Άννα Αγγελοπούλου: Η νύχτα στην ποίηση και τη ζωγραφική: ένα ποίημα του Νίκου Καρούζου με πίνακες ζωγραφικής για τη νύχτα

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2013

Η νύχτα στην ποίηση και τη ζωγραφική: ένα ποίημα του Νίκου Καρούζου με πίνακες ζωγραφικής για τη νύχτα

Η νύχτα στην ποίηση και τη ζωγραφική

Αφετηρία το ποίημα του Νίκου Καρούζου, Η νύχτα με συμφέρει. Απόψε το βράδυ το θυμήθηκα...και στη συνέχεια θυμήθηκα διάφορες εικόνες από νύχτες με αστέρια και φεγγάρι, νύχτες σκοτεινές και νύχτες λευκές, νύχτες που έζησα ή ονειρεύτηκα...γιατί, πάντα η νύχτα με συμφέρει...

Νίκος Καρούζος, Ἡ νύχτα μὲ συμφέρει

Πράγματι ἡ νύχτα μὲ συμφέρει.
Πρῶτα-πρῶτα ἐλαττώνει τὶς φιλοδοξίες· ὕστερα
διορθώνει τὶς σκέψεις· ἔπειτα
συμμαζώνει τὴ θλίψη καὶ τὴν κάνει ὑποφερτότερη
τὴ σιωπὴ μὲ σέβας ἀνατέμνει·
ἐξαίρει τὴν ὄσφρηση μὰ προπάντων ἡ νύχτα περιζώνει.

O εξπρεσιονιστής ζωγράφος Edvard Munch έχει ζωγραφίσει αρκετούς πίνακες με θέμα τη νύχτα. Σας παρουσιάζω κάποιους από τους πιο αγαπημένους μου.

Edv. Munch, Νύχτα στο St. Cloud. 1890. National Gallery of Art. Oslo.

Εdv. Munch, Έναστρη νύχτα. 1893. Paul Getty Museum. Los Angeles

Edv. Munch, Φεγγαρόφως. 1895. National Gallery of Art. Oslo.

Edv. Munch, Λευκή Νύχτα. 1901. National Gallery of Art. Oslo.

Εdv. Munch, Έναστρη νύχτα. 1922-1924. The Munch Museum.

Oι έναστρες νύχτες του Μουνχ, βέβαια, μας γυρίζουν λίγα χρόνια πίσω, στο εμβληματικό έργο του γνωστού Ολλανδού ζωγράφου Vincen Van Gogh. Στα 1889 0 Βαν Γκογκ ζωγραφίζει τον έναστρο και φεγγαρόφωτο ουρανό πάνω από το St Remy.