Ανάγνωση. Πίνακες με βιβλία του Ed. Manet

Ανάγνωση.

    Επιστρέφω σ' ένα αγαπημένο μου θέμα: στους πίνακες "φιλαναγνωσίας", όπως μου αρέσει να τους αποκαλώ. Πρόκειται για καθημερινές σκηνές, κατά τις οποίες τα άτομα που απεικονίζονται, έχουν συντροφιά ένα βιβλίο. Είναι κοινό θέμα για πολλούς ζωγράφους, που συνήθως ζωγραφίζουν νεαρές γυναίκες να διαβάζουν ή να κρατούν ένα βιβλίο. Πολύ λιγότερα είναι τα έργα που απεικονίζουν άνδρες αναγνώστες.

    Αυτή τη φορά επέλεξα πίνακες "φιλαναγνωσίας" ενός πραγματικά σημαντικού ζωγράφου με ποικιλόμορφο έργο, του Édouard Manet (1832-1883), που θεωρείται από τους κυριότερους εισηγητές του μοντερνισμού στην τέχνη και συνδέθηκε στενά με το κίνημα του ιμπρεσιονισμού.
    Στον παρακάτω πίνακα με τον τίτλο "Ανάγνωση" ο Manet απεικονίζει τη σύζυγό του Suzanne να κάθεται στον καναπέ, ντυμένη μ' εντυπωσιακό λευκό φόρεμα. Λευκός είναι ο καναπές και λευκές οι κουρτίνες της μπαλκονόπορτας. Πίσω στην άκρη δεξιά στέκεται όρθιος ο γιος τους Leon. Κρατά ένα βιβλίο και διαβάζει. Η παρουσία της λευκοφορεμένης γυναικείας μορφής κυριαρχεί.

Édouard Manet, Η ανάγνωση. Μεταξύ 1848 και 1883. Μουσείο του Ορσέ. Παρίσι.

   Ο παρακάτω πίνακας είναι μία από τις πιο γνωστές προσωπογραφίες του συγγραφέα Εμίλ Ζολά, με τον οποίο συνδεόταν φιλικά ο Μανέ. Ο Ζολά κάθεται στο γραφείο του και έχει ανοιγμένο τον τόμο ενός βιβλίου...

Édouard Manet, Ο Εμίλ Ζολά στα 1868. Μουσείο του Ορσέ. Παρίσι.

   Μία κομψά ντυμένη γυναίκα διαβάζει μάλλον ένα περιοδικό στον κήπο.

Édouard Manet , Γυναίκα που διαβάζει. 1879-1880. Ινστιτούτο Τέχνης. Σικάγο.

   Στον παρακάτω πίνακα ο Μανέ απεικονίζει επίσης μία γυναίκα με βιβλίο ακουμπισμένο στα γόνατά της. Βρίσκεται στο εσωτερικό ενός δωματίου, έχει ξαπλώσει αναπαυτικά στην πολυθρόνα και ρεμβάζει προς τους θεατές…

Édouard Manet, Νεαρή γυναίκα που διαβάζει. 1875. Ιδιωτική Συλλογή.

    Ο επόμενος πίνακας είναι από τους αγαπημένους μου. Οι δύο μορφές βρίσκονται στο σιδηροδρομικό σταθμό της γαλλικής πρωτεύουσας. Η βιομηχανική επανάσταση έχει αρχίσει και οι σιδηρόδρομοι γίνονται μέσα μαζικής μετακίνησης και μεταφοράς. Ανώνυμοι ταξιδιώτες μετακινούνται…

   Το λευκοφορεμένο κοριτσάκι έχει γυρίσει την πλάτη του στους θεατές, κρατά τα κάγκελα και κοιτάζει τα τρένα, η παρουσία των οποίων δηλώνεται με το λευκό καπνό που απλώνεται πάνω από τις σιδηροδρομικές ράγες και μπροστά από τα κτίρια. Η νεαρή γυναίκα ντυμένη με κομψή σκουρόχρωμη ενδυμασία κοιτάζει προς τους θεατές. Στην αγκαλιά της έχει φωλιάσει ένα σκυλάκι, ενώ κρατά ανοιγμένο ένα μικρό βιβλίο. Περιμένουν άραγε να έρθει το τρένο για να ταξιδέψουν; Μοιάζουν φυλακισμένες στη μοναξιά και την ανωνυμία τους, πίσω από τα κάγκελα. Το βιβλίο εδώ είναι μικρή λεπτομέρεια...

  Η αντίθεση των χρωμάτων των ενδυμάτων των δύο μορφών, ο λευκός καπνός των τρένων, η περισυλλογή του βλέμματος της γυναίκας, η προσήλωση του κοριτσιού και κυρίως η απομόνωση που αντανακλάται από τη στάση των δύο μορφών, προσδίδουν ατμόσφαιρα ονείρου και μυστηρίου. 

Édouard Manet, Σιδηρόδρομος. 1873. Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης. Ουάσινγκτον.

https://en.wikipedia.org/wiki/The_Reading_(Manet_painting)

http://www.wikiart.org/en/search/Manet/2#supersized-search-192221

http://www.nga.gov/content/ngaweb/Collection/art-object-page.43624.html

http://www.musee-orsay.fr/en/collections/index-of-works/resultat-collection.html?no_cache=1&zoom=1&tx_damzoom_pi1%5Bzoom%5D=0&tx_damzoom_pi1%5BxmlId%5D=000713&tx_damzoom_pi1%5Bback%5D=en%2Fcollections%2Findex-of-works%2Fresultat-collection.html%3Fno_cache%3D1%26zsz%3D9

http://www.musee-orsay.fr/en/collections/index-of-works/resultat-collection.html?no_cache=1&zoom=1&tx_damzoom_pi1%5Bzoom%5D=0&tx_damzoom_pi1%5BxmlId%5D=000706&tx_damzoom_pi1%5Bback%5D=en%2Fcollections%2Findex-of-works%2Fresultat-collection.html%3Fno_cache%3D1%26zsz%3D9