Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Τρίτη 28 Απριλίου 2015

Γυναίκα που διαβάζει στο δάσος του Φοντενεμπλό. Ένας πίνακας του Jean Baptiste Camille Corot και ένα ποίημα της Έμιλυ Ντίκινσον

Γυναίκα που διαβάζει στο δάσος. 

   Mία γυναίκα στην απέραντη ησυχία του πυκνού δάσους, ξαπλωμένη στο γρασίδι, διαβάζει τον τόμο ενός βιβλίου. Ο Jean Baptiste Camille Corot ζωγραφίζει μία εικόνα από το δάσος του Φοντενεμπλό (έχει ζωγραφίσει πολλές όψεις του δάσους αυτού) και στην άκρη αριστερά τοποθετεί τη μοναχική γυναικεία φιγούρα. Κάποιοι θεωρούν ότι ο πίνακας διακρίνεται για θρησκευτικότητα και ότι η γυναικεία μορφή με τα μακριά μαλλιά ταυτίζεται με τη Μαρία Μαγδαληνή.

Jean Baptiste Camille Corot, Το δάσος του Φοντενεμπλό. 1834. Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης. Ουάσινγκτον.

   Ο πίνακας αυτός μου θύμισε την αίσθηση μυστηρίου που αποπνέει ένα ποίημα της Έμιλυ Ντίκινσον.

{1259}

Ένας Αέρας φύσηξε
Μα σε κανένα Δάσος
Φύλλο ούτε ένα κινήθηκε
Μαζί του όμως κουβάλησε μια παγωνιά
Κι από των Πουλιών την Επικράτεια πιο πέρα-
Αέρας που αφύπνισε μια Χαρμολύπη απόμακρη
Σαν το Αμφίδρομο Ταλάντεμα του Χωρισμού
στην Αγκαλιά την Αρκτική γαληνεμένο
Μέχρι το Τίποτα.

Βλ. Emily Dickinson, Το ανεξάντλητα σημαίνον. 91 ποιήματα, μετάφραση Έλλη Συναδινού, εκδ. Ιδεόγραμμα, Αθήνα 2006.

Jean Baptiste Camille Corot, Το δάσος του Φοντενεμπλό. 1834. Λεπτομέρεια. Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης. Ουάσινγκτον.


2 σχόλια:

  1. Πάντα μου κάνει κλικ ό,τι έχει σχέση με βιβλία: πίνακες, λογοτεχνία, σπίτια, άνθρωποι, συζητήσεις, κλπ.
    Κάνοντας κατάχρηση της ευγενικής φιλοξενίας σας, θυμήθηκα ένα άλλο ποίημα της αγαπημένης Έμιλι Ντίκινσον, σε τέσσερις μεταφραστικές εκδοχές:

    1. Φρεγάτα όπως το Βιβλίο δεν υπάρχει
    Για να μας πάει σε Μέρη μακρινά
    Ούτε άλογο δρομέας σαν τη γεμάτη
    Σελίδα Ποίησης που όλο αναπηδά -

    Τέτοιο ταξίδι κι ο φτωχότερος θα κάνει
    Άλλα Διόδια δεν θα περάσει στα κρυφά -
    Πόσο λιτό είν᾽ αυτό τo Άρμα- κουβαλάει
    Του ανθρώπου την ψυχή – με σιγουριά -

    (ΕΜΙΛΥ ΝΤΙΚΙΝΣΟΝ, Π Ο Ι Η Μ Α Τ Α. Μετάφρ. Μαρία Δαμόλη. Εκδόσεις “γιαλός”, Αθήνα 2011)




    2. Κανένα δεν θα βρεις ποτέ να ταξιδέψεις πλοίο
    τόσο μακριά και γρήγορα όσο μ΄ ένα βιβλίο.
    Ακόμα και το πιο γοργό άλογο αν διαλέξεις
    δε θα υπερβείς της ποίησης τις φτερωτές τις λέξεις

    Ταξίδια που κι οι πιο φτωχοί τολμούν χωρίς εφόδια
    χωρίς να λογαριάζουνε τα ναύλα, τα διόδια.
    Πόσο λιτό κι ανάλαφρο το άρμα που οδηγεί
    πέρα από κάθε σύνορο του ανθρώπου την ψυχή!

    (Από τα Ποιήματα, Έμιλυ Ντίκινσον) -Μετάφραση Αγγελική Σιδηρά




    3. Δεν θα βρεθεί κανένα πλοίο για να ταξιδέψεις
    σαν το βιβλίο και να πας στα μακρινά τα ξένα,
    μητ' άλογο σβέλτο πολύ να το καβαλικέψεις,
    σαν μια σελίδα ποίησης με λόγια φτερωμένα.

    Τέτοιο ταξίδι ανέξοδο και το φτωχό συμφέρει,
    δεν του γυρεύουν διόδια και ναύλα δεν χρωστάει.
    όσο λιτό, κι όμως παντού το νου μας μεταφέρει.
    το μέσο αυτό που ταξιδιώτες όλους μας χωράει.

    Έμιλυ Ντίκινσον (μτφ. Σπύρος Δόικας)






    4. Για το βιβλίο

    Σαν το Βιβλίο καμιά Φρεγάτα δεν υπάρχει
    Μακριά σε Χώρες να μας πάει
    Ούτε της Κούρσας Άλογα που ορθώνονται
    Σαν μια Σελίδα Ποίησης που ορμάει-

    Ταξίδι σαν κι αυτό και πένητες μπορούν να κάνουν
    Χωρίς Διοδίων βάρη-
    Πόσο το Άρμα είναι λιτό
    Ψυχή όταν κουβαλάει.
    (1873)

    Βλ. Emily Dickinson, Το ανεξάντλητα Σημαίνον. 91 Ποιήματα. Επιλογή, Μετάφραση, Πρόλογος Έλλη Συνοδινού, Ιδεόγραμμα, Αθήνα 2006, σ. 106.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Χαίρομαι πολύ για ακόμη μια φορά για την ποιητική "ανταπόκριση", Rosa.
    Βλ. και http://annagelopoulou.blogspot.gr/2014/06/blog-post.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή