Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Σάββατο 7 Απριλίου 2012

Τα Άγια Πάθη του Χριστού στη ζωγραφική: Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (El Greco), ο διαμερισμός των ιματίων του Χριστού

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (El Greco), Ο διαμερισμός των ιματίων του Χριστού


    Το θέμα του διαμερισμού των ιματίων του Χριστού απεικονίζεται πολύ σπάνια από τη χριστιανική εικονογραφία. Ίσως, γιατί η σκηνή της απογύμνωσης του Χριστού από τα ιμάτιά του, λίγο πριν την τραγική στιγμή της σταύρωσης, δεν αναφέρεται στα αναγνωρισμένα ευαγγέλια. Ωστόσο, παρά το αφηγηματικό κενό των επίσημων κειμένων, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το γεγονός πρέπει να συνέβη, αφού στα ευαγγέλια υπάρχει εδάφιο που εξιστορεί ότι οι στρατιώτες έπαιξαν στα ζάρια το χιτώνα του Χριστού(«Διεμερίσαντο τα ιμάτιά μου εαυτοίς, και επί τον ιματισμόν μου έβαλον κλήρον», βλ. Κατά Ιωάννην κεφ. ΙΘ στ. 24). Το επεισόδιο της απογύμνωσης περιγράφεται με λεπτομέρειες μόνο στο απόκρυφο ευαγγέλιο του Νικόδημου.
   Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος απεικόνισε με δραματική ένταση αυτή τη συγκλονιστική στιγμή του μαρτυρίου του Χριστού σε μία ελαιογραφία που θεωρείται ένα από τα πολλά αριστουργήματά του. Ο πίνακας προοριζόταν για τον καθεδρικό ναό του Τολέδου και σήμερα συμπεριλαμβάνεται στα πολύτιμα εκθέματα της Παλαιάς Πινακοθήκης του Μονάχου.
   Η σύνθεση είναι χωρίς προοπτική, σχεδόν βυζαντινή, αλλά και ταυτόχρονα πολύ κοντά στο μανιερισμό του μεγάλου ζωγράφου. Ανάμεσα σ᾽ένα πλήθος εξαγριωμένων ανθρώπων που σχεδόν δεν ξεχωρίζουν λόγω της ομοιομορφίας των χρωμάτων και των σκληρών τους μορφών, ο γλυκύτατος φωτεινός Χριστός προχωρά προς τη θυσία, φορώντας το κόκκινο χιτώνα που ένας από το πλήθος ετοιμάζεται να λύσει τη ζώνη και να του τον αφαιρέσει. Στην άκρη αριστερά του πίνακα ο ζωγράφος έχει προσθέσει και τις τρεις Μαρίες να παρακολουθούν με απέραντη θλίψη τη σκηνή.

El Greco, Ο διαμερισμός των ιματίων του Χριστού. 1604-1608. Παλαιά Πινακοθήκη (Alte Pinakothek)-Μόναχο.

Ιδού και ένας πίνακας της πρώιμης ιταλικής Αναγέννησης με το ίδιο θέμα που βέβαια δεν μπορεί να συναγωνισθεί τη δραματική ατμόσφαιρα του Θεοτοκόπουλου.
Fr. Martini, Ο διαμερισμός των ιματίων του Χριστού. 1501. Εθνική Πινακοθήκη της Σιένα

http://www.pinakothek.de/node/1162
http://www.terminartors.com/artworkprofile/Martini_Francesco_di_Giorgio-The_Disrobing_of_Christ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου