Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Σάββατο 2 Φεβρουαρίου 2013

O έρωτας στην ποίηση:Heinrich Heine, Sie liebten sich beide...ένα ποίημα σε μετάφραση του Κ.Γ.Καρυωτάκη

Heinrich Heine, Sie liebten sich beide...

ένα ποίημα σε μετάφραση του Κ.Γ.Καρυωτάκη,

με πίνακες του Edv. Munch και μουσική της Κλάρας Σούμαν

...Aς μιλήσουμε για τον έρωτα στην ποίηση του γερμανικού ρομαντισμού ή μάλλον ας διαβάσουμε τη μετάφραση από τον Κ. Γ. Καρυωτάκη ενός ερωτικού ποιήματος του Γερμανού ποιητή Χάινριχ Χάινε. Το ποίημα του Χάινε συμπεριλαμβάνεται στην ποιητική του συλλογή "Tο βιβλίο των Ασμάτων". Καθώς το διαβάζω, θυμάμαι πίνακες του Νορβηγού εξπρεσιονιστή ζωγράφου Εντ. Μουνκ.

Μ. D. Oppenheim, προσωπογραφία του ποιητή Χ. Χάινε. 1831.

Ο Χάινριχ Χάινε (1767-1856) θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους λυρικούς ποιητές και πεζογράφους του γερμανικού ρομαντισμού. Κυριότερα έργα του είναι: "Βιβλίο των Ασμάτων", "Τραγωδίες μαζί με ένα λυρικό ιντερμέντζο", "Νέα ποιήματα", "Ρομαντσέρο", "Άττα Τρολ", "H Γερμανία χειμωνιάτικο παραμύθι", "Ταξιδιωτικές εικόνες", "Η ρομαντική σχολή", κλπ.

Ηeinrich Heine, Sie liebten sich beide...

Αγάπαγαν ο ένας τον άλλονε,

μα δίχως γι' αυτό να μιλήσουν.
Με μίσος αλλάζανε βλέμματα,
κι από έρωτα θέλαν να σβήσουν.

Εχώρισαν έπειτα, φύγανε,
μες στ' όνειρο μόνο ειδώθηκαν.
Πεθάνανε πια και δεν έμαθαν:
εμίσησαν, ή αγαπηθήκαν;

σε μετάφραση Κ. Γ. Καρυωτάκη

Ο ποιητής Κ. Γ. Καρυωτάκης (1896-1928). Φωτογραφία του 1914 ή 1915, όταν ο ποιητής ήταν φοιτητής της Νομικής Σχολής στην Αθήνα. Η μετάφραση του ποιήματος του Χάινε συμπεριλαμβάνεται στην ποιητική συλλογή του Καρυωτάκη Ελεγεία και σάτιρες (1927).

Edv. Munch, Χωρισμός. 1896. Μουσείο του Μουνχ. Όσλο

Το ποίημα του Χάινε στα γερμανικά

Sie liebten sich beide, doch keiner

Wolt es dem andern gestehn;

Sie sahen sich an so feindlich,

Und wollten vor Liebe vergehn.

Sie trennten sich endlich und sahn sich

Nur noch zuweilen im Traum;

Sie waren längst gestorben,

Und wußten es selber kaum.

Edv. Munch, Βλέμμα με βλέμμα. 1894. Μουσείο Μουνκ. Όσλο.

To ποίημα του Χάινε Sie liebten sich beide έχει μελοποιηθεί από την Κλάρα Σούμαν το 1844.

Λιθογραφία του J. Giere που απεικονίζει την Κλάρα Σούμαν καθισμένη στο πιάνο της

σε ηλικία 15 χρονών. 1835.

Η Γερμανίδα Κλάρα Σούμαν (1819-1896), σύζυγος του γνωστού συνθέτη Ρόμπερτ Σούμαν,
θεωρείται μία από τις πιο διακεκριμένες γυναίκες μουσικούς του ρομαντισμού.
Ήταν δεξιοτέχνης στο πιάνο και συνέθεσε και δικά της έργα.

Ακούστε το τραγούδι του Χάινε Sie liebten sich beide, op. 13, n. 2,

μελοποιημένο από την Κλάρα Σούμαν.