Άννα Αγγελοπούλου: Στιγμές γυναικών. Πίνακες του Ουμβέρτου Αργυρού

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Τρίτη 11 Αυγούστου 2015

Στιγμές γυναικών. Πίνακες του Ουμβέρτου Αργυρού

Σκηνές καθημερινές γυναικών. Προσωπογραφίες του Ουμβέρτου Αργυρού

Θα συνεχίσω και σήμερα με πίνακες του Ουμβέρτου Αργυρού (1884-1963). Αυτή τη φορά επιλέγω μία σειρά από έργα του που απεικονίζουν "κρυφές", "μυστικές", μοναχικές στιγμές της ιδιωτικής καθημερινής ζωής γυναικών. Παρά το γεγονός ότι ο Αργυρός, επειδή προερχόταν από το περιβάλλον και την ατμόσφαιρα της "Σχολής του Μονάχου (ανήκει στους τελευταίους-όψιμους της "Σχολής του Μονάχου"), υπήρξε ένας πέρα έως πέρα ακαδημαϊκός ζωγράφος (ήταν καθηγητής και διευθυντής της Σχολής Καλών Τεχνών και έγινε πράγματι μέλος της Ακαδημίας το 1959) και με κανένα τρόπο μοντερνιστής ζωγράφος, ίσως κάποιοι θα τον χαρακτήριζαν και συντηρητικό ή "παλαιομοδίτη" ως προς τη θεματική και την τεχνοτροπία του, ήταν ωστόσο από τους πρώτους ζωγράφους, πουν έφερε στη νέα ελληνική ζωγραφική μία "τολμηρή" λυρική ματιά ως προς τις απεικονίσεις των γυναικών. Πολλοί από τους πίνακες του αποπνέουν αδιόρατη αίσθηση ερωτισμού και το βλέμμα του ζωγράφου φαίνεται να βλέπει με αγάπη και τρυφερότητα τα μοντέλα του...
Ξεκινώ, μ' ένα αγαπημένο μου θέμα, την απεικόνιση γυναικών σε στιγμή ανάγνωσης, μία από τις πιο ιδιωτικές, "κρυφές" στιγμές. Μία νεαρή γυναίκα, ντυμένη με καλοκαιρινό φόρεμα, κάθεται στον κήπο και διαβάζει με προσήλωση. Γλυκές φωτοσκιάσεις από τις αχτίνες του ήλιου...

Ουμβέρτος Αργυρός, Γυναίκα που διαβάζει. Ιδιωτική Συλλογή.

Στον επόμενο πίνακα, οι γυναίκες στον κήπο είναι δύο, μία νέα και μία ηλικιωμένη. Η νεότερη υποβαστάζει τρυφερά την ηλικιωμένη...κάνουν περίπατο στον κήπο...

Ουμβέρτος Αργυρός, Στον κήπο. Ιδιωτική Συλλογή.

Μία πολύ "μυστική", "κρυφή" στιγμή απεικονίζει ο παρακάτω πίνακας, τη στιγμή της αναπόλησης του παρελθόντος.

Ουμβέρτος Αργυρός, Παιδικές αναμνήσεις. Ιδιωτική Συλλογή. Ένας πολύ ιδιαίτερος πίνακας. Μία νεαρή γυναίκα στο ημίφως κρατά ένα αρκουδάκι, προφανώς παιδικό της παιχνίδι, και θυμάται την παιδική της ηλικία.

Από τους πιο ποιητικούς, ονειρικούς πίνακες, αυτός που ακολουθεί. Μια νεαρή γυναίκα κάθεται δίπλα στο ανοιχτό παράθυρο και φαίνεται να ρεμβάζει...Κρατά διάφανα υφάσματα...Διάφαν υφάσματα στην καρέκλα πίσω της, διάφανα υφάσματα στο καλάθι στο πάτωμα... Διάφανη η κουρτίνα! Ο καλλιτέχνης παίζει με τις φωτοσκιάσεις...

Ουμβέρτος Αργυρός, Κοντά στο παράθυρο. 1926. Εθνική Πινακοθήκη. Απόλυτα κομψά ντυμένη!

Το εσωτερικό δωματίου μοιάζει με τον προηγούμενο πίνακα.

Ουμβέρτος Αργυρός, Κορίτσι με πλεξούδες. Ιδιωτική Συλλογή. Πλέκει τις πλεξούδες της, έχοντας γυρισμένη την πλάτη στο ανοιχτό παράθυρο.

Ακόμα μία ιδιωτική στιγμή γυναίκας σε εσωτερικό χώρο.

Ουμβέρτος Αργυρός, πρωινό γράμμα. Ιδιωτική Συλλογή.

Ένας ακόμα υπέροχος πίνακας που εκφράζει το λυρικό βλέμμα του ζωγράφου στη νεαρή γυναίκα...

Ουμβέρτος Αργυρός, Η λουόμενη. Εθνική Πινακοθήκη.

Ουμβέρτος Αργυρός, Η φιλαρέσκεια. Ιδιωτική Συλλογή.

Τολμηρό θέμα για την εποχή του στην Ελλάδα και για την ελληνική "αστική" τάξη στην οποία απευθυνόταν ο ζωγράφος.

Ουμβέρτος Αργυρός, Γυμνή γυναίκα μπροστά στο παραβάν. Πριν το 1933. Εθνική Πινακοθήκη. Ο Αργυρός έχει ζωγραφίσει σε αρκετές παραλλαγές γυμνές ή ημίγυμνες γυναίκες στο δωμάτιο τους μπροστά στον καθρέφτη.