseva, Στο βιβλίο. Μουσείο Τέχνης Χάρκοβο. Γύρω στα 1882. Ουκρανία. Η γοητεία της γοητείας, η μαγεία και το όνειρο μιας στιγμής, της στιγμής της ανάγνωσης ενός βιβλίου. Η κοπέλα δείχνει ότι έχει παρασυρθεί από τη γοητεία του βιβλίου, αλλά και οι θεατές γοητεύονται από την εικόνα της...

   Η Maria Konstantinova Bashkirtseva γεννήθηκε στην Ουκρανία από πλούσιους γονείς που ανήκαν στην τοπική επαρχιακή αριστοκρατία και έλαβε άτυπη εκπαίδευση με ιδιαίτερα μαθήματα ιδιωτικών δασκάλων. Από μικρή ακολούθησε σε ταξίδια την ιδιαίτερα καλλιεργημένη μητέρα της, η οποία, όταν ήλθε σε διάσταση με τον σύζυγό της, βρήκε την ευκαιρία να πραγματοποιήσει το όνειρο της περιήγησης στην Ευρώπη.  Άλλωστε, είναι γνωστό ότι η ρωσική αριστοκρατία της υπαίθρου, που έπληττε αφόρητα από την ανία της άνετης και πολυτελούς ζωής στις μεγάλες αγροτικές ιδιοκτησίες,  ταξίδευε ή ονειρευόταν να ταξιδέψει στην Ευρώπη. Τελικά η νεαρή Maria εγκαταστάθηκε μαζί με τη μητέρα της στο Παρίσι όπου ήλθε σε επαφή με την πνευματική και καλλιτεχνική ζωή της γαλλικής πρωτεύουσας. Εκεί έζησε μια ενδιαφέρουσα κοσμοπολίτικη ζωή, σπουδάζοντας ζωγραφική και ζωγραφίζοντας γύρω στα 150-200 έργα. Κινήθηκε σε καλλιτεχνικούς κύκλους και έγραψε το ημερολόγιο της, το οποίο δημοσίευσε. Υπήρξε ασφαλώς μια "μοντέρνα" νεαρή γυναίκα που αναζητούσε συγκινήσεις και συναρπαστικές στιγμές, αλλά έχασε πολύ νωρίς τη ζωή της από την ασθένεια της φυματίωσης.
   Τα τελευταία είκοσι-τριάντα χρόνια "ανακαλύφθηκε" το έργο της Bashkirtseva, δημοσιεύτηκαν βιβλία για τη βιογραφία της και επανεκδόθηκε το ημερολόγιο της.

Maria Konstantinova Bashkirtseva, Αυτοπροσωπογραφία με την παλέτα ζωγραφικής. 1883

"...Είμαι το πιο ενδιαφέρον βιβλίο από όλα...", γράφει στο ημερολόγιο της με την αυταρέσκεια και το ναρκισισμό της νεαρής όμορφης κοπέλας που καταγόταν από αριστοκρατική πλούσια οικογένεια και έζησε μακριά από τις συμβάσεις και τις επιταγές της κλειστής ρωσικής κοινωνίας, λόγω της εγκατάστασης στο Παρίσι και της επαφής της με καλλιτέχνες και ανθρώπους της πνευματικής ζωής της γαλλικής πρωτεύουσας.

Φωτογραφία της Marie Konstantinova Bashkirtseva. 

http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?linkpath=pages%5CB%5CA%5CBashkirtsevaMariia.htm
http://www.artmuseum.kharkov.ua/rus/o_ukru.htm
http://orpheusandlyra.tripod.com/ukrainian_artists/id17.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Marie_Bashkirtseff
http://myweb.rollins.edu/aboguslawski/Ruspaint/bashkir.html

2 σχόλια:

  1. Εξαιρετική ιδέα η ανάρτηση τέτοιων πινάκων!
    Ειδικά εκείνος ο πίνακας με τη βιβλιοθήκη και την υπηρέτρια που είχες βάλει σε προηγούμενη ανάρτηση δεν μπορεί να φύγει από το μυαλό μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Χαίρομαι πολύ που σου αρέσουν...Κάποιοι δεν θα μπορούσαν να φανταστούν τη ζωή χωρίς βιβλία...Σ' αυτούς αφιερώνω τις αναρτήσεις αυτές...Όσο για την υπηρέτρια στη βιβλιοθήκη, ναι συμφωνώ...και εγώ, όταν "ανακάλυψα" αυτόν τον πίνακα, είχα αιφνιδιασθεί-εντυπωσιασθεί από την επιλογή του ζωγράφου ως προς το θέμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή