Άννα Αγγελοπούλου: Ο έρωτας στους Προραφαηλίτες ζωγράφους: J.W. Waterhouse, La belle dame sans merci

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2012

Ο έρωτας στους Προραφαηλίτες ζωγράφους: J.W. Waterhouse, La belle dame sans merci

Ο έρωτας στη ζωγραφική: J. W. Waterhouse, La belle dame sans merci (η χωρίς οίκτο ωραία αρχόντισσα)

Είναι γνωστό ότι συχνά οι Προραφαηλίτες ζωγράφοι εμπνέονταν τα θέματα των έργων τους από τους στίχους ρομαντικών ποιητών ή από τους μεσαιωνικούς αγγλικούς θρύλους των ιπποτών, ιδιαίτερα του κύκλου του βασιλιά Αρθούρου.
Μία από τις πιο ποιητικές δημιουργίες του αγαπημένου μου J. W. Waterhouse (1849-1918) είναι το έργο του με τον τίτλο La belle dame sans merci (η χωρίς οίκτο ωραία αρχόντισσα), το οποίο απεικονίζει μία σκηνή από την ομώνυμη μπαλλάντα του γνωστού Άγγλου ρομαντικού ποιητή John Keats. Η μπαλλάντα La belle dame sans merci (Τhe beautiful Lady without pity) σώζεται σε δύο παραλλαγές που έχουν όμως μικρές διαφορές. Ο Κeats συνέθεσε την πρώτη παραλλαγή το 1819 και έδωσε τoν τίτλο La belle dame sans merci που τον πήρε από μια παλιά γαλλική μπαλάντα του Alain Chartier, ενός ποιητή του 15ου αιώνα. Τα δύο ποιήματα όμως είναι διαφορετικά ως προς το θέμα τους.
Η μπαλλάντα του Keats έχει ως θέμα την τραγική ερωτική ιστορία ενός άσημου μοναχικού ιππότη που σαγηνεύτηκε από το "άγριο βλέμμα" μίας μυστηριώδους γυναίκας που φαίνεται ότι ήταν νεράιδα-ξωτικό. Η γοητευτική κοπέλλα του υποσχέθηκε αιώνια αγάπη, όμως η υπόσχεσή της ήταν απατηλή. Υπνώτισε τον ιππότη και όταν ο ιππότης ξύπνησε, αυτή είχε απλά εξαφανισθεί...Ο αναγνώστης του ποιήματος ακούει τη φωνή του εγκαταλελειμμένου ιππότη σ' ένα έρημο τοπίο να διηγείται την ιστορία...