Άννα Αγγελοπούλου: Η άνοιξη, ο έρωτας και η ποίηση στους Προραφαηλίτες ζωγράφους: Edw. Arthur Hughes, Απρίλης Έρωτας

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Κυριακή 22 Απριλίου 2012

Η άνοιξη, ο έρωτας και η ποίηση στους Προραφαηλίτες ζωγράφους: Edw. Arthur Hughes, Απρίλης Έρωτας

Edw. Arthur Hughes (Εντ. Άρθουρ Χιούζ), Απρίλης (Έρωτας): ένας πίνακας με θέμα τον Έρωτα.

Είναι ένας αγαπημένος πίνακας! Ένα από τα πιο γνωστά έργα-ίσως και το πιο γνωστό- του Προραφαηλίτη ζωγράφου Edward Arthur Hughes (1832-1915). Φυσικά, το θέμα του δεν είναι ο ανοιξιάτικος Απρίλης...είναι η μελαγχολία και η θλίψη που οφείλεται στην επίγνωση για τη φθορά του έρωτα.
Ο πίνακας εκτέθηκε για πρώτη φορά το 1856 στη Βασιλική Ακαδημία των Τεχνών στο Λονδίνο και αμέσως έκανε αισθητή εντύπωση και αγαπήθηκε πολύ όχι μόνο από το κοινό, αλλά και άλλους γνωστούς Προραφαηλίτες καλλιτέχνες (Dante Rossetti, Morris). Ο πίνακας συνοδεύτηκε και από τους παρακάτω στίχους που προέρχονται από το ποίημα "Η κόρη του Miller" του γνωστού ρομαντικού ποιητή Τέννυσον.
"Love is hurt with jar and fret.
Love is made a vague regret;
Eyes with idle tears are wet,
Idle habit links us yet.
What is love? for we forget:
Ah, no! no!'"

Edw. Arthur Hughes, Απρίλης (Έρωτας). 1855-56. Πινακοθήκη Tate Britain-Λονδίνο.

To μωβ χρώμα του ανάλαφρου φορέματος και της αέρινης εσάρπας της γλυκύτατης γυναικείας μορφής κυριαρχεί στον πίνακα. Έρχεται όμως σε αντίθεση με το δυνατό πράσινο των φύλλων. Στην ίδια απόχρωση με το χρώμα του φορέματος είναι τα πεσμένα πέταλα των λουλουδιών στο έδαφος, αλλά και τα άνθη των λουλουδιών που αχνά φαίνονται στο βάθος. Ο πίνακας απεικονίζει τη σύγκρουση ενός ζευγαριού σ᾽ένα μάλλον απειλητικό ανοιξιάτικο τοπίο όπου το πράσινο ξεχειλίζει. Η όμορφη κοπέλα, που στέκεται στο κορμό ενός δέντρου με το αναρριχώμενο πράσινο φύλλωμα, πρωταγωνιστεί, καταλαμβάνει τον πίνακα και γοητεύει τους θεατές για τη χάρη της μορφής της. Ωστόσο, εάν προσέξετε, θα παρατηρήσετε μόλις να διακρίνεται η σκια του κεφαλιού ενός άνδρα πάνω από το αριστερό χέρι της νεαρής γυναίκας. Υπάρχει εκεί δίπλα, σχεδόν αθέατος, ο ερωτικός σύντροφος που της προκαλεί "αδιόρατη λύπη", όπως φαίνεται από τη συγκρατημένη σύσπαση του προσώπου της.

Ο ζωγράφος προφανώς επιλέγει να εστιάσει στην αντίδραση της γυναίκας κατά τη διάρκεια της ερωτικής σύγκρουσης. Η κρίση όμως στη σχέση δεν προκαλεί ένταση, αλλά αντίθετα μελαγχολική γαλήνη. Η κοπέλα, συγκρατώντας τα δάκρυα της, κοιτάζει τα πεσμένα μωβ πέταλα των λουλουδιών στο έδαφος, που συμβολίζουν το τέλος της άνοιξης αλλά και ίσως το τέλος του έρωτα τους. Πιθανόν να αναρωτιέται "τι είναι η αγάπη";