Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2016

Ένα ερωτικό σονέτο. Λορέντζος Μαβίλης και William Mulready

Ένα ερωτικό σονέτο

  Θεωρείται από τα πιο δημοφιλή έργα του Iρλανδού ζωγράφου William Mulready (1786-1863) που έζησε και έγινε γνωστός ως καλλιτέχνης στο Λονδίνο.  Απεικονίζει ένα νεαρό ζευγάρι  της Βικτωριανής εποχής στην εξοχή. Η κοπέλα διαβάζει το ερωτικό σονέτο που ο νεαρός έχει γράψει για αυτήν. Αυτός περιμένει να ακούσει τη γνώμη της για το ποίημα. Έχει σκύψει με συστολή και κρυφοκοιτάζει για να δει τις αντιδράσεις της. Δίπλα του έχει αφήσει ανοιχτό ένα βιβλίο.

William Mulready, Το σονέτο. 1839. Mουσείο Victoria and Albert. Λονδίνο.

   Το σονέτο είναι είδος λυρικού ποιήματος που αποτελείται από δύο τετράστιχες ομοιοκατάληκτες στροφές και δύο τρίστιχες ομοιοκατάληκτες στροφές. Χαρακτηριστικό δείγμα της παραδοσιακής ποίησης διακρίνεται για την κομψότητα, αλλά και για τη νεοκλασική ψυχρότητα και τη συγκρατημένη έκφραση συναισθήματος. Φημισμένα είναι τα ερωτικά σονέτα των ποιητών της ιταλικής Αναγέννησης αλλά και του μεγάλου Βρετανού ποιητή και θεατρικού συγγραφέα Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. 
    Ωστόσο, ο πίνακας αυτός μου θύμισε το σονέτο "Το αριστούργημα" του Επτανήσιου ποιητή Λορέντζου Μαβίλη (1860-1912). Το ποιητικό υποκείμενο συνομιλεί με το ερωτικό "εσύ",  εξομολογείται τον έρωτά του και αφιερώνει τα ποιήματά του στην αγαπημένη του. Δεν τον ενδιαφέρει η δημόσια καταξίωση για το ποιητικό του έργο. Του αρκεί μόνο η αποδοχή από το ερωτικό "εσύ, η θετική ανταπόκριση που θα δει στο βλέμμα της αγαπημένης.

Λορέντζος Μαβίλης, Το Αριστούργημα

Δεν στέρνω εγώ σ' αγώνα τους φτωχούς
Τους στίχους μου, που δάφ[νες] δε γυρεύω·
Αγάπη μου, αφ' της γης τους θησαυρούς
Το γέλιο σου μονάχα εγώ ζηλεύω.

 Και στους κρυφούς μου μέσα τους καημούς,
Που με μια τύχην άσπλαχνη παλεύω,
Τους ιλαρούς σου μόνον οφθαλμούς
Σαν δάση κ' ελπίδα μου αγναντεύω.

 Και στο γλυκό τους φως αφ' την καρδιά μου
Σα λουλουδάκια ανθίζουνε μικρά
Για σένα μοναχά τα ποιήματά μου.

 Αγάπη μου, ελπίδα μου, χαρά μου,
Μου τα βραβεύει κάθε σου ματιά,
Κι ας μη γνωρίσει ο κόσμος τ' όνομά μου.

Αναρτήθηκε από στις
Ετικέτες , , , , ,

2 σχόλια:

  1. Rosa Mund24 Φεβρουαρίου 2016 στις 6:58 μ.μ.

    Εκφραστικότατος ο πίνακας. Μιλάει μόνος του.

    Ο Λορέντζος Μαβίλης, εκτός από τεχνίτης του σονέτου, ήταν μανιώδης σκακιστής(!) Έχει πολύ ενδιαφέρον βιογραφικό. Άραγε να έγραψε το ποίημα για τη Μυρτιώτισσα;

    Συνειρμός:


    Δε σ’αγαπώ σαν να σουν ρόδο αλατιού, τοπάζι,
    σαΐτα από γαρούφαλα που τη φωτιά πληθαίνουν:
    σ’αγαπώ ως αγαπιούνται κάποια πράγματα σκούρα,
    μυστικά, μεσ’ από την ψυχή και τον ίσκιο.

    Σ’ αγαπώ καθώς κάποιο φυτό που δεν ανθίζει,
    μα που μέσα του κρύβει το λουλουδόφως όλο,
    και ζει απ’ τον έρωτά σου σκοτεινό στο κορμί μου
    τ’ άρωμα που σφιγμένο μ’ ανέβηκε απ’ το χώμα.

    Σ’ αγαπώ μη γνωρίζοντας πώς, από πού και πότε,
    σ’ αγαπώ στα ίσια δίχως πρόβλημα ή περηφάνια :
    σ’ αγαπώ έτσι γιατί δεν ξέρω μ’ άλλον τρόπο,

    παρά μ’ ετούτον όπου δεν είμαι μήτε είσαι,
    που το χέρι σου πάνω μου το νιώθω σα δικό μου,
    που όταν κοιμάμαι κλείνουν και τα δικά σου μάτια”.

    ΠΑΜΠΛΟ ΝΕΡΟΥΔΑ (“Εκατό ερωτικά σονέτα”) ΓΝΩΣΗ” 2001, μετάφραση: Ηλίας Ματθαίου.



    Οι τελευταίοι 6 στίχοι σε άλλη μετάφραση (δεν ξέρω τίνος) είναι εκπληκτικής σύλληψης, έτσι κι αλλιώς:

    Σ' αγαπώ χωρίς να γνωρίζω το πώς ή το πότε ή από πού
    Σ' αγαπώ απλά, χωρίς πολυπλοκότητα ή περηφάνεια
    Σ' αγαπώ με αυτό τον τρόπο
    Γιατί δε γνωρίζω άλλο τρόπο να αγαπάω πέρα από αυτόν
    Μέσα στον οποίο δεν υπάρχει εγώ ή εσύ
    Τόσο οικεία που το χέρι σου πάνω στο στήθος μου είναι δικό μου χέρι
    Τόσο οικεία που όταν κοιμάμαι τα δικά σου μάτια κλείνουν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αννα Αγγελοπούλου25 Φεβρουαρίου 2016 στις 12:46 π.μ.

    Ποιός ξέρει; Μπορεί να το έγραψε για τη Μυρτιώτισσα, μπορεί για κάποια άλλη. Ναι. Το έχω διαβάσει ότι ήταν δεινός σκακιστής και με παραξένεψε.
    Ο Λορέντζος Μαβίλης είναι ιδιαίτερη περίπτωση και αξίζει να του αφιερώσουμε λίγες γραμμές για αυτόν και τη ποίησή του.

    Όσο για τον Νερούντα…τι να πω…έχει γράψει αριστουργήματα-ερωτικά σονέτα!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)