Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Σάββατο 14 Φεβρουαρίου 2015

Ο έρωτας στην ποίηση. Ερωτικά Ποιήματα του Πάμπλο Νερούδα

Ερωτικά Ποιήματα του Πάμπλο Νερούδα

Edvard Munch, Χωρισμός. 1896. Moυσείο Munch.

Πάμπλο Νερούδα, Το όνειρο

Περπάταγα στην αμμουδιά
κι αποφάσισα να σ' αφήσω

Πατούσα μια λάσπη 
που τρεμούλιαζε,
κι όπως βούλιαζα και ξανάβγαινα
πήρα την απόφαση να φύγεις
από μέσα μου, με βάραινες
σαν πέτρα κοφτερή,
και σχεδίασα το χαμό σου
βήμα βήμα:
θα έκοβα τις ρίζες σου,
θα σ' αμόλογα στον άνεμο μόνη.

Αχ, εκείνο το λεπτό,
 καρδιά μου, ένα όνειρο
με τα τρομερά φτερά του
σε σκέπαζε.

Ένιωθες να σε καταπίνει η λάσπη,
και με φώναζες κι εγώ δεν ερχόμουν,
και χανόσουν, ακίνητη,
ανυπεράσπιστη
μέχρι που πνίγηκες μέσα στο στόμα της άμμου.

Έπειτα
η απόφασή μου συνάντησε το όνειρό σου,
κι από το χωρισμό
που μας έσκιζε την ψυχή,
αναδυθήκαμε καθαροί ξανά, γυμνοί,
αγαπώντας ο ένας τον άλλον
δίχως όνειρο, δίχως άμμο,
ακέραιοι και ακτινοβολώντας,
σημαδεμένοι από τη φωτιά.

Edvard Munch, ζευγάρι στην ακτή. 1906-1907. Εθνική Πινακοθήκη. Βερολίνο

Πάμπλο Νερούδα, Ο άνεμος στο νησί

Ο άνεμος είν' άλογο:
άκου το πώς τρέχει
στη θάλασσα, στον ουρανό.

Θέλει να με πάρει: άκου
πώς περιτρέχει όλη τη γη
για να με πάρει μακριά.

Κρύψε με στην αγκαλιά σου
γι' αυτή τη νύχτα μόνο,
που η βροχή θρυμματίζει
πάνω στη θάλασσα και στη στεριά
τα αμέτρητα στόματά της.

Άκου πως ο άνεμος
με καλεί καλπάζοντας
για να με πάρει μακριά.

Με το μέτωπό σου στο μέτωπό μου,
με τα χείλη σου στα χείλη μου,
δεμένα τα κορμιά μας
στον έρωτα που μας καίει,
άσε τον άνεμο να φύγει
χωρίς να με πάρει μαζί του.

Άσε τον άνεμο να φύγει
αφροστεφανωμένος,
να με καλεί και να με ψάχνει
καλπάζοντας μες στο σκοτάδι,
κι εγώ, βυθισμένος,
στα μεγάλα σου μάτια,
γι' αυτή τη νύχτα μόνο
να ξαποσταίνω, αγάπη μου.

Edvard Munch, Οι μοναχικοί. 1935. Μουσείο Munch.

Πάμπλο Νερούδα, Η βασίλισσα

Σε ονόμασα βασίλισσα.
Υπάρχουν πιο ψηλές από εσένα, πιο ψηλές.
Υπάρχουν πιο αγνές από εσένα, πιο αγνές.
Υπάρχουν πιο ωραίες από εσένα, υπάρχουν ωραιότερες.
Όμως εσύ είσαι η βασίλισσα.

Όταν περπατάς στους δρόμους
κανένας δε σε αναγνωρίζει.
Κανείς δε βλέπει το κρυστάλλινο στέμμα σου,
κανένας δεν κοιτά
το χαλί από κόκκινο χρυσάφι
που πατάς όπου περνάς,
το χαλί που δεν υπάρχει.

