Άννα Αγγελοπούλου: Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου στη ζωγραφική. Κωνσταντίνος Παρθένης

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Πέμπτη 31 Μαρτίου 2016

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου στη ζωγραφική. Κωνσταντίνος Παρθένης

Κ. Παρθένη, Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου είναι από τα πρώτα θρησκευτικά θέματα που εμφανίζονται στη ζωγραφική του Κωνσταντίνου Παρθένη (1878-1967). Ο κορυφαίος Έλληνας καλλιτέχνης, εισηγητής του μοντερνισμού στη νεοελληνική ζωγραφική με μεγάλη επιρροή στα εικαστικά της Ελλάδας, ζωγράφισε αρκετές φορές το θέμα σε παραλλαγές από την εποχή που ήταν ακόμα στο Παρίσι.
Τοποθετεί την αναγεννησιακή σκηνή του Ευαγγελισμού στην αυλή ενός νησιώτικου σπιτιού (λένε ότι είναι η αυλή της μονής της Ζωοδόχου Πηγής του Πόρου). Η Παναγία υποκλίνεται σε σεβασμό στον Άγγελο και δέχεται ταπεινά την καλή είδηση. Δίπλα της διακρίνουμε ένα βάζο με κρίνο και μία γλάστρα με βασιλικό. Η ατμόσφαιρα είναι ονειρική και ο χώρος φαίνεται εξωπραγματικός. Διαγράφονται αχνές ελεύθερες γραμμές και απαλά γαλαζοπράσινα και ροζ χρώματα δημιουργούν αίσθηση πνευματικότητας και υπερβατικότητας.

Κ. Παρθένης, Ο Ευαγγελισμός. 1907-1910. Εθνική Πινακοθήκη. Η νεαρή Μαρία και μελλοντική Θεοτόκος περιβάλλεται από ροζ χρώμα που αποδίδει ποιητική διάσταση στην εικόνα.

Κ. Παρθένης, Ο Ευαγγελισμός. 1910-1911. Εθνική Πινακοθήκη. Μία παραλλαγή της ίδιας σκηνής.

Ο άγγελος φέρει την ευχάριστη είδηση με τη μουσική μίας λύρας που κρατά.

Κ. Παρθένης, Ο Ευαγγελισμός. 1910-1911. Εθνική Πινακοθήκη. Λεπτομέρεια.

Κ. Παρθένης, Ο Ευαγγελισμός. 1911. Μία ακόμα εκδοχή. Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών.

Βαθυπράσινο μελωδικό όνειρο... Το έργο ανήκει στη συλλογή του Μουσείου της Πόλεως από δωρεά ιδιώτη το 2008. Στην απεικόνιση της σκηνής είναι εμφανείς οι επιδράσεις του ιμπρεσιονισμού, του συμβολισμού και της βυζαντινής τέχνης.

Κ. Παρθένης, Ο Ευαγγελισμός. 1918-19. Εθνική Πινακοθήκη. Μία πιο βυζαντινή εικόνα.

K. Παρθένης, Ευαγγελισμός. Συλλογή της Τράπεζας Alpha.

K. Παρθένης, Ευαγγελισμός ή Ποίηση. 1950.Συλλογή της Εθνικής Τράπεζας. Υποστηρίζεται ότι δεν υπάρχει στον πίνακα ο κρίνος που συμβολίζει τον Ευαγγελισμό. Η επιρροή του κυβισμού είναι εμφανής.