Άννα Αγγελοπούλου: Γιόζεφ Ροτ (Joseph Roth), ένα απόσπασμα από το Hotel Savoy με πίνακες του Edw. Hopper

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Σάββατο 21 Απριλίου 2012

Γιόζεφ Ροτ (Joseph Roth), ένα απόσπασμα από το Hotel Savoy με πίνακες του Edw. Hopper

Συνεχίζω με την εμμονή μου στη νουβέλα του Γιόζεφ Ροτ Hotel Savoy. Σας παρουσιάζω ένα απόσπασμα από το αφήγημα που νομίζω ταιριάζει με πίνακες του Αμερικανού ζωγράφου Edward Hopper. Είναι η πρώτη νύχτα του ήρωα-αφηγητή, ενός πρώην αιχμαλώτου στρατιώτη του Μεγάλου Πολέμου, στο δωμάτιο του στο ξενοδοχείο Savoy που βρίσκεται σε μία ανώνυμη μικρή πόλη στη μεθόριο του Ανατολικού μετώπου, στα σύνορα της Ρωσίας με την άλλοτε ισχυρή αυτοκρατορία της Αυστροουγγαρίας.

"...Kλείδωσα την πόρτα μου, επειδή ένιωθα έναν αόριστο φόβο. Κι άρχισα να διαβάζω ένα βιβλίο. Δεν νυστάζω. Η καμπάνα της εκκλησίας καρφώνει ρυθμικά τους χτύπους της στο μαλακό σανίδι της νύχτας. Από πάνω μου ακούω βήματα, προσεκτικά, σιγανά, ασταμάτητα, πρέπει νἀ᾽ναι βήματα γυναίκας-ήταν άραγε η κοπέλα στον έβδομο, που πήγαινε κι ερχόταν έτσι ανήσυχη; Τι είχε;

Edw. Hopper, Νυχτερινά παράθυρα. 1928. Ιδιωτική Συλλογή.

Σήκωσα τα μάτια μου στο ταβάνι, γιατί μου πέρασε ξαφνικά από το μυαλό ότι το ταβάνι είχε γίνει διάφανο. Ίσως κατάφερνα να διακρίνω τις μικρές σόλες της κοπέλας της ντυμένης στα γκρίζα. Περπατούσε ξυπόλητη ή φορούσε παντόφλες; Μήπως φορούσε μόνο γκρίζες μεταξωτές κάλτσες; Θυμήθηκα τη λαχτάρα, τη δική μου και των άλλων, που περιμέναμε πώς και πώς μιαν άδεια, για να ικανοποιήσουμε τον πόθο που μας βασάνιζε: τον πόθο για λεπτές, δερμάτινες γόβες...

Edw. Hopper, Δωμάτιο Ξενοδοχείου. 1931. Museum Thyssen Bornemisza-Μαδρίτη

... Σ᾽αυτό το πελώριο Hotel Savoy με τα 864 δωμάτια του (κι ίσως και σ᾽ολόκληρη την πόλη) μόνο δύο άνθρωποι ήταν ξύπνιοι: η κοπέλα στο πάτω πάτωμα κι εγώ. Θα μπορούσαμε νά᾽μαστε πλαγιασμένοι ο ένας δίπλα στον άλλο, εγώ ο Γκάμπριελ, και μια μικρόσωμη κοπελίτσα με μελαψό, χαρούμενο πρόσωπο, με μεγάλα, γκρίζα μάτια και πυκνές μαύρες βλεφαρίδες. Τα πατώματα αυτού του ξενοδοχείου πρέπει νά´τανε σαν τσιγαρόχαρτα, αφού άκουγα τ᾽ανάλαφρα βήματα μιας κοπέλας που περπατούσε σα γαζέλα. Ακόμα και τη μυρωδιά του κορμιού της μου φάνηκε πως ένιωσα. Αποφάσισα να διαπιστώσω αν τα βήματα ήταν πράγματι της κοπέλας..."