Κι όταν φανείς
αντηχούν όλα τα ποτάμια
στο κορμί μου, σείουν
τον ουρανό οι καμπάνες,
κι ένας ύμνος γεμίζει τον κόσμο.

Μόνο εσύ κι εγώ,
μόνο εσύ κι εγώ, αγάπη μου,
τον ακούμε.

Edvard Munch, Περπατώντας στον κήπο. 1930. Ιδιωτική Συλλογή.

Για τα ποιήματα, βλ. Πάμπλο Νερούδα, ερωτικά ποιήματα. Δίγλωσση έκδοση, μετάφραση Αγαθή Δημητρούκα, εκδ. Πατάκη, Αθήνα 2014.

http://www.edvardmunch.org/edvard-munch-paintings.jsp
http://www.wikiart.org/en/edvard-munch/the-lonely-ones-1935
http://www.wikiart.org/en/edvard-munch/couple-on-the-shore-from-the-reinhardt-frieze-1907
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Edvard_Munch_-_Separation_-_Google_Art_Project.jpg
http://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=a&s=tu&aid=1793

4 σχόλια:

  1. Ό,τι πιο τρυφερό από τον βαθιά ερωτικό, εκτός από πολιτικό, Νερούδα μου έρχεται στο νου:

    Η λήθη

    Όλη την αγάπη σ’ ένα φλιτζάνι
    πλατύ σαν τον κόσμο, όλη
    την αγάπη με αστέρια κι αγκάθια
    σ’ την έδωσα, μα εσύ έφυγες
    με μικρά ποδαράκια, με τακούνια λασπωμένα
    πάνω απ’ τη φωτιά, το ‘σκασες.

    Αχ, μεγάλη αγάπη, μικρούλα αγαπημένη μου!

    Εγώ πάλι δεν ανέκοψα την πάλη,
    δεν σκόνταψα τραβώντας για να ζήσω,
    να ‘βρω ειρήνη, να ‘χουν όλοι ψωμί,
    αλλά σε σήκωσα στα μπράτσα μου
    και σε κάρφωσα στα φιλιά μου
    και σε κοιτάζω, όπως ποτέ
    μάτια ανθρώπινα δεν έχουν κοιτάξει.

    Αχ, μεγάλη αγάπη, μικρούλα αγαπημένη μου!

    Τότε δεν μέτραγες το μπόι μου
    και τον άντρα που σου μοίραζε
    το αίμα, το σιτάρι το νερό ̇
    και τον μπέρδευες
    με το μικρό έντομο που ‘χε πέσει στην ποδιά σου.

    Αχ, μεγάλη αγάπη, μικρούλα αγαπημένη μου!

    Μην περιμένεις να στραφώ απ’ τα πέρατα
    να σε ξανακοιτάξω ̇ μείνε με ό,τι
    σου άφησα, πορεύσου
    με την προδομένη φωτογραφία μου,
    εγώ θα συνεχίσω την περιπλάνηση,
    ανοίγοντας δρόμους πλατιούς ενάντια στο σκότος,
    απαλύνοντας της γης το χώμα, ξαναμοιράζοντας
    το αστέρι σ’ όσους κοπιάσουν να ρθούνε.

    Κούρνιασε στο δρόμο.
    η νύχτα για σένα έπεσε.
    Το πρωί μπορεί με την αυγή
    να ξαναϊδωθούμε.

    Αχ, μεγάλη αγάπη, μικρούλα αγαπημένη μου!

    Pablo Neruda


    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Φίλτατη Άννα , η βασίλισσα του Νερούδα μελοποιημένη απ' την Τέρψη Κονταργύρη,το μοιράζομαι.
    https://www.youtube.com/watch?v=E_OzAwMrV6w

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Mε καθυστέρηση η απάντηση, …αλλά τώρα πρόλαβα να το ακούσω με "ησυχία". Πολύ όμορφη μουσική παρέμβαση. Ευχαριστώ πολύ!

      Διαγραφή