Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Κυριακή 8 Φεβρουαρίου 2015

Πέρασα. Ένα ποίημα της Κικής Δημουλά

Κική Δημουλά, Πέρασα


Ας συνεχίσω και σήμερα μ' ένα αγαπημένο ποίημα της Κικής Δημουλά, στο οποίο συναντάμε αναφορά για τη βροχή. Το ποιητικό υποκείμενο κάνει έναν απολογισμό για την περιπλάνηση της ζωής, για το ταξίδι της ζωής...

James Tissot, Η ονειροπόλος ενός καλοκαιρινού βραδινού. 1881. Ιδιωτική Συλλογή.

Περπατώ και νυχτώνει

Ἀποφασίζω καὶ νυχτώνει.
Ὄχι, δὲν εἶμαι λυπημένη.

Ὑπῆρξα περίεργη καὶ μελετηρή.
Ξέρω ἀπ᾿ ὅλα. Λίγο ἀπ᾿ ὅλα.
Τὰ ὀνόματα τῶν λουλουδιῶν ὅταν μαραίνονται,
πότε πρασινίζουν οἱ λέξεις καὶ πότε κρυώνουμε.
Πόσο εὔκολα γυρίζει ἡ κλειδαριὰ τῶν αἰσθημάτων
μ᾿ ἕνα ὁποιοδήποτε κλειδὶ τῆς λησμονιᾶς.
Ὄχι δὲν εἶμαι λυπημένη.

John Singer Sargent, Στο ποτάμι. 1885. Ιδιωτική Συλλογή.

Πέρασα μέρες μὲ βροχή,
ἐντάθηκα πίσω ἀπ᾿ αὐτὸ
τὸ συρματόπλεγμα τὸ ὑδάτινο
ὑπομονετικὰ κι ἀπαρατήρητα,
ὅπως ὁ πόνος τῶν δέντρων
ὅταν τὸ ὕστατο φύλλο τοὺς φεύγει
κι ὅπως ὁ φόβος τῶν γενναίων.
Ὄχι, δὲν εἶμαι λυπημένη.

Πέρασα ἀπὸ κήπους, στάθηκα σὲ συντριβάνια 
καὶ εἶδα πολλὰ ἀγαλματίδια νὰ γελοῦν
σὲ ἀθέατα αἴτια χαρᾶς.
Καὶ μικροὺς ἐρωτιδεῖς, καυχησιάρηδες.
Τὰ τεντωμένα τόξα τους
βγήκανε μισοφέγγαρο σὲ νύχτες μου καὶ ρέμβασα.
Εἶδα πολλὰ καὶ ὡραῖα ὄνειρα
καὶ εἶδα νὰ ξεχνιέμαι.
Ὄχι, δὲν εἶμαι λυπημένη.

William Merrit Chase, Ένας πρωινός περίπατος. 1890. Montgomery Μουσείο Kαλών Τεχνών.

William Merritt Chase, Prospect Πάρκο στο Μπρούκλιν. 1887.  Ιδιωτική Συλλογή.

Περπάτησα πολὺ στὰ αἰσθήματα,
τὰ δικά μου καὶ τῶν ἄλλων,
κι ἔμενε πάντα χῶρος ἀνάμεσά τους
νὰ περάσει ὁ πλατὺς χρόνος.
Πέρασα ἀπὸ ταχυδρομεῖα καὶ ξαναπέρασα.
Ἔγραψα γράμματα καὶ ξαναέγραψα
καὶ στὸ θεὸ τῆς ἀπαντήσεως προσευχήθηκα ἄκοπα.
Ἔλαβα κάρτες σύντομες:
ἐγκάρδιο ἀποχαιρετιστήριο ἀπὸ τὴν Πάτρα
καὶ κάτι χαιρετίσματα
ἀπὸ τὸν Πύργο τῆς Πίζας ποὺ γέρνει.
Ὄχι, δὲν εἶμαι λυπημένη ποὺ γέρνει ἡ μέρα.

Jan Vermeer, Κοπέλα που διαβάζει γράμμα σ' ανοιχτό παράθυρο. 1657-59. Πινακοθήκη Τέχνης. Δρέσδη.

Μίλησα πολύ. Στοὺς ἀνθρώπους,
στοὺς φανοστάτες, στὶς φωτογραφίες.
Καὶ πολὺ στὶς ἁλυσίδες.
Ἔμαθα νὰ διαβάζω χέρια
καὶ νὰ χάνω χέρια.
Ὄχι, δὲν εἶμαι λυπημένη.

Ταξίδεψα μάλιστα.
Πῆγα κι ἀπὸ ἐδῶ, πῆγα καὶ ἀπὸ ἐκεῖ...
Παντοῦ ἕτοιμος νὰ γεράσει ὁ κόσμος.
Ἔχασα κι ἀπὸ ἐδῶ, ἔχασα κι ἀπὸ κεῖ.
Κι ἀπὸ τὴν προσοχή μου μέσα ἔχασα
κι ἀπὸ τὴν ἀπροσεξία μου.
Πῆγα καὶ στὴ θάλασσα.
Μοῦ ὀφειλόταν ἕνα πλάτος. Πὲς πῶς τὸ πῆρα.
Φοβήθηκα τὴ μοναξιὰ
καὶ φαντάστηκα ἀνθρώπους.
Τοὺς εἶδα νὰ πέφτουν
ἀπὸ τὸ χέρι μιᾶς ἥσυχης σκόνης,
ποὺ διέτρεχε μιὰν ἡλιαχτίδα
κι ἄλλους ἀπὸ τὸν ἦχο μιᾶς καμπάνας ἐλάχιστης.
Καὶ ἠχήθηκα σὲ κωδωνοκρουσίες
ὀρθόδοξης ἐρημιᾶς.
Ὄχι, δὲν εἶμαι λυπημένη.

James Tissot, Περιμένοντας το πλοίο. 1878. Ιδιωτική Συλλογή.

James Tissot, H αναχώρηση. Σιδηροδρομικός σταθμός Victoria. Ιδιωτική Συλλογή.


Ἔπιασα καὶ φωτιὰ καὶ σιγοκάηκα.
Καὶ δὲν μοῦ ἔλειψε οὔτε τῶν φεγγαριῶν ἡ πεῖρα.
Ἡ χάση τοὺς πάνω ἀπὸ θάλασσες κι ἀπὸ μάτια,
σκοτεινή, μὲ ἀκόνισε.
Ὄχι, δὲν εἶμαι λυπημένη.


Ὅσο μπόρεσα ἔφερ᾿ ἀντίσταση σ᾿ αὐτὸ τὸ ποτάμι
ὅταν εἶχε νερὸ πολύ, νὰ μὴ μὲ πάρει,
κι ὅσο ἦταν δυνατὸν φαντάστηκα νερὸ
στὰ ξεροπόταμα
καὶ παρασύρθηκα.


Ὄχι, δὲν εἶμαι λυπημένη.
Σὲ σωστὴ ὥρα νυχτώνει.

Από την ποιητική συλλογή "Το λίγο του κόσμου" (1971).


John Singer Sargent, Aνάπαυση. 1911. Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης. Ουάσινγκτον

J. Singer Sargent, Κοπέλα που ψαρεύει στο San Vigilio. 1913. Ιδιωτική Συλλογή.
www.christies.com/lotfinder/paintings/john-singer-sargent-girl-fishing-5810236-details.aspx
http://www.christies.com/lotfinder/paintings/william-merritt-chase-a-water-fountain-in-5810237-details.aspx?pos=9&intObjectID=5810237&sid=&page=9&lid=1
http://www.artrenewal.org/pages/artwork.php?artworkid=25766
http://www.jamestissot.org
http://www.allartclassic.com/pictures_zoom.php?p_number=27&p=&number=CHW010
http://www.wikiart.org/en/john-singer-sargent/by-the-river-1885
http://en.wikipedia.org/wiki/Girl_Reading_a_Letter_at_an_Open_Window
https://www.nga.gov/collection/gallery/gg69/gg69-35080.html

5 σχόλια:

  1. Πάντα με ευαισθησία και μεράκι ο συνδυασμός στίχων και εικόνας. Οφείλω να σας το πω.

    Η Δημουλά έχει εντρυφήσει στην υπαρξιακή αναζήτηση, αιφνιδιάζοντάς μας κάθε φορά, με την αναπάντεχη σημασία που φέρουν τα (φαινομενικά απλά) λόγια της.


    ΑΛΛΗΛΩΝ ΤΑ ΒΑΡΗ

    Να βρέχει θέλω όταν.
    Όχι δυνατά.
    Μίζερα να βρέχει, αποτυχημένα
    όχι παραπάνω από σταγόνες

    σαν εκείνες που συμπαραστάθηκαν
    σε κάθε λιγοστό σημείο της ζωής μου

    σταγόνες θέλω να μεταφέρουν
    στον ώμο τους με ευλάβεια
    όλων μαζί των μεγάλων θλίψεων
    τη μικροσκοπική σωρό

    αντί λουλούδια άγριες σταγόνες του αγρού
    θέλω να με οδηγούν προφυλαγμένη
    απ' τις θανατηφόρες λακκούβες
    της μακαρίας οδού

    όπως προφύλαξα κι εγώ τη μικρότητά τους
    μην πνιγεί
    σε μεγάλο ονείρων κατακλυσμό

    μία σταγόνα, η τελευταία όμως, θέλω να μου δώσει
    τον δίδυμό της ασπασμό.

    ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ, Από τη συλλογή "Τα εύρετρα",Ίκαρος,2010

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Περίμενα την απάντηση με κάποιο ποίημα της Δημουλά. Ευχαριστώ και πάλι για την άμεση ανταπόκριση.
      Καλή μας νέα εβδομάδα με ή χωρίς βροχή.

      Διαγραφή
  2. Kitchen Prints Wall Art Pictures Funny Inspirational Quote Sayings Poster Home ....Famous Art

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. I Like Horse
    https://assignmentshelp.uk/services/report-writing-assignments-in-uk/

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή