Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Παρασκευή 10 Ιουλίου 2015

Κ. Καβάφης. Ποιήματα για τη θάλασσα

Ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη για τη θάλασσα

    Στάθηκα και κοίταξα τη θάλασσα σήμερα και θυμήθηκα δύο ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη. Το ένα είναι πιο γνωστό και προέρχεται από τα αναγνωρισμένα  από τον ίδιο τον ποιητή ποιήματα. Το ποιητικό υποκείμενο αφήνει το βλέμμα του να πλανηθεί στη θάλασσα και ομολογεί ότι δεν συνηθίζει να βλέπει την ομορφιά της φύσης, τον πραγματικό κόσμο που υπάρχει και μας περιβάλλει... 

Η θάλασσα του πρωιού

Εδώ ας σταθώ. Κι ας δω κ’ εγώ την φύσι λίγο.
Θάλασσας του πρωιού κι ανέφελου ουρανού
λαμπρά μαβιά, και κίτρινη όχθη· όλα
ωραία και μεγάλα φωτισμένα.

Εδώ ας σταθώ. Κι ας γελασθώ πως βλέπω αυτά
(τα είδ’ αλήθεια μια στιγμή σαν πρωτοστάθηκα)·
κι όχι κ’ εδώ τες φαντασίες μου,
τες αναμνήσεις μου, τα ινδάλματα της ηδονής. 


Isaac Israëls (1865-1934), Mία κυρία στην παραλία. Προσωπογραφία της Martha Salomon. Ιδιωτική Συλλογή.

   Και ένα ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη από τα αποκηρυγμένα του.

Φωνή απ' την θάλασσα

Βγάζει η θάλασσα κρυφή φωνή —
        φωνή που μπαίνει
μες στην καρδιά μας και την συγκινεί
        και την ευφραίνει.

Τραγούδι τρυφερό η θάλασσα μας ψάλλει,

τραγούδι που έκαμαν τρεις ποιηταί μεγάλοι,

        ο ήλιος, ο αέρας και ο ουρανός.

Το ψάλλει με την θεία της φωνή εκείνη,

όταν στους ώμους της απλώνει την γαλήνη

        σαν φόρεμά της ο καιρός ο θερινός.

Φέρνει μηνύματα εις ταις ψυχαίς δροσάτα

η μελωδία της. Τα περασμένα νειάτα

        θυμίζει χωρίς πίκρα και χωρίς καϋμό.

Οι περασμένοι έρωτες κρυφομιλούνε,

αισθήματα λησμονημένα ξαναζούνε

        μες στων κυμάτων τον γλυκόν ανασασμό.

Τραγούδι τρυφερό η θάλασσα μας ψάλλει,

τραγούδι που έκαμαν τρεις ποιηταί μεγάλοι,

        ο ήλιος, ο αέρας και ο ουρανός.

Και σαν κυττάζεις την υγρή της πεδιάδα,

σαν βλέπεις την απέραντή της πρασινάδα,

        τον κάμπο της πούναι κοντά και τόσο μακρυνός, 
γεμάτος με λουλούδια κίτρινα που σπέρνει
το φως σαν κηπουρός, χαρά σε παίρνει
        και σε μεθά, και σε υψώνει την καρδιά.
Κι αν ήσαι νέος, μες σταις φλέβες σου θα τρέξη
της θάλασσας ο πόθος· θα σε ’πη μια λέξι
το κύμα απ’ τον έρωτά του, και θα βρέξη
        με μυστική τον έρωτά σου μυρωδιά.


Isaac Israëls (1865-1934), Mία κυρία στην παραλία. Ιδιωτική Συλλογή.

Βγάζει η θάλασσα κρυφή φωνή — 

        φωνή που μπαίνει

μες στην καρδιά μας και την συγκινεί

        και την ευφραίνει.

Τραγούδι είναι, ή παράπονο πνιγμένων; —

το τραγικό παράπονο των πεθαμένων,

        που σάβανό των έχουν τον ψυχρόν αφρό,

και κλαίν για ταις γυναίκες των, για τα παιδιά των,

και τους γονείς των, για την έρημη φωλιά των,

           ενώ τους παραδέρνει πέλαγο πικρό,
σε βράχους και σε πέτραις κοφτεραίς τους σπρώχνει,

τους μπλέκει μες στα φύκια, τους τραβά, τους διώχνει,

        κ’ εκείνοι τρέχουνε σαν νάσαν ζωντανοί

με ολάνοιχτα τα μάτια τρομαγμένα,

και με τα χέρια των άγρια, τεντωμένα,

        από την αγωνία των την υστερνή.

Τραγούδι είναι, ή παράπονο πνιγμένων;—

το τραγικό παράπονο των πεθαμένων

        που κοιμητήριο ποθούν χριστιανικό.

Τάφο, που συγγενείς με δάκρυα ραντίζουν,

και με λουλούδια χέρια προσφιλή στολίζουν,

        και που ο ήλιος χύνει φως ζεστό κ’ ευσπλαγχνικό.

Τάφο, που ο πανάχραντος Σταυρός φυλάει,

που κάποτε κανένας ιερεύς θα παή

        θυμίαμα να κάψη και να ‘πη ευχή.

Χήρα τον φέρνει που τον άνδρα της θυμάται

ή υιός, ή κάποτε και φίλος που λυπάται.

Τον πεθαμένο μνημονεύουν· και κοιμάται 
        πιο ήσυχα, συγχωρεμένη η ψυχή.

Isaac Israëls (1865-1934),  Νεαρή γυναίκα στην παραλία. 1895-1900. Rijksmuseum. Άμστερνταμ.

http://www.christies.com/lotfinder/drawings-watercolors/isaac-israels-a-lady-at-the-beach-5658986-details.aspx

2 σχόλια:

  1. Ξανά Ουράνης.



    Στη θάλασσα

    Ω Θάλασσα! σαν ήμουνα παιδί, εξεκινούσα
    απ’ το μικρό μου το χωριό κι ερχόμουνα σε σένα
    κι από ‘να βράχο κοίταζα, ρεμβαστικά, για ώρες
    τα κύματά σου κάτω μου να σκάζουν αφρισμένα.

    Μέσα μου σάλευε η ψυχή για μακρινά ταξίδια
    κι ονειρευόμουνα λαμπρές, μεγάλες πολιτείες
    όπου θα ζούσα μια ζωή φανταχτερή, παρόμοια
    μ’ εκείνη που σε ξενικές εδιάβαζα ιστορίες.

    Τώρα, από κείνον τον καιρό έχουν περάσει χρόνια,
    τα βήματά μου έσυρα σε πλήθος ξένους τόπους
    και γνώρισα όλες τις ζωές και όλους τους ανθρώπους

    και, κουρασμένος, έρχομαι σήμερα να ξεχάσω
    της ταραγμένης μου ζωής τη μάταιη ιστορία

    μες τη δική σου, ω Θάλασσα, μεγάλη ανησυχία!

    ΚΩΣΤΑΣ ΟΥΡΑΝΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή