Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Κυριακή 17 Μαΐου 2015

Ιρλανδική πείνα. Ένας πίνακας του George Frederic Watts

Η μεγάλη πείνα της Ιρλανδίας. 
   
  Στα τέλη της δεκαετίας του 1840 μεγάλη πείνα χτύπησε τους φτωχούς αγροτικούς πληθυσμούς της Ιρλανδίας και τους οδήγησε στην απόλυτη εξαθλίωση και την καταστροφή των ταπεινών νοικοκυριών τους. Η πείνα προκλήθηκε από την καταστροφή της σοδειάς της πατάτας. Η πατάτα αποτελούσε κύρια καλλιέργεια στην Ιρλανδία και πρόσφερε τροφή στους μικροκαλλιεργητές που μίσθωναν τα χωράφια μαζί με τις αγροικίες τους από τους μεγαλογαιοκτήμονες, πολλοί από τους οποίους ήταν Βρετανοί. Την περίοδο 1845-1850 πάνω από ένα εκατομμύριο Ιρλανδοί εκδιώχθηκαν από τις αγροικίες τους, γιατί δεν μπορούσαν να πληρώσουν τη μίσθωση, και πέθαναν από την πείνα, ενώ πάνω από ένα εκατομμύριο αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν κυρίως προς τις Η.Π.Α.
   Στον παρακάτω πίνακα ο Βρετανός ζωγράφος της Βικτωριανής εποχής George Frederic Watts (1817-1904), ο οποίος κινήθηκε και στους κύκλους των Προραφαηλιτών ζωγράφων, απεικονίζει σε σκοτεινό και ερημωμένο τοπίο μία οικογένεια πεινασμένων Ιρλανδών αγροτών που έχουν εκδιωχθεί από την αγροτική κατοικία τους. H μητέρα καταπονημένη έχει στην αγκαλιά το εξασθενημένο παιδί της και κρατά το χέρι του άνδρα της, ο οποίος κοιτάζει με οργισμένο βλέμμα, σφίγγοντας τη γροθιά του. Δίπλα στον άνδρα στέκεται μία γυναίκα που σκύβει το κεφάλι της με απόγνωση.

G. Frederic Watts, Η Ιρλανδική πείνα.  1849-1850. Πινακοθήκη Watts. Compton. Πρόκειται για ένα ριζοσπαστικό για την εποχή του θέμα. Ένα έργο κοινωνικού ρεαλισμού.

G. Frederic Watts, Μητέρα και παιδί. 1903-1904. Πινακοθήκη Watts. Compton.

Ακόμα ένας πίνακας που απεικονίζει την έξωση μίας οικογένειας Ιρλανδών από τη φτωχική αγροικία τους.
Frederic Goodall, Μια ιρλανδική έξωση. 1850. Walk Μουσείο. Leicester.

http://www.wattsgallery.org.uk/learning/teachers-resources/the-irish-famine
http://www.victorianweb.org/painting/watts/paintings/14.html
http://wattsgallery.adlibsoft.com/detail.aspx?parentpriref=#
http://www.georgefredericwatts.org/Mother-and-Child,-c.1903.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Great_Famine_(Ireland)
http://tomaganopigado.blogspot.gr/2010/06/blog-post_718.html
http://www.bbc.co.uk/history/british/victorians/famine_01.shtml
http://www.bbc.co.uk/arts/yourpaintings/paintings/an-irish-eviction-81257

2 σχόλια:

  1. Αφού είναι αδύνατο, προς το παρόν τουλάχιστον, να βρω έστω ένα απόσπασμα από το ποίημα του Ιρλανδού Patrick Kavanagh "Η μεγάλη πείνα", αρκούμαι σε αυτό.


    Πατατόσποροι Ιρλανδίας

    1.
    Δεν ευδοκιμούν εκεί μου είχε πει ο γείτονας
    τον Απρίλη - τίποτε ξένο
    δεν πρόκειται να φυτρώσει στο χώμα της Ουμβρίας

    Ο Ρωμαίος είχε προσπαθήσει και του είπαμε -
    εξάλλου είναι πολύ νωρίς για εδώ
    να φυτέψεις πατάτες

    Κι επιπλέον το φεγγάρι γεμίζει:
    δεν πιάνει ο σπόρος
    αν δεν φυτευτεί στη χάση του

    2.
    Αρχές Μαϊου και κοντοστέκομαι
    στη δροσιά μετά τον κεραυνό
    να καμαρώσω τους λεπτούς-πράσινους κορμούς

    Που φουντώνουν δίπλα στους αμπελώνες - σκέφτομαι
    την Ιρλανδία και προσπαθώ ν' ανακαλέσω
    ένα μήνυμα προς τον πατέρα μου

    Που ξεκίνησε όταν ήρθαμε πρόσωπο με πρόσωπο
    στο Achill στο σπίτι του Heinrich Böll
    πριν από δώδεκα μήνες τον περασμένο Μάρτιο

    Ξεκίνησε μα χάθηκε στη διαδρομή από εκεί -
    στο Δουβλίνο Μόσχα εδώ
    όπου κουβαλώ αυτές τις σελίδες

    Και επαναλαμβάνω τον διάλογο με το παρελθόν
    προσπαθώ να κρατήσω λαμπερή την παράσταση
    όπως το φως της θάλασσας κάτω από το γυαλί

    3.
    Ωσπου σήμερα βρίσκομαι επιτέλους
    δίπλα σ' ένα όργωμα
    να διαβάζω την ανθολογία του Thomas Kinsella

    Και από τα λιγοστά βλαστάρια μόνη μου παρηγοριά
    να διακρίνω τις διαφορές - ωστόσο πάντοτε
    εξόριστος και στον ίδιο τον εαυτό μου ξένος

    Σαν να μην έκανα τη θητεία μου
    καταφεύγοντας στις ρωγμές των βράχων
    στους λασπωμένους λόφους τους ανήλιαγους

    Βήχοντας μες στην πρωινή ομίχλη των φορτηγών πλοίων
    υπηρετώντας σε ξένους τόπους
    και πετώντας στο σπίτι με κάθε αφορμή

    Αρκεί να είμαι εδώ τώρα και να προσπαθώ να γράψω
    ένα μήνυμα προς τον περιπλανώμενο πατέρα μου
    σε όποια γλώσσα κι αν ταιριάζει -

    Σ' αυτό και στο ίδιο το ταξίδι:
    στα πειναλέα φορτία στα φέρετρα-καράβια
    και τον θάνατο από εξάντληση του Goll Mac Morna

    Μακντάρα Γουντς (Macdara Woods)
    http://www.poema.gr/poem.php?id=12&pid=13

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστώ για ακόμη μια φορά, Rosa, για την ποιητική παρέμβαση.
      Εύστοχη, όπως πάντα.
      Σε φιλώ.

      Διαγραφή