Άννα Αγγελοπούλου: Μεγάλη Παρασκευή. Μέρα για προσευχή. Πίνακες

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Σάββατο 30 Απριλίου 2016

Μεγάλη Παρασκευή. Μέρα για προσευχή. Πίνακες

Πίνακες του Θεόδωρου Ράλλη για το Πάσχα και τη θρησκευτική ζωή

Είναι μία επιλογή από πίνακες του Θεόδωρου Ράλλη (1852-1909), ενός από τους πρώτους εκπροσώπους της νεότερης ελληνικής ζωγραφικής. Απεικονίζουν σκηνές από τη θρησκευτική ζωή της Μεγάλης Εβδομάδας, την Εβδομάδας των Παθών του Κυρίου, από μία εποχή που οι θρησκευτικές συνήθειες είχαν σημαντική θέση στην καθημερινότητα των γυναικών των λαϊκών, κυρίως, αγροτικών κοινωνικών στρωμάτων. Οι περισσότεροι από αυτούς τους πίνακες βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές.
Ο Ράλλης, γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη με καταγωγή από εύπορη οικογένεια εμπόρων της Χίου, υπήρξε ένας πραγματικά κοσμοπολίτης καλλιτέχνης, αφού σπούδασε στο Παρίσι και έζησε πολλά χρόνια στη γαλλική πρωτεύουσα όπου είχε στούντιο και ήταν γνωστός για το έργο του.
Θεωρείται εκπρόσωπος του Γαλλικού Ακαδημαϊσμού και Οριενταλισμού στη ζωγραφική. Πολλά από τα έργα του προέρχονται από την ελληνική ηθογραφία και τη ζωή της "ξωτικής" Ανατολής που τότε γοήτευε τους Γάλλους αστούς.
Οι παρακάτω πίνακες παρουσιάζουν εξιδανικευμένες σκηνές από την ελληνική θρησκευτική ζωή και αισθάνομαι ότι διακρίνονται από μία "ψυχρή" πνευματικότητα . Αισθαντικές νέες κοπέλλες, ντυμένες με παραδοσιακές ενδυμασίες, προσεύχονται στο ημίφως των κεριών και των κανδηλιών. Εικόνες από μία εποχή που η έξοδος στην εκκλησία και η αγρυπνία σ' αυτή, ήταν ίσως η μοναδική ευκαιρία για τις νέες κοπέλλες να βγουν από το σπίτι και να ξενυχτήσουν έξω από αυτό.

Θεόδωρος Ράλλης, Στολισμός του Επιταφείου. Ελληνίδες με παραδοσιακές ενδυμασίες στολίζουν με λουλούδια τον Επιτάφειο.

Θεόδωρος Ράλλης, Μεγάλη Παρασκευή. Ξενυχτά στην πέτρινη φτωχική εκκλησία. Στο δάπεδο διακρίνουμε πέταλα λουλουδιών από τον Επιτάφειο.

Θεόδωρος Ράλλης, Νέα που κάθεται σε στασίδι.

Θεόδωρος Ράλλης, Ευλάβεια. Προσεύχεται με ευλάβεια στο εικονοστάσι. Στον τοίχο μία γλάστρα με λευκό κρίνο, σύμβολο της αγνότητας.

Θεόδωρος Ράλλης, Εσωτερικό Εκκλησίας. 1852. Εθνική Πινακοθήκη. Μία υπέροχη προσωπογραφία. Ντυμένη με τη γιορτινή στολή της, ανάβει το κερί της από το καντήλι.